
ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
---|---|
เผยแพร่ |
ปี่พาทย์ประชัน ที่ทุ่งเขางู ราชบุรี สมัยรัชกาลที่ 5
ปี่พาทย์วังบูรพาจากกรุงเทพฯ ประชันกับปี่พาทย์วงเมืองสมุทรสงคราม คราวรัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสเขางู ราชบุรี ในฤดูน้ำ คนฟังเห็นเป็นเช่นไร?
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ มีลายพระหัตถ์ ทูลสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศ เมื่อ 14 พฤษภาคม 2483 เรื่องปี่พาทย์ประชัน ที่ทุ่งเขางู ดังนี้

“เมื่อสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงเสด็จประพาสจังหวัดราชบุรีในฤดูน้ำ สมเด็จพระราชปิตุลาเป็นแม่กองทำแพพลับพลาแรมรับเสด็จที่ทุ่งเขางู
ถึงเวลาค่ำ ท่านเอาปี่พาทย์วังบูรพาของท่านวง 1 กับตรัสสั่งให้เรียกปี่พาทย์ชาวเมืองสมุทรสงครามวง 1 ไปทำบรรเลงประชันกันที่พลับพลา
ปี่พาทย์วังบูรพาใช้เครื่องใหญ่และมีเครื่องประกอบต่างๆ ตัวพวกปี่พาทย์ก็ล้วนคนหนุ่มว่องไว
แต่ปี่พาทย์วงเมืองสมุทรสงครามใช้เพียงเครื่องคู่ พวกปี่พาทย์ก็ล้วนคนแก่ อายุไม่มีที่จะต่ำกว่า 50 ปี สักคนเดียว
แต่เมื่อทำประชันกัน บรรดาคนฟังเห็นเป็นอย่างเดียวกันหมด ว่าปี่พาทย์วังบูรพาสู้วงเมืองสมุทรสงครามไม่ได้ ด้วยปี่พาทย์วังบูรพาดังเป็นกราวเขน แต่ปี่พาทย์เมืองสมุทรสงครามเขาไพเราะ ได้ความภายหลังว่าเขาเลือกล้วนตัวครูมาทั้งนั้น
ถึงต่อมาถึงรัชกาลที่ 7 เมื่อมีปี่พาทย์ในกรมมหรสพ 2 วง เรียกว่า “ปี่พาทย์พระเพลง” เป็นปี่พาทย์ข้าหลวงเดิมรัชกาลที่ 6 วง 1 ปี่พาทย์ “หลวงประดิษฐ์ (ศร)” อันสืบสายมาแต่ปี่พาทย์วังบูรพาวง 1 หม่อมฉันฟังก็ชอบวงพระเพลงด้วยเขาทำไพเราะ แต่วงหลวงประดิษฐ์ดังเป็นกราวเขนเช่นปี่พาทย์วังบูรพาแต่ก่อน”
[ภาพถ่ายเก่า จากหนังสือ สมุดราชบุรี ประกอบการจัดแสดงมหกรรมสยามรัฐพิพิธภัณฑ์ พ.ศ. 2468]
- แรกมีปี่พาทย์มอญในงานพระศพสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี
- ร้อยกว่าปีก่อน ปี่พาทย์ไทยไปลอนดอน เล่นบนเวทีระดับอินเตอร์
- บางลำพู ชุมชนดนตรีไทยที่ยิ่งใหญ่และเก่าแก่ของกรุงเทพฯ
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 14 เมษายน 2568