พบกับบันทึกประวัติศาสตร์เล่มสำคัญ ที่ว่าด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์ในราชสำนักรัชกาลที่ ๖ เรื่อง พระราชวงศ์จักรี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๖ (สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็นสมัยรัชกาลที่ ๖) พระนิพนธ์ใน ม.จ.พูนพิศมัย ดิศกุล)

“เรื่องสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๖ หรือ สิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น สมัยรัชกาลที่ ๖ นี้เป็นตอนหนึ่งของบันทึกเรื่อง “พระราชวงศ์จักรี” ซึ่งหม่อมเจ้าพูนพิศมัย  ดิศกุลทรงนิพนธ์ไว้  โดยตอนสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๖ นี้ ทรงแบ่งเป็น ๒ ภาค

ภาคหนึ่งทรงกล่าวถึงพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ พระราชจริยาวัตร และพระราชนิยมในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงพบเห็นด้วยพระองค์เองมาตั้งแต่ครั้งยังทรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เป็นลำดับมาจนเสด็จสวรรคต

ภาคที่สอง (ในต้นฉบับจะเขียนว่า ผู้เขียน) ทรงกล่าวถึงเรื่องส่วนพระองค์รวมทั้งพระญาติใกล้ชิด  และข้าราชสำนักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงรู้จักและคุ้นเคยเป็นส่วนพระองค์

อนึ่ง เนื่องจากบันทึกตอนนี้หม่อมเจ้าพูนพิศมัย  ดิศกุล ทรงกล่าวถึงพระญาติบางพระองค์ด้วยพระนามลำลอง  และทรงกล่าวถึงเรื่องราวต่างๆ ด้วยมุมมองที่ทรงพบเห็นด้วยพระองค์เองบ้าง  จากคำบอกเล่าของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และพระญาติอื่นๆ  ในขณะที่มีหลักฐานอื่นทางประวัติศาสตร์ที่มีบันทึกถึงเรื่องเดียวกันนั้น

ฉะนั้นเพื่อประโยชน์แก่การศึกษาประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวเนื่องกับบันทึกเรื่องนี้  ในการนำเสนอครั้งนี้จึงได้จัดทำเชิงอรรถอธิบายพระนามหรือขยายความที่เกี่ยวเนื่องไว้ในตอนท้ายเรื่อง  และได้จัดทำหัวข้อย่อยเพิ่มเติมลงในบันทึกภาคแรกเพื่อแยกหมวดหมู่ในบันทึกนี้ให้ชัดเจนและสะดวกในการติดตามอ่าน”

(คัดจาก ในส่วนคำนำบรรณาธิการ (คุณวรชาติ มีชูบท) หนังสือพระราชวงศ์จักรี สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 )