เฟคนิวส์ “กำแพงเมืองจีน” มองเห็นได้ด้วยตาเปล่าจากดวงจันทร์?!?

ภาพถ่าย กำแพงเมืองจีน โดย John Thomson (คาดว่าถ่ายก่อนปี ค.ศ. 1898)

น่าแปลกที่ มาร์โค โปโล นักเดินทางชาวตะวันตกคนแรกๆ ที่เดินทางมาจีนในสมัยราชวงศ์หยวน ไม่มีการบันทึกถึงกำแพงเมืองจีนไว้เลย อาจเพราะชาวมองโกลไม่ได้ให้ความสำคัญกับกำแพงเมืองจีนเท่าใดนัก

แต่ในเวลาต่อมา กลับมีนักวิชาการ, นักเดินทางกล่าวถึงความยิ่งใหญ่ของกำแพงเมืองจีนอย่างเหลือเชื่อ

ในปี ค.ศ. 1754 นักโบราณคดีชาวอังกฤษชื่อ วิลเลี่ยม สตูคลี่ย์ (ค.ศ. 1687–1765) บันทึกเกี่ยวกับกำแพงเมืองจีนในไว้ จดหมายเล่าเรื่องกำแพงเมืองจีนว่า “น่าจะเห็นได้ด้วยตาเปล่าจากดวงจันทร์” ซึ่งมีการนำไปอ้างอิงต่อมาเสมอ ก่อนที่จะแพร่หลายในวงกว้างตามนักเขียนและผจญภัยชาวอเมริกัน วิลเลียม เอดการ์ กิล (ค.ศ. 1865-1925)

ภาพกำแพงเมืองจีนถ่ายโดยวิลเลียม เอดการ์ กิล

กิลเป็นนักผจญภัยที่เดินทางไปทั่ว เชื่อกันว่าเขาเป็นชาวอเมริกันคนแรกที่เดินทางตลอดแนวกำแพงเมืองจีนที่ก่อสร้างในยุคราชวงศ์หมิง กิลเขียนประสบการณ์การเดินทางของเขาลงในหนังสือของเขาที่ชื่อ The Great Wall of China เขากล่าวถึงกำแพงยักษ์ของจีนว่า “มันเป็นสิ่งที่ก่อสร้างโดยฝีมือมนุษย์ที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตามเปล่าจากดวงจันทร์” หนังสือของกิลตีพิมพ์ใน ค.ศ. 1909 ซึ่งเวลานั้นโลกยังไม่มีมนุษย์อวกาศ

แต่คำพูดของเขา กลายเป็นคำถามที่นักบินอวกาสในยุคต่อมาต้องตอบ

ซึ่งคำตอบก็ฟังดูน่าผิดหวัง เพราะแม้แนวกำแพงเมืองจีนมีความยาวหลายหมื่นกิโลเมตร แต่ตัวกำแพงที่มีความกว้างเพียง 4-6 เมตร และสร้างด้วยวัสดุธรรมชาติที่มีสีกลมกลืนกับสภาพแวดล้อม แค่ออกไปนอกชั้นบรรยากาศของโลกก็มองไม่เห็นแล้ว ไม่ต้องพูดถึงระยะทางที่ไกลออกไปขนาดดวงจันทร์มาถึงโลก

สรุปว่า “กำแพงเมืองจีนสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าจากดวงจันทร์” เป็นอันว่าคำโฆษณาของชาวอเมริกันที่ถ่ายทอดกันมาเรื่อยๆ ก่อนที่มนุษย์อวกาศจะไปเหยียบดวงจันทร์

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


ข้อมูลจาก :

นิธิพันธ์ วิประวิทย์. ระหว่างบรรทัด สถาปัตย์กรรมแดนมังกร, สำนักพิมพ์มติชน, พิมพ์ครั้งแรก กันยายน 2564


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 กรกฎาคม 2564