
ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
---|---|
เผยแพร่ |
การค้นพบโครงกระดูก ปังปอนด์ มนุษย์ยุคน้ำแข็งที่ “เขาสามร้อยยอด” ประจวบคีรีขันธ์ อาจพลิกความเข้าใจเกี่ยวกับมนุษย์โบราณในดินแดนประเทศไทย ณ บริเวณด้ามขวานทอง
วันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ กรมศิลปากร และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ร่วมกันแถลงข่าวครั้งประวัติศาสตร์ กับการค้นพบและผลการศึกษาโครงกระดูก “มนุษย์ยุคน้ำแข็ง” และภาพเขียนสีภายในแหล่งโบราณคดีภาพเขียนสีถ้ำดิน
การแถลงข่าวครั้งนี้นำโดย นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร และนายชิดชนก สุขมงคล รองอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติฯ

อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด
อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด ตั้งอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลอ่าวไทย เมื่อ พ.ศ. 2539 มีการพบภาพเขียนสีโบราณเป็นครั้งแรกบริเวณเพิงผาฝั่งบึงบัว ต่อมา พ.ศ. 2560 จึงค้นพบแหล่งภาพเขียนสีเพิ่มบริเวณเทือกเขาสามร้อยยอดที่ถ้ำโหว่ หุบตาโคตร ซึ่งมีอายุร่วมสมัยกับภาพเขียนสีบนเพิงผาฝั่งบึงบัว
กรมศิลปากร โดยสำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรี จึงดำเนินงานโครงการสำรวจแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย ในพื้นที่นี้เมื่อ พ.ศ. 2563
นายพนมบุตร เล่าว่า การสำรวจเขาสามร้อยยอดมีเป้าหมายเพื่อศึกษามนุษย์โบราณของที่นี่ว่าเป็นคนกลุ่มไหน มีวิถีชีวิตแบบใด โดยดำเนินงานร่วมกับเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอด นำมาสู่การค้นพบแหล่งโบราณคดีแห่งใหม่เพิ่มในพื้นที่ถึง 7 แหล่ง มีแหล่งโบราณคดีภาพเขียนสีถ้ำดินเป็นแหล่งล่าสุด เป็นถ้ำขาหินปูนขนาดค่อนข้างใหญ่ ปากถ้ำกว้างราว 9.5 เมตร และมีร่องรอยมนุษย์โบราณ

“ปังปอนด์” มนุษย์แห่งเขาสามร้อยยอด
สำนักศิลปากรที่ 1 ราชบุรี เลือกขุดค้นคูหาที่ 3 ชิดผนังถ้ำ (จาก 5 คูหา) ตำแน่งที่พบภาพเขียนสีบนผนังและโบราณวัตถุบนพื้น พบร่องรอยการใช้พื้นที่ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์หลายช่วงเวลา โดยที่ความลึกระดับ 2 เมตรจากพื้นถ้ำ มีโครงกระดูกมนุษย์จำนวน 1 โครง เป็นกระดูกเด็กอายุในช่วง 6-8 ปี ทีมงานตั้งชื่อว่า “ปังปอนด์”
นายพนมบุตร เผยว่า จากการส่งตัวอย่างถ่านและเปลือกหอยไปหาค่าอายุด้วยวิธี Accelerator Mass Spectrometer (AMS) ที่ห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ BETA ANALYTIC Inc. สหรัฐอเมริกา ทำให้ทราบว่า
“มีคนเข้ามาอยู่อาศัยและใช้พื้นที่ถ้ำดินอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ประมาณ 29,000 ปีขึ้นมาจนถึงประมาณ 11,000 ปี โดยโครงกระดูกของ ‘ปังปอนด์’ มีอายุเทียบเท่าหรือเก่าแก่กว่า เนื่องจากพบอยู่ในระดับความลึกต่ำลงไปที่ประมาณ 2 เมตร จึงมีอายุไม่ต่ำกว่า 29,000 ปี ขณะนี้อยู่ในระหว่างการตรวจหาค่าอายุที่แท้จริงด้วยการส่งตัวอย่างเข้าตรวจสอบต่อไป”
ข้อมูลจากอธิบดีกรมศิลปากรยังทำให้เราทราบว่า “ปังปอนด์” เป็นมนุษย์โฮโมเซเปียนส์ (Homo sapiens) ที่เดินตัวตรงคล้ายมนุษย์ยุคปัจจุบัน ทั้งเป็นหลักฐานเก่าแก่และมีสภาพสมบูรณ์ที่สุดเท่าที่พบในประเทศไทย

