| ผู้เขียน | สุทธาสินี จิตรกรรมไทย เจียจันทร์พงษ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2310 “พระยาตาก” ก็รวบรวมไพร่พลปราบปรามก๊กต่างๆ และกู้เอกราชได้ในราวเดือนพฤศจิกายนปีเดียวกัน ให้หลังอีกราว 1 ปี ท่านได้ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ ตรงกับวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2311 และสวรรคตในเดือนเมษายน พ.ศ. 2325 แล้วตลอดระยะเวลา 14 ปี พระเจ้าตากทรงครองราชย์ เกิดอะไรขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์โลก? เราขอรวบรวม 5 เหตุการณ์สำคัญมาให้ดูกัน
(เหตุการณ์สำคัญบนโลก ที่เกิดขึ้นสมัยสมเด็จพระนเรศวรฯ สมเด็จพระนารายณ์ฯ และรัชกาลที่ 1 มีอะไรบ้าง? ติดตามได้ด้านล่างบทความนี้)
14 ปี พระเจ้าตากทรงครองราชย์ เกิดอะไรขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์โลก?
ปี 1769 เจมส์ คุก เดินทางไปถึงนิวซีแลนด์ เจมส์ คุก เป็นนักสำรวจและนักเดินเรือชาวอังกฤษ ในวันที่ 25 สิงหาคม ปี 1769 คุกและคณะรวมแล้วเกือบ 100 คน ออกท่องทะเลด้วยเรือสำรวจเอนเดเวอร์ เพื่อค้นหา “เทอร์รา ออสตราลิส” ทวีปทางตอนใต้ในตำนาน หลังจากรอนแรมกลางท้องทะเลอยู่ร่วม 2 เดือน เขาก็เดินทางถึงนิวซีแลนด์ในวันที่ 8 ตุลาคม ปี 1769
คุกพบชาวเมารีครั้งแรก ที่อ่าวพอเวอร์ตี บนเกาะเหนือ แต่เป็นการพบกันที่ไม่ค่อยดีนัก เพราะหนึ่งในผู้นำท้องถิ่นชาวเมารีถูกผู้ร่วมคณะเดินทางของคุกยิงเข้าใส่จนเสียชีวิต
อย่างไรก็ตาม คุกไม่ใช่ชาวยุโรปคนแรกที่เดินทางถึงนิวซีแลนด์ เพราะ อาเบล ทัสมาน นักสำรวจชาวดัตช์ มาที่นี่ก่อนแล้วในปี 1642
ปี 1770 คณะสำรวจของเจมส์ คุก เดินทางถึงออสเตรเลียแผ่นดินใหญ่ หลังจากสำรวจและทำแผนที่นิวซีแลนด์ คุกและคณะก็ลงเรือสำรวจเอนเดเวอร์แล้วไปขึ้นฝั่งที่คาบสมุทรเคอร์เนล
โจเซฟ แบงก์ส และเดเนียล โซลันเดอร์ นักพฤกษศาสตร์ประจำคณะสำรวจ ออกสำรวจบริเวณดังกล่าว แล้วก็ต้องตื่นตะลึงกับธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ เพราะสามารถจดบันทึกพืชพันธุ์ได้กว่า 30,000 ชนิด ในจำนวนนี้กว่า 1,600 ชนิดไม่เคยเป็นที่รู้จักมาก่อน คุกจึงตั้งชื่อพื้นที่นี้ว่า “อ่าวโบตานี”
อีกเช่นกัน…คุกไม่ใช่ชาวยุโรปคนแรกที่เดินทางถึงออสเตรเลีย เพราะคนแรก คือ วิลเลม แจนส์ซูน นักสำรวจชาวดัตช์ (อีกแล้ว) ซึ่งเดินทางถึงชายฝั่งตะวันตกในปี 1606 และหลังจากนั้นนักสำรวจชาวดัตช์หลายคนก็เดินตามรอยแจนส์ซูน ล่องเรือออกสำรวจชายฝั่งทางเหนือ ทางตะวันตก และทางใต้
สิ่งที่คุกสร้างสถิติก็คือ เขาเป็นคนแรกที่ได้รับการบันทึกว่าเดินทางถึงชายฝั่งตะวันออกของออสเตรเลียในปี 1770
นอกจากนี้ ช่วง 14 ปี พระเจ้าตากทรงครองราชย์ ญี่ปุ่นและจีนก็เกิดเหตุการณ์สำคัญขึ้น คือ…
ปี 1771 มหาสึนามิที่ญี่ปุ่น ย้อนไปเมื่อวันที่ 24 เมษายน ปี 1771 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.4 แมกนิจูดขึ้นทางตอนใต้ของโอกินาวา ใกล้กับเกาะอิชิกากิ เหตุการณ์นี้ส่งผลให้เกิดสึนามิคร่าชีวิตผู้คนถึงราว 12,000 คน ที่อาศัยในพื้นที่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเกาะริวกิว อย่างหมู่บ้านในอิชิกากิและมิยาโกะ ที่ชาวบ้านในหมู่บ้านเสียชีวิตทั้งหมด
