| เผยแพร่ |
|---|
หลักฐานชั้นต้น หรือหลักฐานที่สัมพันธ์ใกล้ชิดกับหลักฐานชั้นต้นเพียงชิ้นเดียวเท่านั้น ที่พอทำให้ทราบปีประสูติของพระเจ้ากรุงธนบุรีได้ นั่นก็คือ จดหมายเหตุโหร ซึ่งระบุพระชนมายุเมื่อวันสวรรคตเอาไว้
พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับแรกที่บอกพระชนมายุเมื่อเสด็จสวรรคตก็คือฉบับที่มักจะกล่าวกันว่า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรสเป็นผู้ชำระ (พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี แผ่นดินสมเด็จพระบรมราชาที่ 4) เข้าใจว่า จากพระราชพงศาวดารนี้เองที่เป็นผู้ให้ปีประสูติแก่หลักฐานชั้นรองเกี่ยวกับพระราชประวัติทั้งหมด
เพราะฉะนั้นจึงไม่มีปัญหาขัดแย้งกันในเรื่องปีประสูติว่าคือ พ.ศ. 2277 อันเป็นปีที่ 3 ในรัชกาลพระเจ้าบรมโกศ หากถือตามจดหมายเหตุโหรว่าเสด็จสวรรคตเมื่อพระชนมายุได้ 48 ปี กับ 15 วัน (จดหมายเหตุโหร) และหลักฐานของฝรั่งเศสซึ่งได้ฟังข่าวลือหลังเหตุการณ์นานหลายเดือน กล่าวว่าพระองค์ได้ถูกประหารเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2325 (Histoire de la Mission de Siam)
ถ้าเป็นดังนั้น พระเจ้ากรุงธนบุรีก็ทรงพระราชสมภพ เมื่อวันที่ 23 มีนาคม พ.ศ. 2277
อย่างไรก็ตาม หลักฐานไทยกล่าวว่า พระเจ้ากรุงธนบุรีเสด็จสวรรคตในวันที่ 6 เมษายน เพราะฉะนั้นพระองค์ก็ทรงพระราชสมภพ ในวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2277
การคำนวณนี้ตรงกันกับที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานข้อมูลแก่หมอสมิธในการเขียนประวัติศาสตร์ไทย ซึ่งระบุว่าพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงพระราชสมภพในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2277
อย่างไรก็ตาม หนังสืออภินิหารบรรพบุรุษ ระบุวันพระราชสมภพโดยปราศจากหลักฐานอย่างใดว่าเป็นวันแรม 15 ค่ำ เดือน 5 จ.ศ. 1096 ซึ่งบางท่านก็คำนวณว่าเป็นวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2277 บ้างก็ว่าวันที่ 15 เมษายน และบ้างก็ว่า 7 เมษายน อันเป็นวันที่เผอิญตรงกับวันกรุงแตก
หมายเหตุ : คัดเนื้อหาบางส่วนจากหนังสือ “การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี” เขียนโดย นิธิ เอียวศรีวงศ์. พิมพ์ครั้งที่ 12. สนพ.มติชน, 2559.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 เมษายน 2561
