| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ลา ลูแบร์ (Simon de La Loubère) ราชทูตฝรั่งเศสที่เดินทางเข้ามายังกรุงศรีอยุธยาในสมัย สมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ. 2199-2231) ได้บันทึกวิถีชีวิตคนกรุงเก่าฯ ไว้อย่างน่าสนใจหลายเรื่อง หนึ่งในนั้นคือความ “ขี้อาย” ของคนสยาม
บันทึกของ ลา ลูแบร์ แสดงความคิดเห็นต่อการแต่งกายของคนสยามที่เป็นชาวบ้านร้านตลาดทั่วไปอย่างตรงไปตรงมาว่า “ไม่ใคร่จะพอใจหุ้มห่อกายตัวนัก… เพราะอากาศร้อนจัด เป็นสาเหตุให้ชาวสยามพอใจประพฤติอนาจารเปลือยกายมากกว่าปกคลุมด้วยเสื้อผ้า”
และ “ไปไหนก็เดินไปท้าวเปล่า ๆ ศีรษะก็เปลือย ชั่วแต่จะปิดบังที่อุจาดเท่านั้น”
อย่างไรก็ตาม ลา ลูแบร์ เล่าว่า แท้จริงแล้วคนสยามละอายอย่างยิ่งที่จะปล่อยให้ชาวต่างชาติเห็นเรือนร่างของตน ดังว่า
“แม้ชาวสยามจะแต่งตัวอย่างฝรั่งค่อนว่า ว่าเปลือยกายโทงเทงฉันใด ชาวสยามก็ยังเต็มไปด้วยความละอาย ไม่ยอมอุจาดตา ว่ากันที่แท้ชายหญิงในกรุงสยามเป็นคนขี้ละอายอย่างยิ่งในโลก ที่จะแสดงอวัยวะในร่างกาย ซึ่งอย่างธรรมเนียมจำใจจะให้ชาวสยามต้องซ่อนเร้น ผู้หญิงที่เปลือยอกนั่งเอ้เตมาในเรือของเจ้าหล่อนในวันเอกอัครราชทูตของพระราชา (ฝรั่งเศส) แห่เข้าพระนคร ยังต้องนั่งผินหลังให้ขบวนแห่ ข้อปลาดที่สุดนั้น ยากที่ใครแม้แต่ตั้งใจสอดตาดูก็แลเห็นพ้นแขนเจ้าหล่อนเข้าไปไม่ได้…”
นอกจากนี้ คนสยามยังเลือกนุ่งห่มเสื้อผ้าเวลานอน และเลี่ยงการเปลือยกายอาบน้ำ ซึ่งปฏิบัติกันเป็นกิจวัตรอันพึงกระทำมากกว่าเพื่อหาความสำราญ (ต่างจากชาวยุโรปที่อาบน้ำเพื่อความสำราญ) รวมถึงการงดเว้นร้องเพลงเนื้อหาสัปดนอย่างโจ่งแจ้ง ดังว่า
“ชาวสยามไม่ยอมเปลื้องผ้าปกกายในเวลานอน หรืออย่างที่สุดก็เป็นเพียงผลัดผ้านุ่งที่นุ่มนวล เช่น ผลัดผ้าชุดอาบน้ำเวลาลงอาบน้ำในแม่น้ำลำคลองเหมือนกับผู้ชาย”
“ความละอายของชาวสยามส่อธรรมเนียมให้การอาบน้ำเกือบจะมิใคร่เอาความสำราญ และมีน้อยคนในจำพวกคนสยาม กล้าเอาความสุขในเวลาอาบน้ำได้ ด้วยแม้ชาวสยามแทบจะเปลือยกายอยู่เอง กระนั้นก็ยังรังเกียจรังกลเอื้อนอายในการขึ้นชื่อว่าเปลือยกายมาก
ทั้งชาวสยามเอาเป็นธุระระวังไม่น้อย ในเรื่องความละอายอุจาดหู กลับยิ่งร้ายขึ้นไปกว่าอุจาดตาเสียอีก ด้วยเห็นเพลงขับที่ไม่บริสุทธิ์และสัปดนนั้นกฎหมายสยามห้ามเหมือนกฎหมายเมืองจีน”
บันทึกของลา ลูแบร์ จึงสะท้อนมุมมองของชาวต่างชาติที่มีต่อคนไทยสมัยอยุธยาได้เป็นอย่างดี และเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญยืนยันถึงพฤติกรรมและจารีตของคนโบราณ
อ่านเพิ่มเติม :
- บันทึกลาลูแบร์ เผยเรื่อง “หย่าร้าง” สมัยอยุธยา ชายหญิงสยามไม่ค่อย “หึงหวง”
- บันทึก “ลา ลูแบร์” เผย ชาวสยามผูกคอตายใต้ต้นโพธิ์ ถวายเป็นพุทธบูชา
- ขนมปัง-ปลาร้า ของกินพระราชทานสมัยกรุงศรีอยุธยา ทูตฝรั่งรีวิวไว้ว่าอย่างไร?
อ้างอิง :
ลา ลูแบร์, กรมนราธิปประพันธ์พงศ์ แปล. (2505). จดหมายเหตุลาลูแบร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : องค์การค้าคุรุสภา ศึกษาภัณฑ์พาณิชย์.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2567