โครงกระดูกดังกล่าวจัดเป็นมนุษย์สมัยหินเก่า (Palaeolithic Period) ในทางธรณีวิทยาจัดว่าอยู่ในยุคน้ำแข็งตอนปลาย (Pleistocene) ช่วงเวลาที่โลกมีธารน้ำแข็งปกคลุมมากกว่าในปัจจุบัน อากาศหนาวเย็น และระดับน้ำทะเลต่ำกว่าตอนนี้มาก บริเวณอ่าวไทยจึงเป็นผืนแผ่นดินขนาดใหญ่ที่เชื่อมต่อไปถึงบริเวณที่ปัจจุบันคือหมู่เกาะในอินโดนีเซีย
นอกจากนี้ การที่โครงกระดูกยังอยู่ในลักษณะนอนหงาย ศีรษะหันไปทิศตะวันออกเฉียงใต้ มีหินวางทับส่วนที่เป็นหัวกระโหลกกับหน้าอก และพบร่องรอยการโรยหินสีแดง (ดินเทศ) ซึ่งอาจสื่อถึงพลังชีวิตหรือเลือด ทำให้สามารถวิเคราะห์ได้ว่ามีการทำพิธีกรรมบางอย่างกับศพ หรืออาจเป็นการป้องกันไม่ให้มีสัตว์ป่าเข้ามาแทะกินหรือทำลายศพก็ได้

นายพนมบุตร ชี้ว่า “เป็นข้อมูลใหม่ที่สำคัญและมีความน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง ที่จะช่วยอธิบายวิถีการดำรงชีวิตและการปรับตัวของมนุษย์ที่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสภาพแวดล้อมในอดีตตั้งแต่ช่วงที่สภาพอากาศหนาวเย็นจนเข้าสู่ช่วงที่อากาศเริ่มอบอุ่นขึ้นเมื่อสิ้นสุดยุคน้ำแข็ง และระดับน้ำทะเลที่ท่วมสูงขึ้น จนกระทั่งบริเวณนี้มีสภาพพื้นที่อุดมสมบูรณ์และระบบนิเวศน์ที่หลากหลายเช่นในปัจจุบัน
กรมศิลปากรคาดหวังว่าการศึกษาวิจัยทางโบราณคดีและศาสตร์ที่เกี่ยวข้องเพิ่มขึ้นในอนาคต จะทำให้ภาพเรื่องราวของคนก่อนประวัติศาสตร์ในบริเวณพื้นที่ชายฝั่งอ่าวไทยกระจ่างชัดเจนมากขึ้น และอาจช่วยตอบคำถามเกี่ยวกับคน สังคม วัฒนธรรม และสภาพแวดล้อมโบราณของคนยุคแรกเริ่มในประเทศไทยและในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้”
ด้านนายชิดชนก กล่าวว่า จังหวัดประจวบคีรีขันธ์มีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สำคัญหลายพื้นที่ รวมถึงอุทยานแห่งชาติเขาสามร้อยยอดที่กรมศิลปากรเข้ามาศึกษา ซึ่งจะกลายเป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญ กรมอุทยานจะออกแบบและกำหนดให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อเชื่อมโยงกับการเป็นเส้นทางศึกษาธรรมชาติต่อไป
ในอนาคตคงจะได้ทราบว่า มนุษย์แห่งเขาสามร้อยยอดเกี่ยวข้องกับพวกเรามากน้อยแค่ไหน เชื่อมโยงกับบรรพบุรุษคนไทยหรือไม่ จะได้เลิกพูดถึง “อัลไต” กันเสียที…
อ่านเพิ่มเติม :
- เรือโบราณแห่งคลองท่อม “เรือผูก” เก่าแก่ที่สุดในไทย
- “มนุษย์โบราณ” 13,000 ปี บนแผ่นดินไทย! ใครคือสตรีแห่งถ้ำลอด?
- ดีเอ็นเอ “โลงผีแมน” ชี้! คนโบราณ 1,700 ปีบนแผ่นดินไทย เชื่อมโยงคนลุ่มแม่น้ำเหลือง-แยงซี
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง :
มติชนออนไลน์. ขุดพบ มนุษย์ยุคน้ำแข็ง เฉียด 3 หมื่นปี เก่าสุดในไทย ตั้งชื่อ ปังปอนด์. วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2568. จาก https://www.matichon.co.th/local/arts-culture/news_5063215
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ 2568