หลวงวิจิตรวาทการ, “ปาฐกถาเรื่องการเสียดินแดนไทยให้แก่ฝรั่งเศส วันที่ 17 ตุลาคม 2483 ใน วิจิตรอนุสรณ์, หน้า 159 มีความว่า

“ถ้าหากเราได้ดินแดนที่เสียไปนั้นคืนมา เรามีหวังที่จะเป็นมหาประเทศ…เราจะสามารถมีดินแดนเข้าไปถึงถิ่นไทยอันกว้างขวางซึ่งตั้งอยู่เหนือสิบสองจุไทย ที่นั่นมีเลือดเนื้อเชื้อไทยเราอยู่ 24 ล้านคน ซึ่งยังถือตนเป็นคนไทย พูดภาษาไทย มีชีวิตจิตใจเป็นไทย…ในไม่ช้าเราจะเป็นประเทศที่มีดินแดนราว 9,000,000* ตารางกิโลเมตร และมีพลเมืองไม่น้อยกว่า 40 ล้านคน เราจะเป็นมหาประเทศ…”

ทั้งนี้ จากสถิติการสำรวจสำมะโนประชากรซึ่งเผยแพร่เมื่อปี 2480 พบว่า ประชากรในขณะนั้นมีอยู่ราว 14.46 ล้านคน (สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ) ขณะที่ดินแดนไทยมีอาณาเขตราว 5.13 แสนตารางกิโลเมตร

* ใน วิจิตรอนุสรณ์ (2505) ระบุ 9,000,000 ตารางกิโลเมตร แต่ใน ปาฐกถา เรื่องการเสียดินแดนไทยให้แก่ฝรั่งเศส (2483) ระบุ 900,000 ตารางกิโลเมตร

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อ 1 เมษายน พ.ศ. 2561