ในครั้งนั้นเองทั้งองค์พระมหาธาตุมุเตาและสิ่งอื่นซึ่งสร้างไว้ในบริเวณหัก โค่นทั้งวัด แม้เวลาล่วงมาได้ 6 ปี ความเสียหายยังปรากฏอยู่จนบัดนี้

พอเข้าบริเวณแลเห็นวัดก็อนาถใจตั้งแต่ขึ้นบันได ด้วยศาลาหลังคาปราสาทซึ่งเคยมีติดต่อกันตลอดทางขึ้นก็พังหมด ยังเห็นแต่โคนเสารายอยู่ทั้งสองข้าง กรรมการเขามีแก่ใจทำฉนวนเสาไม้มุงสังกะสีขึ้นไว้แทน พอให้พวกสัปปุรุษได้อาศัยร่มเงาเมื่อขึ้นบันได ร้านขายเครื่องสักการะก็ได้แต่ทำแคร่วางของขายอยู่ข้างทางไม่กี่ร้าน

ขึ้นไปถึงลานพระมหาธาตุยิ่งอนาถใจหนักขึ้น พอแลเห็นองค์พระมุเตาก็แทบจะพลั้งปากออกอุทานว่า ‘แม่เจ้าโว้ย’เพราะเมื่อเห็นมาแต่ไกล สำคัญว่าพังเพียงปากระฆังเหนือชั้นทักษิณ ที่จริงเป็นเช่นนั้นแต่ทางด้านตะวันตก ทางด้านอื่นพังลงมาจนชั้นทักษิณ แลเห็นเป็นแต่กองดินสูงใหญ่พังท่วมถมออกไปจนพ้นลานพระมหาธาตุ”

อ้างอิง :

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. “เที่ยวเมืองพม่า”. (มติชน, 2545)

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 23 กรกฎาคม 2560