เป็นข่าวดีของคนไทยทั้งประเทศ เมื่อ เทนนิส-พาณิภัค วงศ์พัฒนกิจ นักเทควันโดทีมชาติไทย สามารถคว้าเหรียญทองในการแข่งขันเทควันโด ในโอลิมปิก 2024 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส มาครองได้สำเร็จ นับเป็นเหรียญทองสมัยที่ 2 ของพาณิภัค ท่ามกลางเสียงเชียร์ของคนไทยที่ลุ้นกันข้ามโลก รวมทั้งครอบครัวของพาณิภัคที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี แล้วสุราษฎร์ธานี บ้านเกิดเทนนิส พาณิภัค มีที่มาจากไหน?

สุราษฎร์ธานี บ้านเกิดเทนนิส พาณิภัค

สุราษฎร์ธานี เป็นเมืองเก่าแก่เมืองหนึ่งของภาคใต้ตอนบน เมื่อครั้ง พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสเมืองไชยา ซึ่งตั้งตัวเมืองที่ตําบลบ้านดอน (เมืองไชยาเก่าคืออำเภอไชยาปัจจุบัน) ได้พระราชทานนามเมืองว่า “สุราษฎร์ธานี” แปลว่าเมืองคนดี และทรงเปลี่ยนชื่อแม่น้ำหลวงที่เกิดจากภูเขาหลวง เทือกเขานครศรีธรรมราช เป็น “แม่น้ำตาปี”

ชื่อเมืองและแม่น้ำดังกล่าวสอดคล้องกับ “เมืองสุรัฏฐ์” หรือเมืองสุหรัด ซึ่งตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำตาปีหรือตาปติ ประเทศอินเดีย แม่น้ำตาปติตั้งต้นจากภูเขาสัตตปุระ ไหลสู่มหาสมุทรอินเดียทางอ่าวแคมเบย์ ซึ่งฝั่งซ้ายของปากแม่น้ำนี้คือเมืองสุรัฏฐ์

เมื่อครั้งมีการปกครองแบบเทศาภิบาล เมืองไชยาหรือสุราษฎร์ธานียุคนั้นขึ้นกับมณฑลชุมพร โดยรวมเมืองไชยา เมืองกาญจนดิษฐ์ เมืองหลังสวน เป็นเขตเดียวกัน

ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายที่ว่าการมณฑลไปตั้งที่ตำบลบ้านดอน บริเวณเดียวกับศาลากลางเมืองไชยา และเปลี่ยนชื่อมณฑลชุมพร เป็นมณฑลสุราษฎร์ธานี พร้อมกับเปลี่ยนชื่อเมืองไชยาที่บ้านดอน เป็นเมืองสุราษฎร์ธานี

ตำบลที่ตั้งตัวเมืองสุราษฎร์ธานี ชาวบ้านมักเรียกบ้านดอนแทนสุราษฎร์ธานี เช่นเดียวกับชาวตรังเรียกทับเที่ยงแทนเมืองตรัง ชาวสงขลาเรียกบ่อยางแทนเมืองสงขลา บ้านดอนมีพื้นที่เป็นดินดอน น้ำไม่ท่วม เหมาะแก่การตั้งถิ่นฐาน เล่ากันว่ามีชาวประมง ชาวนา และชาวสวนตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยมาตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์

สุราษฎร์ธานีมีสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่ง อาทิ

อำเภอไชยา มีวัดพระบรมธาตุไชยา สร้างขึ้นสมัยศรีวิชัย ราว พ.ศ. 1300-1500 สะท้อนถึงความรุ่งเรืองของพุทธศาสนาที่แผ่เข้ามายังภาคใต้ในสมัยนั้น รวมทั้งมีสวนโมกขพลาราม ก่อตั้งโดยพุทธทาสภิกขุ เป็นสถานที่ปฏิบัติธรรมที่แวดล้อมด้วยธรรมชาติและความสงบ

อำเภอเกาะสมุย มีทะเลที่สวยงามดึงดูดนักท่องเที่ยวทั่วโลก ชื่ออำเภอนี้ชาวบ้านเรียกว่า “เกาะหมุย” ออกเสียงเป็น หฺมฺรุย คือ หฺมฺรฺ ควบกัน หมายถึง ต้นหมุย เป็นไม้ยืนต้นชนิดหนึ่งที่ขึ้นอยู่บริเวณนั้น

คำมลายูมีคำออกเสียงใกล้เคียงกับสมุย คือ เซมักซามุน (semak samun) หมายถึง ป่าละเมาะ พวกมลายูแล่นเรือมาถึงเกาะนี้คงเห็นป่าละเมาะไรๆ และอีกคำหนึ่งคือซามู (Samu) หมายถึงพืชชนิดหนึ่ง

บ้างว่าชาวจีนไหหลำแล่นเรือมาถึงเกาะสมุย และแวะพักเป็นแห่งแรก ซึ่งที่แห่งแรกหรือด่านแรกนี้ ชาวจีนไหหลำออกเสียงว่า “เซ่าบ่วย” ซึ่งต่อมากลายเสียงเป็นสมุย

ภาษาจีนเช่นเดียวกันนี้ยังบอกที่มาต่างกัน อีก คือมาจากคำว่า “ซามุย” นั่นคือซาแปลว่า สาม มุยแปลว่า ประตู รวมความแล้วหมายถึงประตูที่สาม คือประตูสวรรค์ เกาะสมุยคือสวรรค์นั่นเอง

แต่บ้างก็ว่าสมุยเป็นภาษาของชาวโจฬะ หรือทมิฬจากถิ่นอินเดียใต้ ซึ่งหมายถึง คลื่นลม

อำเภอเกาะพงัน เป็นอีกแห่งที่นักท่องเที่ยวต่างมาเยือน เพื่อชมความงดงามทางธรรมชาติของทะเล ชาวบ้านเรียก “เกาะงัน”

คำมลายูมีคำออกเสียงใกล้เคียงกับพะงัน คือคําว่า ปังฆัล (panggal) หมายถึง ลานตากปลา ทางทิศเหนือเกาะพะงันมีอ่าวและหมู่บ้านโฉลกหลำ ซึ่งน่าจะมาจากคำมลายูว่า ตาโละดาลัม แปลว่า อ่าวลึก

ที่กล่าวมาเป็นเพียงส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจของสุราษฎร์ธานี บ้านเกิดเทนนิส พาณิภัค นักกีฬาเทควันโดหญิงที่สร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้วงการกีฬาไทย

อ่านเพิ่มเติม : 

• “หนองคาย” เมืองริมฝั่งโขง บ้านเกิด “จันทร์แจ่ม” มวยหญิงไทยดาวรุ่งโอลิมปิก เป็นมาอย่างไร?
• “หนองแวง” ชื่อบ้านนามเมืองสุดฮิตในภาคอีสาน มาจากไหน? 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

---

อ้างอิง :

ประพนธ์ เรืองณรงค์. “สุราษฎร์ธานี”. ศิลปวัฒนธรรม ฉบับสิงหาคม 2547

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 8 สิงหาคม 2567