ปี 1772 จักรพรรดิเฉียนหลง รับสั่งให้จัดทำ “ซื่อคู่ฉวนซู” จักรพรรดิเฉียนหลงผู้ยิ่งใหญ่แห่งบัลลังก์มังกร ทรงมีพระบรมราชโองการให้จัดทำหนังสือชุดใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์จีน
ซื่อคู่ฉวนซู รวบรวมความรู้ทุกด้านของจีน อาทิ ศาสนา ปรัชญา ประวัติศาสตร์ ฯลฯ ซึ่งแต่ละด้านก็แบ่งแยกย่อยลงไปอีกมาก มีบรรณาธิการและผู้ช่วยบรรณาธิการอีกกว่า 60 คน ส่วนผู้คัดลอกมีถึง 2,800 คน ส่วนมากเป็นบัณฑิต ถือเป็นตำราที่ยิ่งใหญ่ด้านวรรณคดีแห่งศตวรรษที่ 18
อ่านเพิ่มเติม : สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ “หวังเป็นลูกเขย” จักรพรรดิเฉียนหลง ?!?
อีกเหตุการณ์ที่ไม่พูดถึงเป็นไม่ได้ คือ…
ปี 1776 อเมริกาประกาศอิสรภาพ ในวันที่ 4 กรกฎาคม ปี 1776 สภาคองเกรสแถลงคำประกาศอิสรภาพแห่งสหรัฐ มีการประณามพระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งสหราชอาณาจักร ในฐานะ “ทรราช” และยุติความสัมพันธ์ทางการเมืองทุกประการระหว่างอังกฤษกับอาณานิคมในอเมริกา
สิ่งที่ชาวอเมริกันคุ้นกันเป็นอย่างดีในวันประกาศอิสรภาพ คือ การจุดพลุหรือดอกไม้ไฟ ซึ่งประเพณีนี้เกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม ปี 1777 ที่เมืองฟิลาเดลเฟีย โดยเป็นการยิงปืนใหญ่ 13 ครั้ง เพื่อเป็นเกียรติแก่รัฐอาณานิคมทั้ง 13 รัฐ ก่อนกลายมาเป็นการจุดดอกไม้ไฟขึ้นฟ้า และต่อมาในปี 1870 สภาคองเกรสได้ประกาศให้วันที่ 4 กรกฎาคม เป็นวันหยุดแห่งชาติ
ยังมีอีกหลายเหตุการณ์สำคัญบนโลก ที่เกิดขึ้นในช่วง 14 ปี พระเจ้าตากทรงครองราชย์ ใครที่สนใจประวัติศาสตร์โลกที่ทำให้เราเห็นภาพรวมได้ในคราวเดียว ขอแนะนำหนังสือ “Timelines of World History ร้อยพันเรื่องราวประวัติศาสตร์โลก” (สำนักพิมพ์มติชน) รับรองว่ารู้เรื่องราวประวัติศาสตร์สนุกขึ้นแน่นอน
อ่านเพิ่มเติม :
- 14 ปี “สมเด็จพระนเรศวร” ทรงครองราชย์ เกิดอะไรขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์โลก?
- 31 ปีในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีอะไรเกิดขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์โลก?
- ระยะเวลา 27 ปี รัชกาลที่ 1 ทรงครองราชย์ เกิดอะไรขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์โลก
อ้างอิง :
ดีเค ทีม, เขียน. ธาม โสธรประภากร, แปล. Timelines of World History ร้อยพันเรื่องราวประวัติศาสตร์โลก. กรุงเทพฯ : มติชน, 2567. (สั่งซื้อออนไลน์ได้ที่นี่)
New Zealand History. “Encounters Page 4 – Early meetings between peoples”. Accessed 24 October 2024.
National Library of Australia. “Who was the first European to land on ‘Terra Australis’?”. Accessed 24 October 2024.
คลังความรู้ ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ. “หนังสือ ‘ซื่อคู่ฉวนซู’”. เข้าถึงเมื่อ 24 ตุลาคม 2567.
Voice of America. “ประวัติ ‘วันชาติอเมริกา’ ประกาศอิสรภาพสหรัฐฯ 4 กรกฎาคม”. เข้าถึงเมื่อ 24 ตุลาคม 2567.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 25 ตุลาคม 2567
