“เจ้าจอมก๊กออ” สนิทสนมกับพระภรรยาเจ้าในรัชกาลที่ 5 พระองค์ใดบ้าง?

จากซ้าย : เจ้าจอมมารดาอ่อน, เจ้าจอมเอี่ยม, เจ้าจอมเอิบ, เจ้าจอมอาบ และเจ้าจอมเอื้อน

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีเจ้านายและบาทบริจาริกาฝ่ายใน หนึ่งในนั้นคือ เจ้าจอมก๊กออ ประกอบด้วย เจ้าจอมมารดาอ่อน เจ้าจอมเอี่ยม เจ้าจอมเอิบ เจ้าจอมอาบ และเจ้าจอมเอื้อน ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นเจ้าจอมคนโปรดทั้งสิ้น แล้วเจ้าจอมก๊กออ ในรัชกาลที่ 5 สนิทสนมคุ้นเคยกับพระภรรยาเจ้าพระองค์ใดบ้าง?

เจ้าจอมก๊กออ ในรัชกาลที่ 5

เจ้าจอมมารดาอ่อน เจ้าจอมเอี่ยม เจ้าจอมเอิบ เจ้าจอมอาบ และเจ้าจอมเอื้อน เป็นพี่น้องกันทั้งหมด โดยเป็นธิดาของเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) กับท่านผู้หญิงอู่

เหตุที่ได้ชื่อว่าเจ้าจอมก๊กออ ก็เพราะทุกท่านมีชื่อขึ้นต้นด้วยอักษร อ. อ่าง ทั้งหมดนั่นเอง

เจ้าจอมมารดาอ่อน เจ้าจอมก๊กออ ในรัชกาลที่ 5
เจ้าจอมมารดาอ่อน

เจ้าจอมมารดาอ่อน เป็นท่านแรกที่ได้เข้าวัง เริ่มจากการถวายงานรับใช้ตำหนักเจ้าคุณจอมมารดาแพ (เจ้าคุณพระประยูรวงศ์) ก่อนถวายตัวเป็นบาทบริจาริกา

พระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาอ่อน คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิศัยสุริยาภา

อ่านเพิ่มเติม : พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ “นักนิยมไพร” จนรับสาวกะเหรี่ยงเป็นนางข้าหลวง

จากนั้น เจ้าจอมก๊กออท่านอื่นๆ ก็ถวายตัวเป็นข้ารับใช้ในตำหนักเจ้านาย แล้วถวายตัวเป็นบาทบริจาริการับราชการฝ่ายในในเวลาต่อมา

เจ้าจอมก๊กออแต่ละท่านต่างมีความสามารถที่โดดเด่น เช่น เจ้าจอมเอี่ยม มีทักษะด้านการนวด เมื่อครั้งรัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสยุโรป ทรงปวดเมื่อยพระวรกายจนบรรทมไม่ได้ ทรงกริ้วมหาดเล็กที่ไม่สามรถถวายการรับใช้ได้สมพระราชหฤทัย ถึงขั้นทรงมีพระราชประสงค์จะโทรเลขตามเจ้าจอมเอี่ยมมานวดให้ถึงยุโรป

เจ้าจอมเอิบ เป็นเจ้าจอมที่รัชกาลที่ 5 โปรดให้ถวายงานรับใช้ใกล้ชิด เมื่อครั้งเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 2 ทรงคิดถึงเจ้าจอมเอิบ ทรงมีพระราชหัตถเลขาพระราชทานแด่เจ้าจอมท่านนี้ว่า ทรงฝันถึงเจ้าจอมเอิบอยู่ร่ำไป

นอกจากเจ้าจอมเอิบจะถวายงานนวดได้ต้องตามพระราชประสงค์แล้ว ท่านยังมีหน้าที่แต่งพระองค์ให้รัชกาลที่ 5 และยังมีฝีมือด้านการทอดปลาทูอย่างดีเยี่ยม กระทั่งรัชกาลที่ 5 ทรงระบุว่า หากพระองค์จะเสวยปลาทู ต้องให้เจ้าจอมเอิบเป็นผู้ทอดถวายเท่านั้น

เจ้าจอมเอิบ เจ้าจอมก๊กออ ในรัชกาลที่ 5
เจ้าจอมเอิบกำลังเตรียมการถ่ายภาพเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) ผู้เป็นบิดา (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ)
เจ้าจอมก๊กออ สนิทกับพระภรรยาเจ้าพระองค์ใดบ้าง?

เจ้าจอมก๊กออ ในรัชกาลที่ 5 สนิทสนมกับ เจ้าดารารัศมี พระราชชายา ซึ่งเป็นพระภรรยาเจ้าจากประเทศราชคือเชียงใหม่ โดยเจ้าจอมก๊กออมีความรักใคร่ไปเข้าเฝ้าเจ้าดารารัศมีอยู่เสมอ

หลักฐานที่ปรากฏคือ ภาพถ่ายภาพหนึ่งที่ในภาพมีเจ้าจอมเอิบ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการถ่ายภาพในราชสำนักฝ่ายใน กำลังตั้งกล้องถ่ายภาพเจ้าดารารัศมี

ส่วนเจ้าจอมเอี่ยมที่มีฝีมือการทำอาหาร ก็เป็นผู้ช่วย พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินีนาฏ ทำเครื่องเสวยถวายรัชกาลที่ 5 แสดงให้เห็นถึงความใกล้ชิดสนิทสนมระหว่างพระภรรยาเจ้ากับเจ้าจอมก๊กออได้ชัดเจนอย่างหนึ่ง

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

เจ้าจอมคนโปรดแห่งพระราชสำนักฝ่ายใน กับการชิงดีชิงเด่นผ่าน “เจ้าจอมก๊กออ”


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 11 สิงหาคม 2567