| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เมื่อสยามสมัยกรุงรัตนโกสินทร์เปิดรับโลกตะวันตกมากขึ้น พระนามของเชื้อพระวงศ์ก็เริ่มได้รับอิทธิพลจากชื่อแบบตะวันตก หรือ “ชื่อแบบฝรั่ง” จึงเริ่มปรากฏตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 เรื่อยมาจนราวรัชกาลที่ 5
เจ้านายไทยชื่อแบบฝรั่ง
เมื่อกล่าวถึงเรื่องนี้ พระนามแรกที่หลายคนนึกถึงก็คือ “หม่อมเจ้ายอชวอชิงตัน”
หม่อมเจ้ายอชวอชิงตัน (พ.ศ. 2381-2428) พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าคุณจอมมารดาเอม ประสูติในสมัยรัชกาลที่ 3
พระนามนี้พระราชบิดาเป็นผู้พระราชทาน คนทั้งหลายเรียกพระนามว่า “ยอด” เมื่อรัชกาลที่ 4 ขึ้นครองราชสมบัติ ได้พระราชทานนามใหม่ว่า พระองค์เจ้ายอดยิ่งยศ บวรราโชรสรัตนราชกุมาร
เหตุที่พระบาทสมเด็จปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานนามพระโอรสองค์โตว่า “ยอชวอชิงตัน” ตามชื่อของ จอร์จ วอชิงตัน (George Washington) ประธานาธิบดีคนแรกสหรัฐอเมริกา ด้วยพระองค์ทรงสนพระทัยในวิทยาการสมัยใหม่ของชาวตะวันตก ตั้งแต่ครั้งดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์
พระองค์ต่อมาที่มีพระนามตามแบบตะวันตก คือ พระองค์เจ้าหญิงบีเอตริศภัทรายุวดี (พ.ศ. 2419-2457) พระนามเดิม พระองค์เจ้าภัทรายุวดี พระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 กับเจ้าจอมมารดาแสง ซึ่งภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบีเอตริศภัทรายุวดี
เชื้อพระวงศ์อีกพระองค์ที่มีพระนามอย่างฝรั่ง คือ หม่อมเจ้าอ๊อศคาร์นุทิศ หรือ พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ (พ.ศ. 2426-2478) พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ (พระโสทรานุชาในรัชกาลที่ 5) ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์สว่าง
รัชกาลที่ 5 พระราชทานพระนามว่า “อ๊อศคาร์นุทิศ” ตามพระนามของสมเด็จพระเจ้าออสการ์ที่ 2 แห่งสวีเดน เพื่อเป็นที่ระลึกในเหตุการณ์ที่เจ้าชายออสการ์ เบอร์นาดอตต์ เคานต์แห่งวิสบอร์ก พระราชโอรสในสมเด็จพระเจ้าออสการ์ที่ 2 เสด็จฯ เยือนสยาม
นอกจากนี้ พระโอรสและพระธิดาในกรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ และหม่อมหวน (บุนนาค) จักรพันธ์ุ ณ อยุธยา 2 องค์ ก็ใช้ชื่ออย่างฝรั่ง คือ หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์ (พ.ศ. 2449-2526) โดยพระนาม “คัสตาวัส” มาจากภาษาสวีเดนว่า “Gustavus” และ หม่อมเจ้าลุอิสาณ์ ดิศกุล (จักรพันธุ์) (พ.ศ. 2452-2538) พระนามลำลองว่า “หลุยส์” ตามพระนาม “Louise of the Netherlands” ของสมเด็จพระราชินีในสมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ 15 แห่งสวีเดนและนอร์เวย์
พระนามของเจ้านายข้างต้นเป็นชื่อแบบฝรั่ง ซึ่งล้วนมีที่มาอันน่าสนใจ เกี่ยวโยงกับประวัติศาสตร์โลก
อ่านเพิ่มเติม :
อ้างอิง :
ทัศน์ ทองทราย. “ภาพสีน้ำมันรูป ‘ยอร์ช วอชิงตัน’ ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ของดีที่กรมศิลป์ควรอวด” ใน, ศิลปวัฒนธรรม ฉบับกรกฎาคม 2551
https://www.finearts.go.th/pranakornkeereemuseum
คณะกรรมการฝ่ายเอกสารและจดหมายเหตุฯ. ราชสกุลวงศ์, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. พิมพ์ครั้งที่ 14, 2554.
รามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1 จัดพิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ หม่อมเจ้าลุอิสาณ์ ดิศกุล (จักรพันธุ์)
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 23 สิงหาคม 2567
