| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
สังคมไทยมีคำว่า “งูเห่า” ขณะที่สังคมจีนมีคำว่า “อ้ายลูก 3 พ่อ” ซึ่งทั้งสองคำนี้ใช้เรียกขานบุคคล “หักหลัง” ผู้ที่ตนเคยร่วมใจกันมาก่อนแล้วกลับมาทำร้าย เพียงเพื่อประโยชน์ของตนเอง
“งูเห่า” ที่ไม่ใช่สัตว์เลื้อยคลาน
คำเรียกเช่นนั้นมาจาก “หนังสือนิทานอีสป” ที่พระจรัสชวนะพันธ์ (สาตร์) แต่งขึ้นโดยใช้เค้าโครงจากนิทานอีสป และพฤติกรรมของงูชนิดดังกล่าว เพื่อเป็นแบบสอนอ่านสำหรับเด็กชั้นมูลศึกษา เขียนขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2454 เพื่อให้อ่านหนังสือได้คล่อง และสอนให้เด็กไปพร้อมกัน ต่อมามีการใช้ในระดับประถมศึกษา โดยตั้งชื่อว่า “นิทานที่ 14 เรื่องชาวนากับงูเห่า”
เรื่องราวเริ่มต้นที่ชาวนาช่วยงูชนิดดังกล่าว ที่นอนตัวแข็งอยู่บนคันนาในช่วงฤดูหนาว แต่เมื่องูรอดตายอาการดีขึ้น กลับกัดชาวนาที่ช่วยเหลือ ในไม่ช้าพิษงูก็ทำให้ชาวนาเสียชีวิต
เนื่องจากเป็นหนังสือที่ต้องการสอนเด็ก ตอนจบจึงทิ้งท้ายว่า นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า วิสัยพาลแล้วย่อมไม่รู้จักที่จะกตัญญูต่อผู้ใด
“อ้ายลูก 3 พ่อ”
คำพูดนี้ “เตียวหุย” ใน “สามก๊ก” เป็นคนกล่าว เตียวหุยเป็นนายทหารฝีมือดี มีความซื่อสัตย์ แต่นิสัยมุทะลุบุ่มบ่าม เป็นคนโผงผาง พูดจาไม่เข้าหูคนหลายครั้ง แม้เป็นคนไม่มีวาทศิลป์ แต่ที่เขาเรียก “ลิโป้” ว่า “อ้ายลูก 3 พ่อ” กลับได้รับคำชมว่าด่าได้ดี
แม้ลิโป้เจ็บแค้น แต่ก็จนปัญญาที่จะเถียง เพราะมันเป็นเรื่องจริง
คำว่า “อ้ายลูก 3 พ่อ” หรือที่ในภาษาจีนใช้ว่า “อ้ายเด็ก 3 แซ่” นั้น เพราะลิโป้มีคนที่นับถือเป็นพ่อถึง 3 คน คือ 1. พ่อผู้กำเนิด 2. เต๊งหงวน-พ่อบุญธรรม 3. ตั๋งโต๊ะ-พ่อบุญธรรม
ลิโป้เมื่อเป็นหนุ่มเริ่มทำงานด้วยการเป็นเสมียนเล็ก จนเป็นที่วางใจของเต๊งหงวน และรับเขาเป็นบุตรบุญธรรม แต่เมื่อตั๋งโต๊ะต้องการยึดกำลังทหารของเต๊งหงวนและกำจัดเขาทิ้ง ได้ซื้อลิโป้ด้วยเห็นว่าเป็นคนฝีมือดี โดยให้ม้าเซ็กเธาว์และเสื้อเกราะทองเป็นการตอบแทน ลิโป้ก็ทรยศฆ่าเต๊งหงวนตาย
ภายหลังตั๋งโต๊ะรับลิโป้เป็นบุตรบุญธรรม ลิโป้ผู้นี้ก็ทรยศตั๋งโต๊ะ เพราะหลงกลสาวงามของอ้องอุ้นที่เอาเตียวเสียนมาล่อหลวงให้เกิดการผิดใจกันระหว่างพ่อ-ลูก สุดท้ายลิโป้สังหารตั๋งโต๊ะตาย
ดังนั้น การรบ ณ ด่านกิสุยก๋วน ในสามก๊ก สำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) บันทึกว่า
“ฝ่ายลิโป้ขับม้าไล่ตาม ครั้นใกล้เข้าเงื้อทวนขึ้นจะแทง พอเตียวหุยหยุดควบม้าเข้าสกัดตัดหน้าม้าลิโป้ไว้ แล้วร้องตวาดด้วยเสียงอันดัง ม้าลิโป้นั้นตกใจถอยหลังออกไปเปนหลายก้าว เตียวหุยจึงร้องด่าว่า อ้ายลูก 3 พ่อ กูมารบกับมึง…” (สั่งเน้นโดยผู้เขียน)
“งูเห่า” กับ “อ้ายลูก 3 พ่อ” น้ำหนักอาจไม่ตรงกันเป๊ะ เพราะความแตกต่างของวัฒนธรรม แต่โดนคำไหนเข้าไปก็เอาการอยู่
อ่านเพิ่มเติม :
อ้างอิง :
พระจรัสชวนะพันธ์. หนังสือนิทานอีสป, กรมวิชาการ กระทรวงศึกษา พ.ศ. 2540
สามก๊ก สำนวนเจ้าพระยาพระคลัง (หน) จัดพิมพ์เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 13 พฤษภาคม 2568
