ผู้เขียน | บัณฑิตา คงสิน |
---|---|
เผยแพร่ |
ดีมีเทอร์ เทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์ ผู้ให้กำเนิดเหมันตฤดู ฉบับกรีก-โรมัน
ชาวกรีกมักเชื่อมโยงสิ่งต่าง ๆ ในธรรมชาติกับเรื่องราวในปกรณัมกรีก ทั้งการขึ้นและตกของพระอาทิตย์ การเกิดภัยพิบัติ รวมถึงการเกิดฤดูกาลในโลกนี้ ชาวกรีกก็นำไปเชื่อมโยงกับตำนานความโศกเศร้าของเทพีดีมีเทอร์ ที่ต้องพลัดพรากจากลูกสาว
เรามาอ่านเรื่องราวของเทพีผู้เป็นแม่กัน

เทพีดีมีเทอร์ (Demeter) หรือโรมันเรียก เซเรส (Ceres) เทพีแห่งการเกษตร การเก็บเกี่ยว ความอุดมสมบูรณ์ เธอเป็นพี่สาวอีกหนึ่งคนของซุส (Zeus) และเป็นภรรยาของเขาด้วย เธอมีลูกสาวกับซุส 1 คน คือ เทพีเพอร์เซโฟเน (Persephone) เทพีแห่งการเจริญเติบโตในฤดูใบไม้ผลิ
เรื่องราวอันน่าเศร้า เริ่มต้นเมื่อ… เทพฮาเดส (Hades) เทพแห่งความตาย ยมโลก หลงรักและอยากแต่งงานเทพีเพอร์เซโฟเน เขารู้ดีว่าเทพีดีมีเทอร์แม่ของนาง หรือพี่สาวของเขาไม่ยินยอมกับการแต่งงานครั้งนี้แน่ ในวันหนึ่งระหว่างที่เพอร์เซโฟเนกำลังเก็บดอกไม้ ฮาเดสก็โผล่ออกมาจากใต้ดินพร้อมรถม้าสีดำทมิฬและลักพาตัวเธอไป
เมื่อดีมีเทอร์รู้ว่าลูกสาวหายตัวไป จึงออกตามหาจนมาพบกับเทพีเฮคาที (Hecate) ที่บอกว่าเพอร์เซโฟเนโดนลักพาตัวไป แต่เธอไม่รู้ว่าใครเป็นลักพาตัวไป เธอจึงพาดีมีเทอร์ไปหาเทพอะพอลโล (Apollo) เทพแห่งดวงอาทิตย์ผู้เห็นทุกสิ่งทุกอย่างบนโลก อะพอลโลได้บอกดีมีเทอร์ว่า ฮาเดสเป็นผู้ลักพาตัวลูกสาวของเธอไป

แต่เขาพยายามโน้มน้าวดีมีเทอร์ว่า ฮาเดสเป็นเทพผู้ปกครองยมโลก ทั้งยังเป็นน้องชายของมหาเทพอย่าง ซุส ไม่มีตรงไหนไม่เหมาะสมกับเพอร์เซโฟนี
ทว่าดีมีเทอร์ได้ยินแบบนั้นก็ยังไม่อยากยอมรับ
เมื่อรู้ว่าใครลักพาตัวลูกสาวเธอไป เธอจึงไม่กลับขึ้นไปที่โอลิมปัสอีก พร้อมกับแปลงกายเป็นมนุษย์เดินทางไปทั่วโลก ละเลยการดูแลพืชพรรณทั่วโลก ทำให้พืชเริ่มเฉาตายและโลกก็ค่อย ๆ หนาวลงตามความเศร้าของเธอ
เธอได้ขู่เหล่าทวยเทพว่า หากเธอไม่ได้ลูกสาวกลับคืนมา เธอจะทำให้โลกนี้แห้งแล้งตลอดไปและทำลายมนุษย์ให้หมด เมื่อซุสเห็นท่าไม่ดี จึงส่งเทพเฮอร์มีส (Hermes) ไปคุยกับฮาเดสให้คืนเพอร์เซโฟเนแก่ดีมีเทอร์ ฮาเดสตกลงจะคืนเธอให้ดีมีเทอร์ แต่ด้วยเล่ห์เหลี่ยมของฮาเดส เขาได้หลอกล่อให้เพอร์เซโฟเนที่กำลังหิวโหยกินเม็ดทับทิม 4 เม็ด
เมื่อดีมีเทอร์ได้ลูกสาวสุดรักของเธอคืนก็ดีใจมาก แต่ดีใจได้ไม่นาน เธอก็รู้ว่าเพอร์เซโฟเนกินเม็ดทับทิมของปรโลกเข้าไป

ใครก็ตามที่กินของจากยมโลกแล้วต้องอยู่ที่นั่นตลอดไป
ดีมีเทอร์จึงต้องทำข้อตกลงอย่างไม่เต็มใจกับฮาเดส ยอมให้เพอร์เซโฟนีไปอาศัยยังปรโลกเป็นเวลาเท่ากับเม็ดทับทิมที่เธอได้กินเข้าไป คือเวลา 4 เดือน พอครบ 4 เดือนก็จะกลับมาอาศัยกับแม่ตามเดิม
ความโศกเศร้าของดีมีเทอร์ที่ต้องสูญเสียลูกสาวไปจากอ้อมอกนี้เอง ทำให้โลกของเรามีฤดูหนาว ที่มีแต่ความแห้งแล้ง หนาวเย็น และความโสกา
อ่านเพิ่มเติม :
- “อะโฟรไดทิ” แม้เป็นเทพแห่งความรัก แต่หัวใจกลับแหลกสลาย
- ไขรหัสคำ “Museum” จากต้นเค้าภาษากรีก เหตุใดหมายถึงที่สถิตของเทพธิดาทั้งเก้า ?
- อาร์ทีมิส เทพีเพศพรหมจรรย์และการให้กำเนิด (ขัดกันไหม?) มี “สิบเต้า” จริงหรือ?
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง :
https://www.hellenic.org.au/post/persephone-and-the-seasons
https://www.britannica.com/topic/Demeter
https://www.bbc.co.uk/teach/class-clips-video/articles/z4hg4xs
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 16 มกราคม 2568