| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
พระพุทธรูปของแกรนด์ดยุก เฮส เป็นของแกรนด์ ดยุก เอิร์นสท์ ลุดวิก ผู้ครองนครรัฐเฮส ประเทศเยอรมนี ส่งมาถวายพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มีพุทธลักษณะแปลกไปจากพระพุทธรูปทั่วไป จนพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมสมมตอมรพันธุ์ ทรงเปรียบเป็น “ตุ๊กตา”
หากรัชกาลที่ 5 และสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ทรงรับว่าเป็น “พระพุทธรูป”
ที่มาของพระพุทธรูป
พระพุทธรูปดังกล่าว เป็นผลสืบเนื่องจากรัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก (พ.ศ. 2440) ทำให้ทรงคุ้นเคยกับแกรนด์ดยุก เอิร์นสท์ ลุดวิก (Ernst Ludwig) ผู้ครองนครรัฐเฮส (Hess) ประเทศเยอรมนี และเป็นที่ชอบพระราชอัธยาศัยกัน
เมื่อเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่สอง (พ.ศ. 2450) แกรนด์ดยุกจึงจำลองพระพุทธรูป ซึ่งสร้างขึ้นโดย กุส. บราดซเท็ตเทอร์ (Guss. Bradstetter) มาถวาย ระหว่างที่ประทับเมืองซันเรไม ประเทศอิตาลี เป็นที่ตื่นตาของผู้พบเห็น ด้วยมีน้ำหนักถึงครึ่งตัน
แปลกตรงไหน?
พระพุทธรูปดังกล่าวประทับขัดสมาธิเพชร ปางสมาธิ มีพุทธลักษณะที่แปลกไปจากพระพุทธรูปทั่วไป คือ ไม่ครองจีวร แค่โพกผ้าที่พระเศียร พระหัตถ์แสดงปางสมาธิแบบจีนและญี่ปุ่น รัชกาลที่ 5 ทรงพระราชนิพนธ์ในพระราชหัตถเลขาถึงสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล ตอนหนึ่งว่า
“…พระที่แกรนด์ตุ๊กออฟเฮสสร้าง…พวกฝรั่งบ่าวตื่นเต้นกันว่าหนักเต็มที่ ถึงครึ่งตัน…ทำฝีมือดีมาก หน้าตา กล้ำเนื้อเป็นคนหมด เว้นไว้แต่ถ้าจะดูเป็นพระแล้วไม่แลเห็นว่าเป็นพระ เพราะเปลือยกายไม่มีผ้าห่ม กลับไปมีผ้าโพก
อาการกิริยาที่นั่งสมาธิเพช แต่เท้าทั้งสองข้างชัน ไม่ราบลงไปกับตักเหมือนกับพระเราๆ…มือเอานิ้วชี้งอข้างหลังนิ้วชนกัน นิ้วแม่มือปลายนิ้วชนกัน เป็นพวกพระเชียงรุ้ง ไซเบียเรีย พวกที่ถือหม้อน้ำมนต์ฤาบาตร
กรมสมมตออกวาจาว่าถ้าดูเป็นพระแล้วออกฉุนๆ ถ้าดู เป็นรูปตุ๊กตาแล้วงาม กรมดำรงต้องการจะเอาไปเข้าแถวพระระเบียงวัดเบญจมบพิตร แต่ครั้นเมื่อเห็นแล้ว เห็นว่าเข้ากันไม่ได้ ไม่เป็นพระอย่างไทย…” (จัดย่อหน้าใหม่โดยผู้เขียน)
ปัจจุบัน พระพุทธรูปของแกรนด์ดยุก เฮส ประดิษฐานอยู่ ณ พระที่นั่งราชกรัณยสภา ภายในพระบรมมหาราชวัง
อ่านเพิ่มเติม :
- พระพุทธรูปชุดแรกในโลก ศิลปะคันธาระ ทำไมหน้าตาเป็น “ฝรั่ง”
- คน “เยอรมัน” เรียกร้อง “เยอรมนี” คืนภาพที่ “ฉก” จากอิตาลีสมัยสงครามโลก
อ้างอิง :
รศ. ดร. พิริยะ ไกรฤกษ์. ลักษณะไทย พระพุทธปฏิมา อัตลักษณ์พุทธศิลป์ไทย, ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) จัดพิมพ์โอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 80 พรรษา ในปีพุทธศักราช 2550.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2568
