“วัดศรีสวาย” อดีตโบสถ์พราหมณ์-ฮินดู สู่วัดพุทธ

อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย วัดศรีสวาย (ภาพ : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร)

ผู้เขียน	ปดิวลดา บวรศักดิ์
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ.2567

รู้หรือไม่? วัดศรีสวาย อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย เคยเป็นโบสถ์พราหมณ์ ที่ใช้ในพิธีโล้สำเภา ทั้งยังเป็นพื้นที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ก่อนจะกลายมาเป็นวัดของศาสนาพุทธ…

วัดศรีสวาย สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ 18 มีการบูรณะเพิ่มเติมในสมัยอยุธยา จากการคาดการของ “สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ” พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย คาดว่ามีชื่อเดิมคือ “ศรีศิวายะ” มีความหมายว่าพระศิวะ

โดย พ.ศ. 2450 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (ขณะนั้นยังดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร) ได้เสด็จประพาสและทรงพบรูปพระสยม “พระศิวะ” ในวิหารและหลักไม้อยู่ในโบสถ์

พระองค์ทรงสันนิษฐานว่าพื้นที่แห่งนี้น่าจะเคยเป็นโบสถ์สำหรับใช้ในพิธีโล้ชิงช้า (ตรียัมปวาย) ส่วนบริเวณรอบนอกกำแพงพบสระน้ำ ชาวบ้านเรียกว่า “สระลอยบาป” เอาไว้ใช้ในพิธีลอยบาปหรือล้างบาป ตามศาสนาฮินดู

ต่อมา วัดศรีสวาย อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ได้ดัดแปลงไปเป็นวัดในพระพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย…

1. ปรางค์ 3 องค์ ส่วนนี้เป็นประธานของวัด ก่อด้วยศิลาแลง มีความพิเศษคือหันหน้าไปทางทิศใต้ ซึ่งต่างจากโบราณสถานอื่น ๆ ในเมืองสุโขทัยที่จะหันไปทางทิศตะวันออก

2. วิหาร 2 ตอน ตั้งอยู่ด้านหน้าหรือทิศใต้ของปรางค์ ในวิหารมีการเจาะช่องแสงที่ผนัง ซึ่งนิยมในช่วงสุโขทัยตอนปลายถึงอยุธยาตอนต้น

3. กำแพงแก้ว ล้อมรอบปรางค์ 3 องค์

4. กำแพงวัด ก่อด้วยศิลาแลง โอบรอบโบราณสถานภายในทั้งหมด มีซุ้มประตูทางเข้าทางทิศใต้หรือหน้าวัด

5. สระน้ำ มีลักษณะคล้ายครึ่งวงกลม ล้อมโบราณสถานกลุ่มปรางค์ 3 องค์และวิหารทางทิศเหนือและตะวันออก

6. ฐานอาคาร ก่อด้วยศิลาแลง อยู่ภายในบริเวณวัด แต่อยู่ภายนอกกำแพงแก้วทางทิศตะวันตก

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่