| ที่มา | มติชน ฉบับวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2562 |
|---|---|
| ผู้เขียน | สุจิตต์ วงษ์เทศ |
| เผยแพร่ |
สุจิตต์ วงษ์เทศ : ไทยแท้ ไม่เคยมี ที่มีล้วนลูกผสม ร้อยพ่อพันแม่
ไทย ไม่ใช่ชื่อเชื้อชาติ ดังนั้น ไม่มีชนชาติไทย เชื้อชาติไทย เพราะเชื้อชาติไม่มีจริงในโลก แต่เป็นสิ่งสร้างใหม่ในยุโรปใช้ล่าเมืองขึ้น และใช้ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์
ไทย เป็นชื่อทางวัฒนธรรม มีขึ้นจากการหล่อหลอมประสมประสานทางสังคมของคนหลายเผ่าพันธุ์ร้อยพ่อพันแม่ นับพัน ๆ ปีมาแล้ว ทางภาษาและประเพณีพิธีกรรมต่าง ๆ จนกลายตนเป็นไทย ดังนี้
1. ดึงดูดผู้คน คาบสมุทรยืนยาวลงไปทางใต้ในดินแดนประเทศไทย คล้ายสะพานธรมชาติ เชื่อมโยงโลกพบกันตะวันตก–ตะวันออก ดึงดูดคนภายนอกจากทิศต่าง ๆ เคลื่อนย้ายและโยกย้ายไปมาค้าขายแลกเปลี่ยนกับคนภายในพื้นเมืองดั้งเดิม แล้วมีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมและสังคมประสมประสานร้อยพ่อพันแม่ตั้งแต่หลายพันปีมาแล้ว ตราบจนทุกวันนี้ยังดำเนินสม่ำเสมอ
ดังนั้น ความเป็นไทยของคนจะเหมารวมเหมือนกันทั้งประเทศหาได้ไม่ แต่ต้องพิจารณาต่างกันตามตำแหน่งพื้นที่ระหว่างคนทางคาบสมุทร กับคนที่อยู่ภายในภาคพื้นทวีป แม้พื้นที่เดียวกัน แต่ต่างครอบครัวก็มีที่มาต่างกันได้อีก
2. กวาดต้อนผู้คน อุษาคเนย์โบราณ (ซึ่งมีไทยอยู่ด้วย) เป็นแหล่งมีพื้นที่กว้างขวางรกร้างว่างเปล่า แต่คนมีไม่มาก บ้านเมืองต่าง ๆ มักทำสงครามโดยไม่ยึดดินแดน เพราะต่างมีที่รกร้างมากอยู่แล้ว แต่กวาดต้อนผู้คนเป็นเชลย เพื่อสะสมพลังการผลิตและกำลังใช้ทำสงครามต่อไป
บรรดาผู้คนที่ถูกกวาดต้อนต่างกลายตนเป็นประชากรของบ้านเมืองฝ่ายชนะ แล้วสืบลูกสืบหลานเติบโตในอาชีพหน้าที่การงานต่าง ๆ นานไปก็ลืมรากเหง้าความเป็นมาแท้จริงของตน บางทีสำคัญตนเป็นคนดั้งเดิมแท้ของบ้านเมืองนั้น ตัวอย่างสำคัญ ได้แก่ คนชั้นกลางกรุงเทพฯ อวดความเป็น ไทยแท้ ทุกวันนี้ ซึ่งส่วนมากมีที่มาจากชาวบางกอกดั้งเดิมสมัยอยุธยานานาชาติพันธุ์ ประสมกับเชลยจากที่ต่าง ๆ สมัยกรุงธนบุรี แล้วประสมลาวกับเขมรสมัย ร.1 เจ๊กสมัย ร.2 กับเชลยลาวกลุ่มใหญ่สมัย ร.3 เป็นต้น
บางกลุ่มที่ถูกกวาดต้อนต่างสร้างความทรงจำทางวัฒนธรรมเป็นพลังต่อรองทางการเมืองและการตลาด เพื่อความอยู่รอดในโลกไม่เหมือนเดิม
สรุป
1. คนไทยไม่มาจากไหน? เพราะเป็นคนลูกผสมนานาชาติพันธุ์ ร้อยพ่อพันแม่ อยู่ที่นี่ ที่อุษาคเนย์ โดยมีบรรพชนร่วม และวัฒนธรรมร่วม กับคนอุษาคเนย์หลายพันปีมาแล้ว
2. คนไทยไม่มาจากอัลไต และน่านเจ้า ซึ่งเป็นแนวคิดสมัยอาณานิคม โดยลอกแบบอารยันอพยพจากทิศเหนือลงใต้
3. คนไทยไม่ต่างจากเพื่อนบ้าน จึงไม่เป็นมนุษย์ต่างดาว เพราะคนชั้นนำชอบยกตนข่มท่านว่า ไทยไม่เหมือนใครในโลก เท่ากับทำตนแปลกแยกเป็นมนุษย์ต่างดาว
4. คนไทยไม่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง เพราะอยู่กึ่งกลางอุษาคเนย์ คุ้นเคยคนแปลกหน้านานาชาติพันธุ์ไปมาค้าขาย ทั้งจากตะวันตกและตะวันออก มีความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงสูงมากทางสังคมและวัฒนธรรม จึงไม่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง แต่กลับรับมือต่อความเปลี่ยนแปลงอย่างรู้เท่าทัน
อ่านเพิ่มเติม :
- กำเนิดประวัติศาสตร์ชนชาติไทย
- คนกรุงเทพฯ ยุคแรก เป็นใคร? มาจากไหน? ค้นยุคสมัย “ความเป็นกรุงเทพฯ” ที่แท้
- สุจิตต์ วงษ์เทศ : วรรณกรรมรัฐสุโขทัย แต่งสมัยรัตนโกสินทร์ เพื่อการเมืองภายในและภายนอก
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 15 ตุลาคม 2563
