| เผยแพร่ |
|---|
เจ้าฟ้าเหม็น หรือสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนกระษัตรานุชิต เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี กับเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ ลูกสาวของเจ้าพระยาจักรี ขุนนางที่มีอำนาจมากที่สุดในแผ่นดินกรุงธนบุรี ซึ่งต่อมาปราบดาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เท่ากับว่าทรงเป็น “ลูกเจ้าตาก” เป็นหลานรัชกาลที่ ๑ และมาสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๒ ด้วยคดีกบฏ ณ วันพุธ เดือน ๑๐ ขึ้น ๕ ค่ำ จุลศักราช ๑๑๗๑ ตรงกับวันที่ ๑๓ กันยายน ๒๓๕๒ พระชันษา ๓๐ ปี หย่อน ๔ วัน โดยการตัดสินของพระองค์เจ้าชายทับ หรือต่อมาคือพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓
ในการลงพระราชอาญานี้คงจะมีแต่เจ้าฟ้าเหม็นเท่านั้นที่ทรงได้ดำรงพระเกียรติยศสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ตามโบราณราชประเพณีตามแบบขัตติยราชกุมาร ส่วนพระราชโอรส ๖ พระองค์ของเจ้าฟ้าเหม็น ที่ถูกนำไปถ่วงน้ำนั้นมีพระนาม ดังนี้ ๑. หม่อมเจ้าชายใหญ่ ๒. หม่อมเจ้าชายสุวรรณ ๓. หม่อมเจ้าหนูเผือก ๔. หม่อมเจ้าชายสวัสดิ์ ๕. หม่อมเจ้าชายเล็ก ๖. หม่อมเจ้าชายแดง
นอกจากนี้ยังรวมไปถึงบรรดาหม่อมห้ามและบ่าวไพร่ข้าทาสในกรมอีกจำนวน ๓๐ คน ที่ถูกประหารไปในคราวนี้ด้วย
คัดความจากหนังสือ กบฏเจ้าฟ้าเหม็น “โอรส” รัชทายาทพระเจ้าตาก “นัดดา” พระพุทธยอดฟ้าฯ โดย ปรามินทร์ เครือทอง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์มติชน ๒๕๔๗
