ผู้เขียน กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม เผยแพร่ วันอังคารที่ 9 เมษายน พ.ศ.2567
หนึ่งในบันทึกที่บรรยายถึงก ารตั้ง “ค่ายพม่า” ล้อม “กรุงศรีอยุธย า” ที่น่าสนใจมากบันทึกหนึ่ง เป็นบันทึกของ Letwe Nawrahta เป็นแม่ทัพคนสำคัญของพม่า ได้บันทึกเหตุการณ์ที่เขาได ้เข้าร่วมสงครามในครั้งนั้น เป็นบทร้อยกรอง 76 บท มีชื่อว่า Yodayar Naing Mawgun
ศ.ดร. นิยะดา เหล่าสุนทร ได้เก็บเรียงเรีย งข้อมูลเรื่อง Yodayar Naing Mawgu n จากบทความ 2 เรื่องคือ “Yodayar Naing Mawgun” by Letwe Nawrahta : A Contemporary Myanmar Record, Long Lost, of How Ayuthaya Was Conquered และ The Myanmar Poetic Account of Ayuthaya Vanquished : Notes on Its Rediscovery and Significabce สรุปข้อมูลเกี่ยวกับการตั้ง ค่ายล้อมกรุงศรีอยุธยา (เผยแพร่ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับเมษายน 2557) ดังนี้
การตั้งค่ายล้อมกรุงศรีอยุธ ยามีทั้งหมด 27 ค่าย แม่ทัพใหญ่เนเมียวสีหบดีตั้ งค่ายทางทิศตะวันออกเฉียงเห นือห่างจากพระนคร 400 ตาร์ (tar) (1 ตาร์ เท่ากับ 3.5 เมตร) ค่ายนั้นมีปริมณฑล 350 ตาร์ และความสูง 7 คิวบิท Shwe Taung Sithu (ในภาพลําดับที่ 4 ) ทางทิศเหนือค่อนไปทางตะวันต ก มีปริมณฑล 200 ตาร์ ส่วนสูง 7 คิวบิท ทางทิศตะวันออก Ponya Kyaw Htin (ในภาพลําดับที่ 5) Kyaw Gaung Kyaw Thu (ในภาพลําดับที่ 7) ตั้งค่ายใกล้ ๆ เพนียดคล้องช้าง มีปริมณฑล 300 ตาร์ ส่วนสูง 8 คิวบิท ฯลฯ
ค่ายรบของพม่า 27 ค่ายตั้งประจันกับค่ายรบฝ่า ยไทย 50 ค่าย สถานการณ์ครั้งนี้สร้างความ สะพรึงกลัว ให้แก่ชาวอยุธยายิ่งนัก แต่กระนั้นทางการของไทยก็ยั งไม่ละลดความพยายาม มีการเสริมกําลังทหารจำนวน 2 หมื่นคนจากหัวเมืองใกล้เคีย งคือ สวรรคโลก พิษณุโลก สุโขทัย และ Baner มาตั้งที่ตําบลกู่เต้า พม่าส่ง Thiri Yaza Thingyan มาล้อมทางตะวันออก และ Thiri Yanamaik Kyaw Htin ทางตะวันตก
กําลังสําคัญของทัพพม่าคือ กองทัพหน้าของทหารไทยที่แข็ งแกร่งจํานวน 1,000 คน เขาเหล่านี้คือเชลยศึกไทยที่ ่พม่าจับตัวไว้ในครั้งก่อน และไว้ชีวิตพร้อมทั้งให้ดื่ มน้ำพระพิพัฒน์สัตยาว่าจะซื่ ่อตรงต่อพม่า ไม่มีใครที่จะคาดเดาสถานการ ณ์เช่นนี้ได้เลย กองทัพไทยเข้าใจว่าเขาเหล่า นี้คือทัพเสริมจากหัวเมืองใ กล้เคียงที่ส่งมาช่วย ไม่มีใครคาดคิดว่าเขาเหล่าน ั้นคือศัตรูของคนไทยด้วยกัน เอง ทัพไทยพ่ายแพ้อย่างยับเยินแ ละทหารไทยถูกจับ
