| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
โรงเรียนเผยอิง โรงเรียนจีนที่ผลิต “เจ้าสัว” มากที่สุดในเมืองไทย
“เผยอิง” เป็น “โรงเรียนจีน” ที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน ตั้งอยู่บนถนนทรงวาด ชาวจีนที่มาตั้งรกรากในไทยมักนิยมส่งลูกหลานเข้าเรียนที่ “เผยอิง”
ยุวดี ศิริ ได้กล่าวถึงชื่อเสียงของโรงเรียนดังกล่าวในหนังสือ “ตึกเก่า-โรงเรียนเดิม” ไว้ว่า “เป็นแหล่งให้การศึกษามหาเศรษฐีระดับ เจ้าสัว จำนวนมากที่สุดในเมืองไทย”
ผู้เขียนได้กล่าวเพิ่มเติมรายละเอียดที่มาของ โรงเรียนจีนแห่งนี้ ซึ่งสรุปได้ว่า โรงเรียนเผยอิงถือกำเนิดในราว พ.ศ. 2459 หรือในสมัยรัชกาลที่ 6 จากการที่พ่อค้าจีนทั้ง 5 คน ได้แก่ พระอนุวัติราชนิยม (ฮง เตชะวณิช) กอฮุยเจียะ โค้วปิ้ดจี๋ เชียวเกียงลิ้ง และ ตั้งเฮาะซ้ง ได้ช่วยกันระดมทุนและรับบริจาคเงินจากชาวจีนแต้จิ๋วในไทย มาเป็นเงินทุนในการก่อสร้างโรงเรียน เมื่อสามารถรวบรวมเงินได้จำนวน 3 แสนบาท จึงก่อสร้างอาคารหลังแรกบริเวณหลังศาลเจ้า “ปูนเถ้ากง”
ลักษณะทางสถาปัตยกรรมของอาคารมีรูปแบบไปในทางตะวันตก หรือเรียกได้ว่า มีทรงแบบ “ฝรั่ง” ตามความนิยมในสมัยนั้น ขัดกับเนื้อในของการเรียนการสอนที่มีความเป็น “จีน” อย่างเต็มที่
จุดประสงค์ในการสร้างโรงเรียนนี้ ก็เพื่อสร้างความแน่นแฟ้นให้ชุมชนจีนในเมืองไทย สร้างเครือข่ายให้กับนักเรียนจีนในอนาคต แผนการเรียนการสอนในยุคแรกเลียนแบบมาจากระบบการศึกษาของจีนแท้ ๆ แต่ละวันนักเรียนจะได้เรียนภาษาจีนถึง 6 ชั่วโมง และเรียนภาษาไทยเพียง 1 ชั่วโมง ส่วนคุณครูที่เชิญมาสอนก็เรียกได้ว่านำเข้ามาจากเมืองจีนเลยทีเดียว
ช่วงแรกโรงเรียนเผยอิงเปิดสอนเพียงแค่นักเรียนชาย โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายใด ๆ พบว่ามีนักเรียนสมัครเข้ามาเรียนเป็นจำนวนมาก แต่ต่อมาก็ได้ทำการเก็บค่าเทอมเป็นจำนวนเงิน 3 บาท ซึ่งหมายความว่าเด็กที่จะเข้าเรียนได้ส่วนมากก็ไม่พ้นเป็นลูกคนรวยทั้งนั้น
กิจการโรงเรียนเผยอิงไม่ได้ดำเนินไปอย่างราบรื่นเท่าไรนัก เมื่อใน พ.ศ. 2478 หลังจากโรงเรียนเปลี่ยนเป็นโรงเรียนสหศึกษาได้เพียง 2 ปี ก็ต้องถูกสั่งปิดกิจการ เนื่องจากทำผิดระเบียบการดำเนินกิจการโรงเรียน โดยการเลิกจ้างครูใหญ่คนไทย จากนั้นในปีถัดมาจึงได้ทำการขอเปิดโรงเรียนอีกครั้ง พร้อมตั้งชื่อโรงเรียนใหม่ว่า “เฉาโจวกงสวย”
อย่างไรก็ตาม ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โรงเรียนจีนต่าง ๆ ในประเทศไทย ซึ่งรวมถึงโรงเรียนเฉาโจวกงสวย ถูกปิดตัวลงอีกครั้ง กระทั่งใน พ.ศ. 2489 หลังจากสงครามสิ้นสุด โรงเรียนจึงกลับมาเปิดให้การเรียนการสอนอีกครั้ง
และในคราวนี้ “เฉาโจวกงสวย” ก็เปลี่ยนชื่อกลับมาเป็น “เผยอิง” ดังเดิม
ตั้งแต่วันแรกที่เปิดให้มีการเรียนการสอนจนถึงปัจจุบัน นับได้ว่าโรงเรียนเผยอิงเป็นโรงเรียนที่มีอายุเก่าแก่กว่าศตวรรษ มีการเปลี่ยนแปลงไปตามแต่ละช่วงเวลา ทุกวันนี้โรงเรียนเผยอิงแม้จะยังเป็นโรงเรียนจีน ใช้แบบเรียนจากประเทศจีนและสิงคโปร์ สอนวิชาภาษาจีน สอนการใช้พู่กันจีนและวัฒนธรรมจีนอื่น ๆ ให้แก่นักเรียน แต่การเรียนการสอนโดยหลักก็อ้างอิงตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการประเทศไทย
ชื่อเสียงการผลิต “เจ้าสัว” ของโรงเรียนเผยอิง เรียกได้ว่าเป็นที่ร่ำลือ ดูได้จากตัวอย่างรายชื่อศิษย์เก่า เช่น อุเทน เตชะไพบูลย์ ผู้ก่อตั้งธนาคารศรีนครและมูลนิธิป่อเต็กตึ๊ง, เจริญ สิริวัฒนภักดี ประธานกรรมการบริษัท ไทย เบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน), อนันต์ อัศวโภคิน ประธานและกรรมการผู้จัดการ แลนด์แอนด์เฮ้าส์ เป็นต้น
อ่านเพิ่มเติม :
- ชาวจีนในไทยมาจากไหน เปิดประวัติการอพยพยุคแรกเริ่ม ถึงการผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรม
- คำ “เถ้าแก่-เจ้าสัว” ในไทยมีที่มาอย่างไร
- วิถี “ตลาดน้อย” ยุคตั้งต้น ชุมชน “จีน” กับความเฟื่องฟูที่ถูกผนวกรวมกับย่านสำเพ็ง
อ้างอิง :
ยุวดี ศิริ. ตึกเก่า – โรงเรียนเดิม. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : มติชน, 2547
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 9 พฤษภาคม 2562
