| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เปิดบันทึกของวันวลิตเกี่ยวกับพิธีกรรมฝังคนทั้งเป็น เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาในสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พ.ศ. 2177
เยเรเมียส ฟาน ฟลีต (Jeremias van Vliet) หรือที่เรียกกันว่า “วันวลิต” เป็นพ่อค้าชาวดัตช์ที่เดินทางเข้ามายังกรุงศรีอยุธยาในสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เขาได้บันทึกถึงกรุงศรีอยุธยาไว้มากมาย เรื่องหนึ่งคือพิธีกรรมฝังคนทั้งเป็น
จากบันทึกของวันวลิตเกี่ยวกับพิธีกรรมฝังคนทั้งเป็นนั้น เขาระบุว่าเป็น “พิธีกรรมอันน่าสยดสยอง” มีผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์ 4 คนต้องจบชีวิตลงเพื่อเป็นผีผู้ทำหน้าที่อารักขาสถานที่แห่งนั้น เขายืนยันว่าแม้ “ดูเหมือนเป็นเรื่องนิยาย แต่การกระทำเช่นนี้เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง” ในบันทึกมีรายละเอียดดังนี้
“…ถ้าสร้างพระราชวัง หอสูง หรือที่ประทับต้องสร้างเพื่อพระองค์ ใต้เสาแต่ละต้นซึ่งปักลงไปในพื้นดินต้องโยนหญิงมีครรภ์คนหนึ่งลงไป และยิ่งกว่านั้นหญิงผู้ตายในเวลาใกล้คลอดยิ่งดี ด้วยเหตุนี้จึงมักมีเรื่องเศร้าโศกใหญ่หลวงในกรุงศรีอยุธยาเสมอ ๆ
ในระหว่างเวลาที่สร้างหรือซ่อมพระราชวัง เนื่องด้วยสิ่งก่อสร้างในสยามอยู่สูงเหนือพื้นดินขึ้นมามากและตั้งอยู่บนเสาไม้ ฉะนั้นผู้หญิงจำนวนมากจึงต้องประสบเคราะห์กรรมดังกล่าว ถึงแม้ว่าคำบรรยายนี้ดูเหมือนเป็นเรื่องนิยาย แต่การกระทำเช่นนี้เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง ๆ
ประชาชนผู้ซึ่งถือผีถือลางเชื่อว่า ผู้หญิงเหล่านี้เมื่อตายแล้วจะกลับเป็นผีปีศาจที่ดุร้าย ไม่เพียงคอยปกป้องเสาซึ่งตนถูกโยนลงมาข้างใต้แต่ยังช่วยให้ทั้งบ้านพ้นจากโชคร้าย
พระเจ้าแผ่นดินมักทรงสั่งให้พวกทาส 2-3 คน ไปจับหญิงทุกคน ซึ่งกำลังมีครรภ์มาโดยไม่ต้องคำนึงถึงอะไร แต่ไม่มีผู้หญิงคนไหนถูกเอาตัวออกมาจากบ้าน เว้นเสียแต่ว่าจะไม่อาจหาหญิงมีครรภ์ตามท้องถนนได้แล้ว พวกผู้หญิงมีครรภ์เหล่านี้จะถูกนำไปเข้าเฝ้าพระราชินี พระราชินีทรงดูแลปฏิบัติกับหญิงเหล่านี้เหมือนอย่างเช่นเป็นคนในตระกูลสูง
เมื่อพวกหญิงเหล่านั้นอยู่ที่นั่นได้ 2 3 วันแล้ว พวกเธอก็จะถูก (ขอโทษสำหรับคำบรรยายที่ป่าเถื่อน) โยนลงไปในหลุมให้หงายท้องขึ้น แล้วเอาเสาปักทิ่มลงไปในท้อง…