ทัพไทยซึ่งประกอบด้วยชนหลาย ชาติที่จ้างมา คือ ชาวอินเดีย, Panthay (คือพวกชาวจีนมุสลิม) ชาวจีน ชาวมาเลย์ พ่ายแพ้ทัพพม่านับครั้งไม่ถ ้วน ทั้งนี้ทำให้ชาวอยุธยาตื่นต ระหนกเพราะถูกพม่าปิดล้อมเพ ื่อให้อดตาย พระเจ้ากรุงสยามมีพระราชสาส ์นส่งถึงฝ่ายพม่าโดยมีพระกล าโหมเป็นทูต ในพระราชสาส์นมีความว่ากรุง สยามกับพม่ามีไมตรีกันมาช้า นานสืบเนื่องมาตั้งแต่พระปั ยกา พระอัยกาของไทย กรุงศรีอยุธยาได้ส่งเครื่อง ราชบรรณาการคือช้าง ม้า ให้แก่พม่าเป็นนิตย์ แต่เหตุที่ความสัมพันธ์ระหว ่างสอง ชาตินี้ต้องหยุดชะงักไป ก็เพราะความไม่ซื่อสัตย์ของ มอญ
ฝ่ายพม่าโดยมีรองแม่ทัพเป็น ผู้ตอบยืนยันว่า กรุงศรีอยุธยาจะต้องส่งเครื ่องราชบรรณาการให้พม่าเหมือ นเช่นเดิม อันประกอบด้วย พระราชวงศ์ พระราชโอรส พระราชธิดา ช้าง ม้า และปืนใหญ่ ในขณะนี้ฝ่ายพม่าพร้อมที่จะ ทำศึกในทุกเมื่อด้วยกําลังไ พร่พลที่มหาศาล มีทหารไทยที่เข้มแข็ง (ที่หันมาเข้ากับพม่า) 1,000 นาย และทหารพม่าจํานวนมหาศาล
ในช่วงเวลาที่กําลังเจรจากั นอยู่นี้ (1 เดือน) พม่าตั้งค่ายประชิดกรุง 3 ค่ายขนานกันเพื่อเตรียมขุดอ ุโมงค์ ไปยังรากกําแพงเมือง
โดยการตั้ง “ค่ายพม่า” ตามที่ปรากฏใน Yodayar Naing Mawgun ทั้ง 27 ค่าย มีดังนี้
1. Naymyo Thiha Pati 2. Maha Nawrahta 3. Satu Gamani 4. Shwe Taung Sithu 5. Ponya Kyaw Htin 6. Chaung U Bo 7. Kyaw Gaung Kyaw Thu 8. Giri Naya 9. Tuyin Yaza Thingyan 10. Tuyin Yan Kyaw
11. Thiri Thara Kyawswa 12. Thiri Yaza Thingyan 13. Shwe Taung Kyaw Swa 14. Taza Bala Kyaw 15. Thidi Kyaw Thu 16. Mingyi Zayathu 17. Nanda Udain Kyaw Htin 18. Bala Nanda Kyaw Htin 19. Letwe Kyaw Swe 20. Yan Ngu Thiri Kyaw Htin
21. Nandamaik Sithu 22. Shwe Taung Letwei Nawratha 23. Letyar Bla 24. Thiri Yanamaik Kyaw Htin 25. Thidi Kyaw Htin 26. Thiha Dhammarat 27. Bala Pyan Chi
ขณะที่พงศาวดารไทยระบุว่า ค่ายพ ม่า มีจำนวน 18 ค่าย เช่น เพนียด วัดกุฎีแดง วัดสามพิหาร วัดนางปลื้ม วัดหน้าพระเมรุ วัดมณฑป วัดภูเขาทอง วัดเกาะแก้ว วัดนางชี วัดกระโจม ฯลฯ
อ่านเพิ่มเติม :
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
หมายเหตุ : คัดเนื้อหาส่วนหนึ่งจากบทความ “อยุธยาพิโรธใต้ เพลิงกัลป์ : บันทึกของผู้อยู่ในเหตุการณ์เมื่อเสียกรุงครั้งที่ 2” เขียนโดย นิยะดา เหล่าสุนทร ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับเมษายน 2557
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรก เมื่อ 14 พฤษภาคม 2563