“พระเอกของเราแทบทุกเรื่องมักได้ดีโดยไม่ต้องทำอะไร” หลวงวิจิตรวาทการ มองวรรณคดี

หลวงวิจิตรวาทการ ในวัยหนุ่ม (ราว พ.ศ. 2466), ฉากหลังเป็นภาพพระราม จากจิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์ห้องที่ 25 ระเบียงคด วัดพระศรีรัตนศาสดาราม

พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่อง “พระเอก” ใน รามเกียรติ์ คือ พระราม ขณะปาฐกถาเรื่อง มนุสสปฏิวัติ เมื่อ 16 พฤศจิกายน 2482 ความตอนหนึ่งมีว่า (จัดย่อหน้าใหม่ – กองบรรณาธิการ)

“…ตัวเอกของเรื่องรามเกียรติ์ คือพระราม เป็นคนที่อ่อนแอที่สุด ไม่เคยทำงานสมบุกสมบันกับใคร จะออกรบก็ต่อเมื่อพิเภกบอกว่าวันนี้ชาตาของแม่ทัพฝ่ายข้าศึกถึงฆาต เวลาลำบากก็ต้องส่งคนอื่นไป จนถึงเมื่อเวลาสบายไม่ต้องทำอะไร นอกจากยกศรพรหมาสตร์ขึ้นพาดสายเท่านั้นแหละ พระรามจึงจะออกแรง

Advertisement

ทั้งๆ ที่เป็นเช่นนี้ ผู้แต่งยังสามารถทำให้ผู้อ่านเห็นว่า พระรามนั้นเป็นคนชั้นสูง เป็นผู้มีบุญ เป็นผู้ประเสริฐพระเอกของเราแทบทุกเรื่องมักได้ดีโดยไม่ต้องทำอะไร

ข้อความในท้องเรื่องมักสรรเสริญผู้ที่นอนสบายว่าเป็นผู้มีบุญ และกล่าวถึงคนที่ต้องทำงานเหน็ดเหนื่อยว่าเป็นผู้มีกรรม กวีของเรามักปั้นรูปพระเอกให้เป็นคนอ้อนแอ้นอ่อนแอ พอต้องทำงานอะไรเข้าหน่อยก็พรรณนาให้น่าสงสาร

เช่นว่าแสนวิตกอกเอ๋ยไม่เคยยากรูปร่างพระเอกของเรามักจะอรชรอ้อนแอ้นแม้จะเดินก็ไม่ค่อยไหว ผิดกับกวีนิพนธ์ของฝรั่งและจีนซึ่งพระเอกของเขามักต้องเป็นผู้ลํ่าสันใหญ่โตแข็งแรง จนสามารถสู้สิงห์ฆ่ามังกรหรือแบกขอนซุงได้

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 14 มกราคม 2562