| ผู้เขียน | กานต์ จันทน์ดี |
|---|---|
| เผยแพร่ |
เมื่อกว่าร้อยปีก่อนเกิดเหตุโจรกรรมภาพเขียนช็อกโลกที่ “พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์” เพราะภาพที่ถูกขโมยไปคือ “โมนาลิซา” ภาพเขียนชิ้นเอกของศิลปินคนดัง ลีโอนาร์โด ดาวินชี
‘LA GIOCONDA’ IS STOLEN IN PARIS คือพาดหัวที่ปรากฏในหน้าแรกของหนังสือพิมพ์ นิวยอร์กไทม์ ในสหรัฐฯ แสดงให้เห็นว่า ข่าวนี้ได้รับความสนใจอย่างมากจากผู้คนจากต่างแดนไม่เพียงแต่ชาวบ้านในฝรั่งเศส (La Gioconda – เป็นอีกชื่อหนึ่งของภาพโมนาลิซา แปลว่า ผู้มีใจเบิกบาน ซึ่งคำว่า Gioconda ยังไปพ้องกับชื่อสกุลของนางแบบ Lisa del Giocondo ด้วย)
วันเกิดเหตุดังกล่าวตรงกับวันที่ 21 สิงหาคม ค.ศ. 1911 (พ.ศ. 2454) ซึ่งเป็นวันจันทร์ วันหยุดตามปกติของ พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ โดยภาพโมนาลิซาถูกพบเห็นครั้งสุดท้ายเมื่อเวลา 7 นาฬิกาของวันนี้ ขณะผู้ดูแลเข้ามาทำความสะอาดเหมือนเช่นเคย แต่เช้าวันถัดมาพวกเขาก็พบว่า ภาพวาดตัวชูโรงประจำพิพิธภัณฑ์ได้หายสาบสูญไป เหลือเพียงแต่กรอบรูปที่ถูกทิ้งไว้ข้างบันไดเท่านั้น
“เมื่อวานนี้เป็นวันทำความสะอาด ทางพิพิธภัณฑ์ปิดไม่ให้บุคคลภายนอกเข้า และก็ไม่มีใครสังเกตว่าภาพได้หายไป จนเมื่อเช้าผู้ดูแล Salon Carré (ห้องจัดแสดงภาพโมนาลิซา) เห็นว่ามันหายไป แต่คิดว่าน่าจะเป็นเพราะทางช่างภาพประจำพิพิธภัณฑ์เผลอลืมไป ด้วยเขาชอบเอาภาพไปไว้ที่สตูดิโอ ก่อนจะเอามาติดไว้ตามเดิมในเช้าวันถัดมาก่อนที่พิพิธภัณฑ์จะเปิดให้เข้าชม แต่จนกระทั่งเที่ยงไปแล้วภาพก็ยังไม่โผล่ให้เห็น เขา (ผู้ดูแล) เลยแจ้งกับทางผอ.ที่ดูแล ผอ.ก็รีบมาสำนักงานของเราบอกว่าตอนนี้ไม่มีใครรู้ถึงชะตากรรมของภาพเขียนชิ้นนี้” M. Bénédite ผู้ช่วยภัณฑารักษ์ของพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์กล่าว
ตอนแรกๆ เจ้าหน้าที่ตำรวจสันนิษฐานว่า พวกโมเดิร์นนิสต์ที่ต่อต้านขนบศิลปะแบบเก่าอาจจะเป็นผู้ก่อเหตุ เจ้าหน้าที่ได้จับกุมตัว กีโยม อะพอล์ลิแนร์ (Guillaume Apollinaire) ศิลปิน นักประพันธ์ และนักวิจารณ์ศิลปะชื่อดัง ในเดือนกันยายนปีเดียวกันเพื่อทำการสอบสวน ก่อนที่จะปล่อยตัวเขาออกมา
และ ปาโบล ปีกัสโซ ศิลปินที่เรียกได้ว่าทรงอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งในยุคศตวรรษที่ 20 ก็เคยตกเป็นผู้ต้องสงสัยในคดีนี้กับเขาด้วยเหมือนกัน (ด้วยการซัดทอดของอะพอล์ลิแนร์) แต่เจ้าหน้าที่ขาดหลักฐานที่จะดำเนินคดีกับเขาได้
คดีนี้ ค่อยๆ เงียบหายไป จนกระทั่งสองปีถัดมาโจรตัวจริงก็เผยตัว เมื่อเขาอดใจไม่ไหวออกมาติดต่อเจ้าของแกลเลอรีในฟลอเรนซ์ด้วยหวังจะปล่อยภาพที่ประเมินค่ามิได้ชิ้นนี้ แต่เจ้าของแกลเลอรีตลบหลังพาตำรวจมาจับโจรรายนี้แทน
โจรผู้ก่อเหตุอุกอาจครั้งนี้ไม่ใช่ใครที่ไหน เขาเคยทำงานกับพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์มาก่อน เป็นหนุ่มอิตาเลียนที่ย้ายมาทำงานในกรุงปารีสเมื่อปี 1908 นามว่า วินเซนโซ เปรูจา (Vincenzo Perugia)
ในวันก่อเหตุเขาสวมเสื้อคลุมหลวมสีขาวเหมือนเสื้อพนักงานพิพิธภัณฑ์ ก่อนซ่อนตัวอยู่ในพิพิธภัณฑ์ทั้งวันทั้งคืน และใช้เวลาในช่วงที่พิพิธภัณฑ์ปิดงัดแงะเอาภาพออกจากกรอบออกมาได้ เสร็จแล้วก็ซ่อนไว้ในเสื้อเดินออกจากประตูตามปกติราวกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น
