13 กันยายน 2352 วันสิ้นพระชนม์ “เจ้าฟ้าเหม็น” โอรสพระเจ้าตาก

เจ้าฟ้าเหม็น กรมขุนกษัตรานุชิต
รูป กรมขุนกษัตรานุชิต หรือเจ้าฟ้าเหม็นตามจินตนาการ (ภาพจากหนังสือ "กบฏเจ้าฟ้าเหม็นฯ" จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์มติชน 2457)

เจ้าฟ้าเหม็น หรือสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนกระษัตรานุชิต เป็นพระราชโอรสใน สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี กับเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ ลูกสาวของเจ้าพระยาจักรี ขุนนางที่มีอำนาจมากที่สุดในแผ่นดินกรุงธนบุรี ซึ่งต่อมาปราบดาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

เท่ากับว่าทรงเป็น “ลูกเจ้าตาก” เป็นหลานรัชกาลที่ 1 และมาสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 ด้วยคดีกบฏ ณ วันพุธ เดือน 10 ขึ้น 5 ค่ำ จุลศักราช 1171 ตรงกับวันที่ 13 กันยายน 2352 พระชันษา 30 ปี  หย่อน 4 วัน โดยการตัดสินของพระองค์เจ้าชายทับ หรือต่อมาคือพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3

ในการลงพระราชอาญานี้คงจะมีแต่เจ้าฟ้าเหม็นเท่านั้นที่ทรงได้ดำรงพระเกียรติยศสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ตามโบราณราชประเพณีตามแบบขัตติยราชกุมาร ส่วนพระราชโอรส 6 พระองค์ของเจ้าฟ้าเหม็น ที่ถูกนำไปถ่วงน้ำนั้นมีพระนาม ดังนี้ 1. หม่อมเจ้าชายใหญ่ 2. หม่อมเจ้าชายสุวรรณ 3. หม่อมเจ้าหนูเผือก 4. หม่อมเจ้าชายสวัสดิ์ 5. หม่อมเจ้าชายเล็ก 6. หม่อมเจ้าชายแดง

นอกจากนี้ยังรวมไปถึงบรรดาหม่อมห้ามและบ่าวไพร่ข้าทาสในกรมอีกจำนวน 30 คน ที่ถูกประหารไปในคราวนี้ด้วย

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่ 


หมายเหตุ : คัดเนื้อหาส่วนหนึ่งจากหนังสือ “กบฏเจ้าฟ้าเหม็น “โอรส” รัชทายาทพระเจ้าตาก “นัดดา” พระพุทธยอดฟ้าฯ” เขียนโดย ปรามินทร์ เครือทอง (สำนักพิมพ์มติชน, 2547)


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 13 กันยายน 2561