มีประตูทางเข้า 17 ประตู รวมทั้งประตูเสา (Petoutsian) หรือประตูหัวใจ (อันเป็นทางเข้าไปยังพระราชวัง) ในตอนต้นปี ค.ศ. 1634 (พ.ศ. 2177) พระเจ้าแผ่นดินองค์ปัจจุบันทรงเปลี่ยนประตูทั้งหมด และเนื่องจากประตูเหล่านี้ไม่ว่าจะเป็นประตูวัดวาอาราม ประตูบ้านหรือประตูวัง (แม้ว่าประตูเหล่านี้จะน่าเกลียดหรือไม่สลักสำคัญอันใด) ถือเป็นที่ ๆ ศักดิ์สิทธิ์ในประเทศสยาม
พระเจ้าแผ่นดินทรงสั่งให้โยนหญิงมีครรภ์ 2 คน ลงใต้เสาแต่ละเสา จำเป็นต้องใช้หญิงมีครรภ์ถึง 68 คน สำหรับประตู 17 ประตูนี้ ด้วยเหตุนี้หญิงจำนวนหนึ่งจึงถูกนำตัวเข้ามาในวัง แต่หลังจากนั้น 2 วัน มีสิ่งหนึ่งเกิดขึ้น คือ หญิง 5 คน ซึ่งถูกจับตัวมาได้คลอดบุตรขณะถูกนำตัวเข้ามาในพระราชวัง
เหตุนี้จึงทำให้เกิดความเศร้าสลดใจอย่างใหญ่หลวงขึ้นในพระมหาราชวัง และเชื่อว่าเป็นความมหัศจรรย์ ออกญาจักรี (Oya Sycry) [ซึ่งขณะนั้นมีบรรดาศักดิ์เป็นออกญาสุโขทัย (Oya Sucethay) และเป็นคนที่มีความมั่นใจในตัวเองอย่างยิ่ง] ได้กล้ากราบบังคมทูลพระเจ้าแผ่นดินว่า เป็นที่ปรากฏว่าพระเป็นเจ้าสูงสุดทรงไม่เห็นด้วยกับการโยนหญิงลงไปใต้เสาประตูแต่ละเสา แต่เพื่อขับไล่ผีร้าย (ซึ่งตามความคิดของคนไทย คิดว่าผีร้ายเป็นเจ้าของประตูเหล่านี้)
ออกญาจักรีจึงแนะให้พระเจ้าแผ่นดินทำพิธีเฉพาะประตูเสาเท่านั้น พระเจ้าแผ่นดินทรงตกลงตามนั้นและมีพระราชบัญชาให้กักตัวหญิงมีครรภ์ 4 คนไว้เท่านั้น
ส่วนหญิงคนอื่น ๆ (พวกซึ่งคลอดบุตรออกมาแล้ว กับพวกที่ยังไม่คลอด) ได้ถูกโกนผมหมด และถูกฟันบนศีรษะ 2 ครั้ง และพวกเขาได้รับการบอกเล่าว่าพระเจ้าได้ประทานชีวิตของพวกเขาไว้ในพระหัตถ์ของพระเจ้าแผ่นดิน และพวกเขาควรจะต้องตาย แต่ด้วยพระเมตตากรุณาของพระเจ้าแผ่นดิน ซึ่งมีมากกว่าพระเจ้าเสียอีก
พวกเธอทั้งหมดจึงสามารถกลับไปบ้านเรือนของตนเองได้ ยกเว้นหญิง 4 คนซึ่งกล่าวมาแล้ว ที่ถูกโยนลงไปใต้เสาประตูเสา…”
ด้วยเพราะคำกราบทูลของออกญาจักรีผู้นี้ ทำให้ “พิธีกรรมอันน่าสยดสยอง” จึงใช้ผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์เพียง 4 คนเท่านั้น โดยฝังอยู่ที่ประตูไชยของกรุงศรีอยุธยา
อย่างไรก็ตาม พิธีกรรมในลักษณะเช่นนี้ไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีการกระทำในกรุงรัตนโกสินทร์
อ่านเพิ่มเติม :
- การสร้างเมือง ‘มัณฑะเลย์’ กับตำนานความสยดสยองของธรรมเนียมพม่า
- “ฝังคนทั้งเป็น” ตำนานสยองของไทยในบันทึกฝรั่ง
อ้างอิง :
กรมศิลปากร. (2546). รวมบันทึกประวัติศาสตร์อยุธยาของฟาน ฟลีต (วัน วลิต). กรุงเทพฯ : โชติวงศ์ ปริ้นติ้ง.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 25 กันยายน 2567
