| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“ทูตไทย” หรือเอกอัครราชทูตไทยประจำ “สาธารณรัฐจีน” คนสุดท้าย ก่อนจะเปลี่ยนการปกครองเป็นระบอบคอมมิวนิสต์ เปลี่ยนชื่อประเทศเป็น “สาธารณรัฐประชาชนจีน” คือ พระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) ข้าราชการบำนาญ อายุ 64 ปี
“ทูตไทย” ประจำสาธารณรัฐจีน คนสุดท้าย
พระยาอภิบาลราชไมตรี (ต่อม บุนนาค) (พ.ศ. 2427-2504) เนติบัณฑิตอังกฤษ เคยรับราชการเป็นผู้พิพากษา (พ.ศ. 2456), อธิบดีกรมประกาศิต กระทรวงการต่างประเทศ (พ.ศ. 2471), อัครราชทูตประจำกรุงโรม (พ.ศ. 2472), ปลัดทูลฉลองกระทรวงการต่างประเทศ (พ.ศ. 2475) รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ (พ.ศ. 2476) ฯลฯ
ใน พ.ศ. 2491 รัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม แต่งตั้งพระยาอภิบาลราชไมตรีเป็นเอกอัครราชทูตประจำสาธารณรัฐจีน ซึ่งขณะนั้นจีนมี “พรรคก๊กมินตั๋ง” เป็นรัฐบาล มี “นานกิง” เป็นเมืองหลวง และมีสงครามกลางเมืองระหว่างพรรคคอมมิวนิสต์จีนกับพรรคก๊กมินตั๋ง
เวลานั้นพระยาอภิบาลราชไมตรีอายุ 64 ปี เกษียณจากราชการปกติแล้ว
ทำไมต้องเป็นพระยาอภิบาลราชไมตรี
เตช บุนนาค อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ และหลานปู่ของพระยาอภิบาลราชไมตรี กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “เป็นการแต่งตั้งทางการเมือง” เพราะรัฐบาลไทยต้องการแสดงท่าทีต่อสหรัฐอเมริกาว่า “ไทยสนับสนุนพรรคก๊กมินตั๋ง” ซึ่งเป็นฝ่ายประชาธิปไตยกำลังต่อสู้กับพรรคคอมมิวนิสต์จีน
การส่งนักการทูตอาวุโสที่เคยเป็นเอกอัครราชทูตประจำกรุงวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา ไปเป็นเอกอัครราชทูตประจำกรุงนานกิง อาจเป็นการยืนยันว่าไทยอยู่ฝ่ายโลกเสรี ที่นำโดยสหรัฐอเมริกา
พระยาอภิบาลราชไมตรีเดินทางถึงนานกิงในเดือนกันยายน พ.ศ. 2491 สถานการณ์เวลานั้นพรรคก๊กมินตั๋งค่อนข้างเสียเปรียบ เพราะสูญเสียเมืองสำคัญหลายเมืองทางเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือให้พรรคคอมมิวนิสต์ จนกระทั่งพรรคคอมมิวนิสต์สามารถยึดเมืองหลวงได้ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2492
นับว่ารัฐบาลเลือกไม่ผิดที่ส่งพระยาอภิบาลราชไมตรีเป็นทูต แม้จะเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่รายงานที่พระยาอภิบาลราชไมตรีส่งให้รัฐบาลหลังกลับมาประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นรายงานสถานการณ์ในนานกิงและวิเคราะห์สาเหตุที่พรรคก๊กมินตั๋งพ่ายแพ้, การวิเคราะห์ว่าพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่เวลานั้นรับการสนับสนุนจากสหภาพโซเวียตจะขัดแย้งกันเอง, ปัญหาลัทธิคอมมิวนิสต์ในไทย ฯลฯ
เช่นนี้จึงมีคำว่า “ขิงยิ่งแก่ยิ่งเผ็ด”
อ่านเพิ่มเติม :
- พระราชวังต้องห้ามที่ยิ่งใหญ่ แต่ทำไมจักรพรรดิราชวงศ์ชิงไม่โปรดประทับ
- 100 ปี พรรคคอมมิวนิสต์จีน พรรคการเมืองเก่าแก่ที่สุด สมาชิกมากที่สุด
อ้างอิง :
ธันวา วงศ์เสงี่ยม. ลูกเจ้าพระยาในกระแสการเปลี่ยนแปลง, กรมศิลปากร พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2565.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 22 พฤษภาคม 2568
