“ตกฟาก” ใน พจนานุกรม ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 หมายถึง การเกิดหรือเวลาที่แม่ คลอด เด็กออกมาลืมตาดูโลก

ทำไมตกฟากถึงใช้ในความหมายนี้?

ต้องบอกว่าเดิมที คนสมัยก่อนเมื่อจะปลูกบ้านเรือน มักใช้ “ฟาก” หรือ “สับฟาก” (ไม้ไผ่สีสุก นำมาสับแล้วแผ่ออกเป็นแผ่นคล้ายกระดาน) มาเป็นพื้นเรือนเพื่อปูนอน เนื่องจากเย็นสบาย รับกับทรงบ้านในสมัยนั้นที่เป็นไม้ยกพื้นสูง ซึ่งลมเย็น ๆ ตรงใต้ถุนก็จะพัดผ่านร่องไม้ไผ่ช่วยคลายร้อนให้คนในบ้าน 

เมื่อหญิงสาวจะคลอดลูก จึงได้นำพื้นเรือนดังกล่าวมาปรับใช้ โดยพวกเขาจะทำเตียงชั่วคราวหรือฟาก เตรียมไว้อยู่ไฟ เนื่องจากซี่ร่องดังกล่าวจะช่วยปัดเป่าความร้อน เพิ่มความเย็นสบาย ทั้งยังสามารถพัดพาเลือดและน้ำสกปรกต่าง ๆ ลงไป ทำให้เช็ดล้างได้สะดวก 

เด็กที่คลอดออกมาในยุคโบราณจึงเรียกว่า “ตกฟาก” เนื่องจากตอนเด็กออกมาจะตกลงมายังฟากที่เตรียมไว้อยู่ไฟ และเวลาที่ทารกออกมาลืมตาดูโลกก็เรียกว่า “เวลาตกฟาก” ซึ่งผู้ใหญ่จะนำช่วงเวลาดังกล่าวไปดูดวงโหราศาสตร์ เพื่อทำนายชะตาของเด็กคนนั้นต่อไป

อ่านเพิ่มเติม :

• ทำไมถึงเรียก “หมอตำแย”
• พระพันปีหลวง ทรงหนุน “พระบำบัดสรรพโรค” ให้หญิงไทย “เลิกอยู่ไฟ”

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

---

อ้างอิง :

https://www.matichonweekly.com/column/article_556401

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2566