สุจิตต์ วงษ์เทศ : ไทยแท้ไม่เคยมี ที่มีล้วนลูกผสม ร้อยพ่อพันแม่

กลุ่ม ชาติพันธุ์ สองฝั่ง แม่น้ำโขง สยาม ไทย ลาว เขมร ไทยแท้
กลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ บริเวณสองฝั่งแม่น้ำโขง (ลายเส้นฝีมือชาวยุโรป พิมพ์ครั้งแรก ค.ศ. 1873)

ไทยแท้ ไม่เคยมี ที่มีล้วนลูกผสม ร้อยพ่อพันแม่

ไทย ไม่ใช่ชื่อเชื้อชาติ ดังนั้น ไม่มีชนชาติไทย เชื้อชาติไทย เพราะเชื้อชาติไม่มีจริงในโลก แต่เป็นสิ่งสร้างใหม่ในยุโรปใช้ล่าเมืองขึ้น และใช้ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์

ไทย เป็นชื่อทางวัฒนธรรม มีขึ้นจากการหล่อหลอมประสมประสานทางสังคมของคนหลายเผ่าพันธุ์ร้อยพ่อพันแม่ นับพัน ๆ ปีมาแล้ว ทางภาษาและประเพณีพิธีกรรมต่าง ๆ จนกลายตนเป็นไทย ดังนี้

1. ดึงดูดผู้คน คาบสมุทรยืนยาวลงไปทางใต้ในดินแดนประเทศไทย คล้ายสะพานธรมชาติ เชื่อมโยงโลกพบกันตะวันตกตะวันออก ดึงดูดคนภายนอกจากทิศต่าง ๆ เคลื่อนย้ายและโยกย้ายไปมาค้าขายแลกเปลี่ยนกับคนภายในพื้นเมืองดั้งเดิม แล้วมีความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมและสังคมประสมประสานร้อยพ่อพันแม่ตั้งแต่หลายพันปีมาแล้ว ตราบจนทุกวันนี้ยังดำเนินสม่ำเสมอ

ดังนั้น ความเป็นไทยของคนจะเหมารวมเหมือนกันทั้งประเทศหาได้ไม่ แต่ต้องพิจารณาต่างกันตามตำแหน่งพื้นที่ระหว่างคนทางคาบสมุทร กับคนที่อยู่ภายในภาคพื้นทวีป แม้พื้นที่เดียวกัน แต่ต่างครอบครัวก็มีที่มาต่างกันได้อีก

คนไทย สมัย รัชกาลที่ 5
คนไทยสมัยรัชกาลที่ 5 (ภาพจาก www.wikimedia.org)

2. กวาดต้อนผู้คน อุษาคเนย์โบราณ (ซึ่งมีไทยอยู่ด้วย) เป็นแหล่งมีพื้นที่กว้างขวางรกร้างว่างเปล่า แต่คนมีไม่มาก บ้านเมืองต่าง ๆ มักทำสงครามโดยไม่ยึดดินแดน เพราะต่างมีที่รกร้างมากอยู่แล้ว แต่กวาดต้อนผู้คนเป็นเชลย เพื่อสะสมพลังการผลิตและกำลังใช้ทำสงครามต่อไป

บรรดาผู้คนที่ถูกกวาดต้อนต่างกลายตนเป็นประชากรของบ้านเมืองฝ่ายชนะ แล้วสืบลูกสืบหลานเติบโตในอาชีพหน้าที่การงานต่าง ๆ นานไปก็ลืมรากเหง้าความเป็นมาแท้จริงของตน บางทีสำคัญตนเป็นคนดั้งเดิมแท้ของบ้านเมืองนั้น ตัวอย่างสำคัญ ได้แก่ คนชั้นกลางกรุงเทพฯ อวดความเป็นไทยแท้ ทุกวันนี้ ซึ่งส่วนมากมีที่มาจากชาวบางกอกดั้งเดิมสมัยอยุธยานานาชาติพันธุ์ ประสมกับเชลยจากที่ต่าง ๆ สมัยกรุงธนบุรี แล้วประสมลาวกับเขมรสมัย .1 เจ๊กสมัย .2 กับเชลยลาวกลุ่มใหญ่สมัย .3 เป็นต้น

บางกลุ่มที่ถูกกวาดต้อนต่างสร้างความทรงจำทางวัฒนธรรมเป็นพลังต่อรองทางการเมืองและการตลาด เพื่อความอยู่รอดในโลกไม่เหมือนเดิม

จิตรกรรมในสมัยรัตนโกสินทร์ที่วัดเชิงท่า จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แสดงการรับประทานอาหารแบบสำรับของคนไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ

สรุป

1. คนไทยไม่มาจากไหน? เพราะเป็นคนลูกผสมนานาชาติพันธุ์ ร้อยพ่อพันแม่ อยู่ที่นี่ ที่อุษาคเนย์ โดยมีบรรพชนร่วม และวัฒนธรรมร่วม กับคนอุษาคเนย์หลายพันปีมาแล้ว

2. คนไทยไม่มาจากอัลไต และน่านเจ้า ซึ่งเป็นแนวคิดสมัยอาณานิคม โดยลอกแบบอารยันอพยพจากทิศเหนือลงใต้

3. คนไทยไม่ต่างจากเพื่อนบ้าน จึงไม่เป็นมนุษย์ต่างดาว เพราะคนชั้นนำชอบยกตนข่มท่านว่า ไทยไม่เหมือนใครในโลก เท่ากับทำตนแปลกแยกเป็นมนุษย์ต่างดาว

4. คนไทยไม่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง เพราะอยู่กึ่งกลางอุษาคเนย์ คุ้นเคยคนแปลกหน้านานาชาติพันธุ์ไปมาค้าขาย ทั้งจากตะวันตกและตะวันออก มีความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงสูงมากทางสังคมและวัฒนธรรม จึงไม่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลง แต่กลับรับมือต่อความเปลี่ยนแปลงอย่างรู้เท่าทัน

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 15 ตุลาคม 2563