| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“หมูย่างเมืองตรัง” ถือเป็นเมนูประจำจังหวัดตรัง ใครแวะเวียนไปที่นั่นมักต้องลิ้มชิมรสชาติต้นตำรับให้ได้ รสชาติของหมูย่างจากตรังไม่เหมือนใครและไม่มีใครเหมือน เพราะต้องผ่านกรรมวิธีมากมายกว่าจะให้ทุกคนได้ลิ้มลองความอร่อยที่มีรสหวานเป็นจุดเด่น
แต่กว่าจะเป็นอาหารยอดฮิตที่ใคร ๆ ก็อยากกิน เมนูนี้เคยทำหน้าที่เป็นเมนูระบายหมูล้นตลาดมาก่อน
หลังจากที่ พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี ขึ้นเป็นเจ้าเมืองตรัง ใน พ.ศ. 2433 ท่านก็สนับสนุนให้ชาวบ้านหันมาทำนา ปลูกผักสวนครัว และเลี้ยงสัตว์มากขึ้น โดยเฉพาะหมู
หมูที่คนในพื้นที่เลี้ยง คือ “หมูขี้พร้า” หมูพื้นเมืองพันธุ์ไหหลำ รูปร่างอ้วนท้วน ท้องยาน หลังแอ่น หน้าสั้น จมูกสั้น ตัวมีสีดำกับขาว
คนจีนอพยพเป็นคนนำหมูขี้พร้าเข้ามาในไทยทางเรือ ในตอนแรกเพื่อเป็นเสบียงอาหาร แต่ต่อมาก็นำหมูเหล่านี้ขึ้นฝั่งมาเลี้ยงเพื่อบริโภคและจำหน่าย
ด้วยหมูสายพันธุ์นี้ลูกดก บวกกับภาครัฐที่สนับสนุนให้คนเลี้ยงหมู จึงทำให้ทุกครัวเรือนเลี้ยงหมูขี้พร้ากันทั่วไป โดยคนจีนจะรับหน้าที่ค้าและชำแหละหมูให้คนไทยที่นำหมูมาขาย เนื่องจากขณะนั้นคนไทยไม่นิยมการฆ่าสัตว์
พ่อค้าชาวจีนจะส่งออกหมูทางเรือ ไปยังจีน ปีนัง และพื้นที่อื่น ๆ จนหมูกลายเป็นสัตว์เศรษฐกิจของตรังเลยก็ว่าได้ ใน พ.ศ. 2447 มีข้อมูลระบุว่า พ่อค้าชาวจีนที่อพยพมาอยู่ตรังส่งออกหมูกว่าปีละ 20,000 ตัว รวมถึงกว้านซื้อหมูจากพื้นที่ใกล้เคียงเพื่อส่งออกอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ด้วยการเลี้ยงหมูที่มากเกินไป จึงทำให้หมูเริ่มล้นตลาด ส่งออกไม่ทัน “เถ้าแก่ฟอง ไทรงาม” พ่อค้าชาวไทยเชื้อสายจีน จึงปิ๊งไอเดียสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับหมู นั่นคือการทำหมูย่างขาย
เขารับคนจีนกวางตุ้งกลุ่มหนึ่ง ที่มีความรู้เรื่องการย่างหมูทั้งตัวเข้ามาที่ตรัง และให้พวกเขาใช้องค์ความรู้ที่สั่งสมมาตั้งแต่บรรพบุรุษรังสรรค์เมนูนี้ขึ้น จนเกิดการย่างหมูทั้งตัวที่เลาะเอากระดูกออก ตัดแต่งเนื้อแดงให้หนาเสมอกัน กรีดเป็นริ้ว ๆ คลุกเคล้ากับเครื่องเทศ คือ ผงพะโล้ชนิดพิเศษหรือผงหอมอู่เชียงฝัน ที่ประกอบด้วย โป๊ยกั๊ก อบเชย ลูกผักชี เม็ดกระวาน ยี่หร่าหวาน ควบคู่กับ ลูกจันทน์เทศ และน้ำผึ้งรวง
ได้เป็นหมูย่างสูตรลับเฉพาะ นั่นคือหมูย่างเมืองตรัง
รสชาติของหมูจะกลมกล่อม มีความฉ่ำน้ำของเนื้อแดงที่เจือด้วยน้ำผึ้งรวง หนังบางกรอบ ไม่ต้องจิ้มกับน้ำจิ้ม มักกินคู่กับข้าวเหนียว ชา กาแฟ เป็นหลัก
แต่ต่อมาก็ใช้ในงานพิธีต่าง ๆ เช่น งานไหว้เจ้า งานแต่งงาน งานศพ งานเช็งเม้ง ตรุษจีน ฯลฯ เพื่อบ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์
คนตรังยังคิดว่าถ้าได้กินหมูย่าง วันนั้นจะทำอะไรก็ง่ายและโชคดีไปเสียหมด
หมูย่างเมืองตรังจึงถือเป็นเมนูมงคลสุดอร่อย ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน อย่างน้อยก็ไม่ต่ำกว่า 100 ปี
อ่านเพิ่มเติม :
- แนวกินถิ่น “อีสาน” วิถีชีวิตกับ “อาหาร” พื้นบ้าน จากข้าวเหนียว-แมง-แมลง-ปลา
- รู้จัก “ก๋วยเตี๋ยวเลียง” อาหารเอกลักษณ์ของชาวภาคตะวันออก เมนูนี้คืออะไร?
- แอ๊บอ่องออ อาหารพื้นบ้านชื่อน่ารัก ของดีเมืองเหนือ
อ้างอิง :
สุภาวดี นาคบรรพ์. “‘หมูย่างเมืองตรัง เส้นทางภูมิปัญญาอาหารจีนสู่เมนูไทยท้องถิ่น’.” ใน วารสารวัฒนธรรมอาหารไทย ฉบับที่ 1 ลำดับที่ 1-2 มกราคม-ธันวาคม. 2562.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 10 เมษายน 2568
