| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
กรมดำรง กับความคาดไม่ถึง เมื่อเสด็จเยือน “นครวัด”
ในวันที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2467 สมัยรัชกาลที่ 6 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสด็จฯ ไปยัง “นครวัด” เพื่อเยี่ยมชมความงามต่าง ๆ ทั้งยังถือเป็นการเพิ่มพูนประสบการณ์และความรู้จากต่างแดน
ตอนหนึ่งของ “นิราสนครวัด” (สะกดตามฉบับพิมพ์ พ.ศ. 2468) ที่พระองค์ทรงพระนิพนธ์ขึ้น ปรากฏความรู้สึกของพระองค์เมื่อทรงเห็น “ปราสาทนครวัด” ของจริง ซึ่งพระองค์ทรงกล่าวไว้ว่า “รู้สึกว่าผิดกับที่คาดหมายไว้แต่ก่อน”
คำว่ารู้สึกผิดกับที่คาดหมายไว้แต่ก่อนนั้น สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงอธิบายไว้ว่า “คือดูใหญ่โตกว่าที่คาดหมายนั้นอย่าง ๑ ดูงามสง่ากว่าที่คาดหมายด้วยอิกอย่าง ๑ น่าชมช่างผู้คิดแบบอย่างวางแผนที่นครวัด ว่าเปนช่างฉลาดทำให้จับใจคนดู
เริ่มต้นแต่เมื่อถึงเชิงสพานหินก่อนที่จะข้ามคูไปเข้าในบริเวณทางด้านตวันตก แลดูปรางค์ประตูและพระระเบียงชั้นนอก มีปราสาทใหญ่ ๙ ยอดสูงตระหง่านอยู่ข้างในก็งามจับใจเสียชั้นหนึ่ง”
ถือเป็นความรู้สึกผิดคาดที่ดี เมื่อทรงพบเห็นนครวัดของจริง
จากนั้นพระองค์ทรงอธิบายถึงความงามแต่ละสิ่งในนครวัด เช่น ปราสาท ฝีมือจำหลักลาย รูปภาพตามระเบียง ฯลฯ ซึ่งพระองค์ตรัสว่า การเดินทางขึ้นบันไดนั้นยากลำบาก เพราะบันไดชันและแคบ ถ้าหากพลาดขึ้นมาก็อาจจะคอหักได้
นครวัดเมื่อร้อยปีก่อน เป็นที่รู้จักในหมู่ชาวต่างชาติแล้วเรียบร้อย เช่นที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงเล่าใน “นิราสนครวัด” ว่า
“เมื่อขึ้นไปดูนครวัดตอนเช้าวันนี้ พบพวกอเมริกันมาถ่ายรูปหนังฉายอยู่พวกหนึ่ง เขาขอถ่ายรูปพวกเราเวลาขึ้นนครวัด เห็นไม่เปนการแปลกปลาดอันใดก็ยอมให้เขาถ่ายตามประสงค์ ต่อถ่ายแล้วจึงรู้ว่าพวกนี้
เขาแต่งเรื่องหนังทำนองเดียวกับเรื่อง ‘แม่สุวรรณ’ มีตัวนายโรงกับนางเอกมาด้วย เมื่อรู้ว่าเช่นนั้นก็ได้แต่เอาใจดีต่อขอร้องว่าถ้าจะเอารูปเราไปเข้าในเรื่องหนังนั้นด้วย ขออย่าให้เอาไปเปนพรรคพวกคนพาล สังเกตดูผู้เปนหัวหน้ามีอัธยาศัยเรียบร้อย เห็นจะไม่ฝ่าฝืนความประสงค์
นอกจากพวกหนังฉายที่กล่าวมา ยังมีพวกอเมริกันชายหญิงที่เที่ยวดูโลก มาพักอยู่ที่โฮเต็ลเดียวกันหลายคนเลยคุ้นเคยกันไปหมด ที่ว่าจะไปกรุงเทพ ฯ ก็มี ดูนครวัดตอนเช้าแล้วกลับมากินกลางวัน เชิญเรสิดังเมืองพระตะบองกินกับเข้าไทยด้วย ชอบกินชมว่าอร่อยนัก”
ทั้งยังทรงบอกอีกว่า พระองค์เสด็จฯ ที่นั่นหลายวัน ในตอนแรกถึงกับปวดหน้าขาระบมไปหมด แต่วันหลัง ๆ ก็ชินไป
การเสด็จฯ ชมนครวัดและความงามที่พระองค์ทรงพบเห็นปรากฏอยู่ใน “นิราสนครวัด” มากมาย ทั้งยังแทรกด้วยบรรยากาศและดำริต่าง ๆ ของพระองค์ขณะอยู่ที่นั่น ก่อนที่พระองค์จะเสด็จฯ ต่อไปที่ พนมเปญ ไซง่อน และเสด็จฯ กลับสยามในเวลาต่อมา
อ่านเพิ่มเติม :
- กรมดำรงทรงห้ามพระธิดาทำ 3 เรื่องเด็ดขาด มีเรื่องอะไรบ้าง?
- แมวของ “สมเด็จฯ กรมดำรงราชานุภาพ” ลักษณะเป็นอย่างไร ทำไมพระองค์จึงรับเลี้ยง?
อ้างอิง :
vajirayana.org/นิราสนครวัด/๕-เที่ยวดูปราสาทหิน
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 มิถุนายน 2568