เรื่องมาแดงเอาตอนเดือนพฤศจิกายน ปี 1913 (พ.ศ. 2456) เมื่อเขาใช้ชื่อปลอมเรียกตัวเองว่า ลีโอนาร์โด วินเซนโซ (Leonardo Vincenzo) เขียนจดหมายไปหา อัลเฟรโด เจรี (Alfredo Geri) นายหน้าค้างานศิลปะในนครฟลอเรนซ์ บอกด้วยสำนึกแบบชาตินิยมว่า เขาสามารถนำภาพโมนาลิซากลับมายังถิ่นกำเนิดในอิตาลีได้ (เพราะเข้าใจไปว่าภาพชื่อดังของดาวินชี ถูกนโปเลียนปล้นไป) พร้อมขอสินน้ำใจเล็กน้อยสัก 5 แสนลีร์ สำหรับการปฏิบัติภารกิจเพื่อชาติด้วย (แต่จริงๆ แล้ว ภาพโมนาลิซาไม่ได้ถูกนโปเลียนขโมยไป กลับกันดาวินชีเป็นคนเอาภาพนี้ไปฝรั่งเศสเอง เมื่อครั้งที่เข้าไปรับใช้ราชสำนักในรัชสมัยของพระเจ้าฟรานซิสที่ 1 ซึ่งพระองค์ทรงซื้อภาพดังกล่าวมาจากดาวินชี มันจึงเป็นสมบัติของฝรั่งเศสโดยชอบ)
เมื่อตกลงกันเป็นที่เรียบร้อย เปรูจาก็นั่งรถไฟมายังนครฟลอเรนซ์ในเดือนธันวาคม เมื่อเขาเอาภาพมาให้เจรี ดู เจ้าของห้องภาพรายนี้ก็เลยขอกับเปรูจาว่าให้ทิ้งภาพไว้ที่แกลเลอรี เพื่อรอให้ผู้เชี่ยวชาญมาพิสูจน์ให้แน่ชัด แต่คล้อยหลังไม่ทันไรเปรูจาก็ถูกจับในวันเดียวกันนี่เอง
เมื่อเจ้าหน้าที่ไปตรวจสอบหลักฐานก็ไปพบสมุดจดบันทึกของเปรูจาเข้า ปรากฏว่าเขาจดชื่อของบรรดานักสะสมที่มีศักยภาพพอจะซื้อภาพของเขาได้หลายคน มีทั้งชาวอเมริกัน ชาวเยอรมัน และชาวอิตาลี ที่ดังๆ ก็มี จอห์น ดี. ร็อคกีเฟลเลอร์, เจ.พี. มอร์แกน, แอนดรูว์ คาร์เนกี และก่อนหน้าที่เขาจะติดต่อกับ เจรี เขาก็เคยติดต่อนายหน้าหลายคนทั้งในลอนดอน ปารีส และเนเปิล ทำให้ข้ออ้างที่ว่า เขาทำไปด้วยความรักชาติ (แบบเข้าใจผิด) มีน้ำหนักน้อยลงไปถนัดตา
ขณะเดียวกันก็น่าสงสัยว่า บรรดานายหน้าที่ได้รับการติดต่อจากผู้มีพฤติกรรมต้องสงสัยว่าอาจครอบครอง “ของโจร” ทำไมถึงยอมแจ้งเบาะแสกับตำรวจ
อย่างไรก็ดี สุดท้ายแล้วเปรูจาก็ถูกศาลตัดสินว่ามีความผิดจริง แต่เขาก็รับโทษอยู่แค่ไม่กี่เดือน แถมชาวอิตาเลียนอีกหลายรายยังพากันเชิดชูเขาราวกับเป็นวีรบุรุษ เรื่องนี้จึงสอนให้รู้ว่า ในการก่ออาชญากรรม (นอกจากการอ้างว่าป่วยแล้ว) หากอ้างว่าทำไปด้วยความรักชาติ ผู้คนอาจจะไม่ถือโทษ แถมบางทียังอาจได้รับการยกย่องในความกล้าหาญที่ยอมเสี่ยงสร้างวีรกรรมเพื่อชาติอีกด้วยซ้ำ
อ่านเพิ่มเติม :
- ค้นความลับใต้ภาพ “โมนาลิซา” นักวิทยาศาสตร์พบภาพร่างปริศนาซ่อนอยู่
- ฤๅมีรหัสลับในงานของ “ดาวินชี” จากทฤษฎีสัญลักษณ์แฝงในภาพ “โมนาลิซา-กระยาหารมื้อสุดท้าย”
อ้างอิง :
“Mona Lisa Is Stolen from the Louvre”. History Today. <http://www.historytoday.com/richard-cavendish/mona-lisa-stolen-louvre>
“‘La Gioconda’ Is Stolen in Paris”. The New York Times. <http://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9902E3DE1539E333A25750C2A96E9C946096D6CF&legacy=true>
“Perugia’s Eye to Business”. The New York Times. <http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?res=9E05EED9103FE633A25756C1A9649D946296D6CF>
“Tried to Sell ‘Mona Lisa’”. The New York Times. <https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1913/12/27/100293565.html?pageNumber=4>
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 มกราคม 2560
