ขงเบ้ง ได้ภรรยาอัปลักษณ์ ตามที่มักเข้าใจกันจริงหรือ?

ขงเบ้ง ภาพพิมพ์สมัยราชวงศ์หมิง

เรื่องเกี่ยวกับ “ภรรยา” อัปลักษณ์ของ “ขงเบ้ง” มีอยู่มาก ในหนังสือ “เซียงหยางฉีจิ้วจ้วน-ตำนานเก่าเมืองเซียงหยาง” กล่าวว่า ตอนปลายราชวงศ์ฮั่นพวกแซ่ไช่ (ชัว) รุ่งเรืองที่สุด พี่สาวของไช่เฟิ่งแต่งกับสมุหกลาโหมจางเวิน ลูกสาวคนโตเป็นภรรยาของหวงเฉิงเอี้ยน (อุยสิง่านในเรื่องสามก๊ก) ลูกสาวคนเล็กเป็นภรรยาคนหลังของเล่าเปียว คือพี่สาวของชัวมอ (มารดาของเล่าจ๋อง)  ภรรยาของขงเบ้งคือนางหวงชั่ว (ในสามก๊กเรียกนางอุยซี) ธิดาของหวงเฉิงเอี้ยน (อุยสิง่าน)

พงศาวดารสามก๊กจี่ บทประวัติขงเบ้ง บันทึกไว้ว่า “อุยสิง่าน (หวงเฉิงเอี้ยน) เปิดเผยกว้างขวางเป็นปัญญาชนมีชื่อในถิ่นเหมี่ยนหนัน (มณฑลเก็งจิ๋ว) วันหนึ่งพูดกับขงเบ้งว่า ‘ได้ข่าวว่าท่านกำลังเลือกหาภรรยาอยู่ ข้าพเจ้ามีบุตรีอัปลักษณ์ ผมเหลือง ผิวดำ แต่ปัญญาคู่ควรกับท่าน’ ขงเบ้งยอมรับจึงส่งบุตรีมาทันที คนยุคนั้นเอาเรื่องนี้พูดเป็นเรื่องขำขันกัน ถึงกับมีคำกล่าวว่า ‘อยากทำเป็นขงเบ้งเลือกเมีย เลยได้ลูกสาวอัปลักษณ์ของอุยสิง่าน’” เห็นได้ว่าภรรยาของขงเบ้งมาจากผู้เป็นพ่อตาเสนอมาให้

เล่าสืบกันมาว่านางอุยซี (หวงชั่ว) รูปร่างอัปลักษณ์ ผิวดำ ร่างล่ำสัน แข็งแรง แต่เป็นหญิงเรืองปัญญา โคยนต์ม้ากลที่ขงเบ้งใช้นั้นนางเป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้น แม้เธอจะอัปลักษณ์ แต่ในแง่ของขงเบ้งแล้วเป็นภรรยาประเสริฐที่หาได้ยาก ขงเบ้งออกสงครามอยู่ข้างนอก นางอุยซีอยู่บ้านปลูกหม่อนเลี้ยงไหมทอผ้าและอบรมเลี้ยงดูลูก

จูกัดเจี๋ยม (จูเก่อจาน) บุตรขงเบ้งรักษาเมืองเหมียนจู๋ (สามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลังเรียกเมืองกิมก๊กบ้าง บิต๊กบ้าง) เมื่อเต็กงายยกทัพมาตีเมือง จูกัดเจี๋ยมรักษาเมืองอย่างเข้มแข็ง ไม่หวาดหวั่นหรือหลงเชื่อคำเกลี้ยกล่อม สุดท้ายพลีชีพเพื่อชาติ จูกัดสง (จูเก่อซ่าง) หลายชายขงเบ้งก็พลีชีพพร้อมกันในศึกครั้งนี้ เมื่อราชวงศ์จิ้นรวมสามก๊กได้หมดแล้ว เคยเชิญจูกัดหวย (จูเก่อหวย) ไปรับตำแหน่งสูงขึ้นที่เมืองลั่วหยาง แต่ถูกจูกัดหวยปฏิเสธ เห็นได้ว่านางอุยซีอบรมลูกได้ผล

ความจริงแล้วนางอุยซี คงมิได้อัปลักษณ์อย่างที่เล่าขานกันมา คนกล่าวว่านางอัปลักษณ์ สาเหตุสำคัญเป็นเพราะอุยสิง่านพูดกับขงเบ้งว่า “มีบุตรีอัปลักษณ์” แต่อนุมานตามสภาพการณ์ในครั้งนั้นแล้วอย่างมากอุยซีก็แค่รูปร่างพื้นๆ ประการแรก คำพูดของอุยสิง่านเป็นคำถ่อมตัว คนเป็นพ่อย่อมไม่กล้าอวดว่าลูกสาวสวย การถ่อมตัวนิดหน่อยเป็นเรื่องธรรมดามาก

ประการต่อมา มารดาของนายอุยซีเป็นพี่สาวร่วมท้องกับภรรยาหลวงของเล่าเปียว ไม่เคยมีคนพูดว่าภรรยาเล่าเปียวอัปลักษณ์ พี่สาวร่วมท้องถึงจะรูปร่างต่างกันแต่ก็ไม่น่าจะต่างกันมากเช่นนั้น

ประการที่สาม แม้จะมีคำกล่าวอีกแง่หนึ่งว่า ขงเบ้งยอมมีภรรยาอัปลักษณ์ก็เพื่อใช้เป็นหนทางเข้าสู่สังคมชั้นสูง แต่ความจริงแล้วในยุคนั้น สถานะของแซ่จูกัดกับแซ่อุยเสมอกัน พี่สาวขงเบ้ง (สองคน) ก็แต่งกับแซ่เก็ง (จิง) และแซ่บ้ง (ผัง) ซึ่งมีเกียรติอยู่ในยุคนั้น

ดังนั้น คำกล่าวนี้จึงไม่มีเหตุผลพอจะเชื่อถือได้ ดังนั้น ภรรยาอัปลักษณ์ของขงเบ้งก็ไม่ควรจะถึงกับอัปลักษณ์มากนัก

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


ที่มา:

หม่าเป่าจี้. “ขงเบ้งได้ภรรยาอัปลักษณ์จริงหรือ?” 101 คำถามสามก๊ก. หลี่ฉวนจวินและคณะ, เขียน. ถาวร สิกขโกศล, แปล. กรุงเทพฯ : มติชน, 2556. น. 107-109.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 28 ตุลาคม 2561