แรกมีโรงเรียนสาธิตในโลก แรกมีโรงเรียนสาธิตในไทย

ภาพประกอบบทความ (จากห้องสมุดภาพมติชน)

โรงเรียนสาธิต เป็นโรงเรียนที่อยู่ในความดูแลของสถาบันฝึกหัดครู มีทั้งที่ตั้งอยู่ในบริเวณหรือนอกบริเวณของสถาบันฝึกหัดครู โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อใช้เป็นสถานที่สำหรับสาธิตการเรียนการสอนนักศึกษาหรือครูอาจารย์ได้ศึกษาฝึกหัด และนำไปใช้เป็นแบบอย่าง

พ.ศ. 2331 โรงเรียนสาธิตสำหรับฝึกหัดครูแห่งแรกเกิดขึ้นที่ประเทศเยอรมนี ก่อนจะแพร่หลายไปสู่ประเทศอื่นในทวีปยุโรป และสหรัฐอเมริกาตามลำดับ

Advertisement

พ.ศ. 2375 สหรัฐอเมริกาเริ่มมีโรงเรียนสาธิตเป็นแห่งแรก และมีการพัฒนาก้าวหน้าอย่างมาก จนสหรัฐอเมริกากลายเป็นประเทศต้นแบบของโรงเรียนสาธิต ซึ่งมีชื่อเรียกแบ่งตามอุดมการณ์และวิธีการเฉพาะของแต่ละสถาบัน ดังนี้

  1. โรงเรียนฝึก (Practice School) ที่ใช้เป็นที่ฝึกสอนนักศึกษาในสถาบันฝึกหัดครู

2. โรงเรียนสาธิต (Demonstration School) สำหรับสาธิตการเรียนการสอนให้นักศึกษาได้ศึกษา สังเกต และนำไปใช้เป็นแบบอย่างต่อไป

3. โรงเรียนปฏิบัติการทดลอง (Laboratory School) เพื่อใช้ในการปฏิบัติการทดลองการศึกษาโดยเน้นด้านจิตวิทยาพัฒนาการของนักเรียนเป็นหลัก

4. โรงเรียนทดลอง (Experimental School) เพื่อใช้ในการทดลองด้านต่างๆ บางแห่งจะไม่เปิดให้มีการฝึกสอนหรือฝึกงานใดๆ

5. โรงเรียนวิจัยและพัฒนา (Research and Development School) เป็นโรงเรียนในมหาวิทยาลัยที่เน้นการวิจัยและพัฒนาการของเด็กนักเรียนเป็นหลัก

6. โรงเรียนในมหาวิทยาลัย (University School) เป็นโรงเรียนในมหาวิทยาลัยที่เน้นการสอนนักเรียนให้ดีที่สุดเท่าที่จะดีได้ ส่วนหน้าที่การฝึกสอนหรือการทดลองวิจัยเป็นเรื่องรอง

สำหรับประเทศไทย สถาบันฝึกหัดครูต่างๆ จำนวนมากใช้ชื่อโรงเรียนสาธิตและเรียกทับศัพท์ในภาษาอังกฤษว่า “Demonstration School” ซึ่งวิจิตร ศรีสอ้าน ให้ความเห็นเกี่ยวกับชื่อโรงเรียนสาธิตว่า “…การใช้ชื่อ Demonstration School ในประเทศคงเป็นเพราะว่าเรามีความในใจที่ต้องการจะให้โรงเรียนประเภทนี้เป็นโรงเรียนตัวอย่าง แล้วเพื่อจะให้โรงเรียนอื่นๆ ได้มีโอกาสทำตามในโอกาสต่อไปก็อาจเป็นได้…”

โดยโรงเรียนสาธิตแห่งแรกของไทยจัดตั้งขึ้นที่ “โรงเรียนฝึกหัดอาจารย์” ณ โรงเลี้ยงเด็กยศเส เปิดสอนเมื่อวันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2435 เพื่อเป็นโรงเรียนสำหรับฝึกหัดงานครู

พ.ศ. 2475 ได้มีการจัดตั้งโรงเรียนสาธิตอีก 1 แห่ง ชื่อว่า “โรงเรียนประถมวัดหัวลำโพง” ซึ่งเป็นโรงเรียนฝึกหัดสอนของแผนกวิชาครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภายหลังย้ายที่ตั้งมาอยู่ที่สนามกีฬาแห่งชาติ และเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนมัธยมหอวัง” เป็นโรงเรียนฝึกสอนของแผนกฝึกหัดครูชั้นประโยคมัธยม ในคณะอักษรศาสตร์และครุศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2487 โรงเรียนมัธยมหอวังได้ล้มเลิกไป โดยเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ปัจจุบันคือ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา)

จากนั้นก็มีโรงเรียนสาธิตของสถาบันอุดมศึกษาต่างๆ ที่มีการเรียนการสอนด้านศึกษาศาสตร์ และต้องมีการฝึกหัดครู ก็ทยอยเปิดตามกันเรื่อยมา

โดยสรุปบทบาทของโรงเรียนสาธิต นอกจากเรื่องการเรียนการสอนนักเรียนของโรงเรียนแล้ว ยังมีหน้าที่อื่นๆ อีก ได้แก่ การฝึกสอน, การสาธิตการสอน, การสังเกตการสอน และการทดลอง-วิจัยทั้งวิธีการสอน หลักสูตร

คลิกอ่านเพิ่มเติม : โรงเรียนสมัยคุณทวดสอน-สอบวิชาอะไร เครื่องแบบ-เครื่องเขียนในกระเป๋านักเรียนเป็นอย่างไร


ข้อมูลจาก

บรรจง ฟ้ารุ่งสาง. “ความหมายของโรงเรียนสาธิตในประเทศไทย” ใน, วารสารวิทยบริการ ปี่ที่ 7 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2539, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

http://digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/00843/chapter2.pdf  สืบค้นเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2565


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2565