ผู้เขียน | ธนกฤต ก้องเวหา |
---|---|
เผยแพร่ |
ราชวงศ์ชาง (ประมาณ 1,600-1,050 ปีก่อนคริสตกาล) เป็น 1 ใน 3 ราชวงศ์ (เซี่ย ชาง โจว) ที่เคยปกครองจีนก่อนประวัติศาสตร์ของพวกเขาจะเป็นรูปเป็นร่างจริง ๆ ในยุคราชวงศ์ฉิน (221-207 ปีก่อนคริสตกาล) ของจิ๋นซีฮ่องเต้
บันทึกประวัติศาสตร์จีนระบุว่า ราชวงศ์เซี่ยเป็นราชวงศ์แรกของจีน ปกครองโดยระบอบกษัตริย์ที่สืบทอดผ่านสายโลหิต มีระบบทาส ระบบราชการ กองทัพ และกฎหมาย อย่างไรก็ตาม หลักฐานเกี่ยวกับราชวงศ์นี้เป็นเพียงตำนานและบันทึกสมัยหลัง แทบไม่พบหลักฐานร่วมสมัย เพราะเป็นช่วงเวลาที่จีนยังไม่มีการใช้ตัวอักษร มีเพียงสัญลักษณ์แสดงเจตนาเท่านั้น
ขณะที่ราชวงศ์ชางพบหลักฐานชัดเจนว่าสังคมพัฒนาขึ้น มีตัวอักษรใช้ มีโครงสร้างของความเป็นรัฐชาติ พระราชวังขนาดใหญ่โตโอ่อ่า บ่งชี้ว่าวัฒนธรรมและระบบจัดการแรงงานพัฒนาขึ้นมาก ดังมีการขุดพบซากเมืองโบราณที่เมืองอันหยาง มณฑลเหอหนาน ภายในประกอบด้วยปราสาท สถานที่ราชการ ศาสนสถาน และกำแพงเมือง และการใช้ทองสำริดหล่อเป็นภาชนะและเครื่องศาสตราวุธ
แต่ความเจริญทางวัฒนธรรมที่แท้จริงของราชวงศ์ชาง คือการประดิษฐ์ “ตัวอักษร” ซึ่งพ่วงมากับความเชื่อเรื่องเทพเจ้า

ทั้งสองสิ่งปรากฏอยู่บนกระดูกสัตว์ในรูปแบบของอักษรจารึก ซึ่งมักเป็น “กระดูกสะบักวัว” และ “กระดองเต่า” จุดมุ่งหมายคือเพื่อทำนายอนาคต จึงเรียกกระดูกเหล่านี้ว่า “กระดูกเสี่ยงทาย” หรือกระดูกพยากรณ์ (Oracle Bones) ซึ่งค้นพบเป็นพัน ๆ ชิ้น และพิสูจน์แล้วว่ามีอายุอยู่ในช่วงสมัยราชวงศ์ชาง

วิธีการทำนายคือ คนสมัยนั้น (หมอดู) จะเขียนคำทำนายลงบนกระดูกสัตว์ ก่อนนำไปเผาไฟให้กระดูกเกิดความร้อนและแตกออก หากรอยแตกชี้ไปที่ตัวอักษรของคำทำนายใด ถือว่าโชคชะตากำหนดให้เป็นไปตามข้อความนั้น
กระดูกเสี่ยงทายได้เผยเทพเจ้า 3 กลุ่มที่ชาวจีนโบราณนับถือ กลุ่มแรกคือวิญญาณบรรพชน ไม่ใช่วิญญาณชาวบ้านทั่วไป แต่เป็นโคตรวงศ์ของกษัตริย์ราชวงศ์ชาง ถือเป็นเทพที่มีอิทธิพลต่อคนยุคนั้นและพัฒนาเป็นเทพเจ้าจีนในสมัยต่อมา
กลุ่มที่สองคือเทพเจ้าตามธรรมชาติกว่า 100 องค์ องค์สำคัญ ๆ คือ เทพเจ้าแห่งดิน น้ำ ลม และไฟ
สุดท้ายคือ “เทพชางตี” เทพเจ้าที่เกี่ยวกับการทำสงครามและความอุดมสมบูรณ์ สันนิษฐานว่าอาจเป็นได้ทั้งต้นราชวงศ์ชาง หรืออาจเป็นกษัตริย์ผู้นำการประกอบพิธีกรรมร่วมกับหมอดูหลวง ซึ่งคติดังกล่าวจะพัฒนาไปสู่การยกย่องกษัตริย์หรือฮ่องเต้ว่าเป็นโอรสสวรรค์
“กระดูกเสี่ยงทาย” จึงเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ยุคราชวงศ์ชางและต้นกำเนิดตัวอักษรจีน ที่สำคัญคือเป็นหลักฐานลายลักษณ์อักษรที่ยืนยันการมีอยู่ของราชวงศ์นี้


อ่านเพิ่มเติม :
- กำแพงเมืองจีน ไม่ใช่สร้างแค่ในสมัยจิ๋นซีฮ่องเต้ แต่สร้าง-ซ่อมในหลายราชวงศ์
- “กบฏชาวนา” ครั้งแรกในประวัติศาสตร์จีน ที่นำไปสู่การสิ้นราชวงศ์ของจิ๋นซี
- จีนค้นพบใหม่! “ซากเมืองโบราณ” อายุกว่า 3,000 ปี คาดเป็นฐานสำคัญยุค “ราชวงศ์ซาง”
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง :
Emily Mark, World History Encyclopedia. Oracle Bones. 26 February 2016. From https://www.worldhistory.org/Oracle_Bones/
รศ. อรพินท์ ปานนาค และคณะ. ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์. อารยธรรมตะวันออก Eastern Civilization (HI102). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 24 กันยายน 2567