ตามหา “ถนนสยาม” ที่ไม่มีในสยาม แต่ในฝรั่งเศสมี “ถนนสยาม” ได้อย่างไร?

ถนนสยาม ปารีสเขต 16
"ถนนสยาม" ปารีสเขต 16 ในสมัยรัชกาลที่ 5 (ภาพจากไปรษณียบัตรเก่า)

เรื่องของถนนที่มีชื่อว่า “สยาม” (Rue De Siam) ถนนสยาม ในประเทศฝรั่งเศสนั้นเป็นเรื่องจริงและยังคงตั้งอยู่มาจนถึงทุกวันนี้ หากใครไม่เชื่อขอท้าให้เปิด Google Maps แล้วค้นหาคำว่า Rue de Siam ดูได้เลย

ถนนสยาม
ภาพถนนสยาม หรือ Rue de Siam ที่เมือง Brest ประเทศฝรั่งเศส (ภาพการค้นหาจาก Google Map)

เรื่องราวความเป็นมาที่ว่าถนนสยามไปตั้งอยู่ในประเทศฝรั่งเศสได้อย่างไรนั้น ไกรฤกษ์ นานา ได้รวบรวมข้อมูลมาเขียนลงในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับสิงหาคม 2546 ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้

ถนนสยามในประเทศฝรั่งเศสนั้นมีอยู่สองสายด้วยกัน สายแรกนั้นถือกำเนิดขึ้นใน พ.ศ. 2229 หรือในสมัยของพระนารายณ์มหาราช มีที่มาที่ไปคือเมื่อเรือของคณะทูตานุทูต นำโดยพระวิสุทธสุนทร (โกษาปาน) เทียบท่าที่เมืองเบรสต์ (Brest) หรือบริเวณชายฝั่งทิศตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ พบว่ามีข้าราชการและประชาชนชาวฝรั่งเศสเดินทางมาต้อนรับอย่างเอิกเกริกเรียงตั้งแต่ท่าเรือไปจนถึงในตัวเมือง หลังจากนั้นมาถนนบริเวณท่าเรือตัดเข้ามาที่ตัวเมืองเบรสต์จึงได้ชื่อว่า “ถนนสยาม” ตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่คณะราชทูตที่พระนารายณ์ทรงส่งไป

ถนนสยาม
ถนนสยาม (Rue de Siam) ที่เมือง Brest ในปัจจุบัน (ภาพจาก Google Map)

สำหรับถนนสยามสายที่ 2 นั้นเกิดในสมัยของรัชกาลที่ 5 ภายหลังจากที่มีการตั้งสถานเอกอัครราชทูตสยามในกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสใน พ.ศ. 2426 เมื่อรัฐบาลฝรั่งเศสได้มีกำหนดตัดถนนใหม่แยกออกจากถนนสาย Rue De La Pompe ซึ่งเป็นถนนสายที่สถานทูตสยามตั้งอยู่ “พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปฤษฎางค์” เอกอัครราชทูตชาวสยามคนแรกที่ประจำอยู่ในกรุงปารีส ได้ขอร้องให้ทางการฝรั่งเศสช่วยตั้งชื่อถนนสายใหม่นี้ว่า Rue de Siam หรือถนนสยาม ซึ่งรัฐบาลฝรั่งเศสก็ยินดี

ถนนสยาม
ถนนสยาม (Rue de Siam) ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสในปัจจุบัน (ภาพจาก Google Map)

อ่านเพิ่มเติม :


อ้างอิง :

ไกรฤกษ์ นานา.“ค้นกรุงปารีสตามล่าหาความจริง รัชกาลที่ 5 กับประธานาธิบดีฝรั่งเศส” ใน, ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 24 ฉบับที่ 10 เดือนสิงหาคม 2546.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 18 เมษายน 2562