
ผู้เขียน | สัตตบงกช เยาวโยธิน |
---|---|
เผยแพร่ |
ดนตรีแจ๊ซ อิสระในการสื่อสารผ่านเสียงดนตรี ที่ไม่เหมือนใคร
แจ๊ซ (Jazz) คือดนตรีที่เต็มไปด้วยอิสระในการสื่อสารและแสดงออกผ่านเสียงดนตรีที่ไม่เหมือนใครในแวดวงดนตรี ทุกเสียง ทุกจังหวะของดนตรีประเภทนี้ สามารถบอกเล่าเรื่องราวที่ไม่เหมือนกันในแต่ละการแสดงได้อย่างลงตัว
แล้วต้นกำเนิดแนวดนตรีที่คนทั่วโลกชื่นชอบนี้ มาจากไหน?
ต้นกำเนิดของดนตรีแจ๊ซ มาจากการค้าทาสในช่วงศตวรรษที่ 18 และ 19 ที่เมืองนิวออร์ลีนส์ รัฐลุยเซียนา สหรัฐอเมริกา
ชาวแอฟริกัน-อเมริกันได้นำเครื่องดนตรีพื้นบ้านมาผสมผสานกับเครื่องดนตรียุโรป มาเล่นดนตรีสดที่เป็นเอกลักษณ์และไม่เหมือนกันในแต่ละการแสดง

ความโดดเด่นนี้ทำให้ดนตรีใหม่ที่เกิดขึ้นกลายเป็นที่รู้จักและนิยมมาก โดยเฉพาะในเมืองชิคาโก ไปจนถึงมหานครนิวยอร์ก ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20
จนกระทั่งเกิดเป็นเทคโนโลยีการบันทึกเสียงการแสดงสดด้วยตลับเทป สำหรับคนที่ชื่นชอบแต่ไม่สามารถเข้าชมการแสดงสดได้
แจ๊ซจึงได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติและกลายเป็นส่วนสำคัญของวงดนตรีในอเมริกา
ในช่วงสงครามเย็น สหรัฐอเมริกาพยายามส่งเสริมความหลากหลายทางวัฒนธรรมไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก โดยใช้ดนตรีนี้เป็นเครื่องมือในการเผยแพร่ไปยังประเทศที่อยู่ภายใต้การปกครองของสหภาพโซเวียต (รัสเซียในปัจจุบัน) รวมถึงประเทศที่เป็นกลางในสงคราม
เกิดเป็นโครงการ “Jazz Ambassadors” ในปี 1956 สหรัฐฯ ส่งนักดนตรีแจ๊ซที่มีชื่อเสียง เช่ย หลุยส์ อาร์มสตรอง (Louis Armstrong) ดิซซี่ กิลเลสพี (Dizzy Gillespie) ดยุค เอลลิงตัน (Duke Ellington) และซาราห์ วอห์น (Sarah Vaughan) เป็นตัวแทนเพื่อสร้างสัมพันธไมตรีทางวัฒนธรรมในประเทศต่าง ๆ
ภายหลังริชาร์ด จอห์นสัน (Richard Johnson) อดีต Jazz Ambassador ได้กล่าวว่า “แจ๊ซไม่ใช่แค่ดนตรี แต่มันคือภาพแทนของประชาธิปไตยอย่างแท้จริง”

ดนตรีแนวนี้ไม่ได้เป็นความสวยงามทางดนตรีเท่านั้น แต่เป็นเครื่องมือสำคัญในการเคลื่อนไหวทางสังคม รวมถึงเป็นการสร้างสัมพันธไมตรีที่เชื่อมโยงผู้คนจากหลากหลายวัฒนธรรมเข้าด้วยกัน ตลอดจนแนวร่วมอันแข็งแกร่งของขบวนการต่าง ๆ
แจ๊ซจึงถือเป็นสัญลักษณ์ของเสรีภาพในการแสดงออกและการสร้างสรรค์
ในประเทศไทยก็มีวงดนตรีแบบแจ๊ซด้วยเช่นกัน ได้แก่ วงเรนโบว์คลับ ก่อตั้งโดยหลวงสุขุมนัยประดิษฐ์ หลังสำเร็จการศึกษาจากอเมริกา, วงดนตรีกรมโฆษณาการ หรือวงสุนทราภรณ์ วงดนตรีชั้นนำที่ก่อตั้งโดย เอื้อ สุนทรสนาน และในยุคปัจจุบันก็มีแนวเพลงที่ผสมผสานแบบแจ๊ซ ได้แก่ เพลงเธอจะรักฉันหรือเปล่าไม่รู้ ของแหนม รณเดช และเพลง Unloveable ของวง Mild เป็นต้น

อ่านเพิ่มเติม :
- เปียโนแมว-เครื่องดนตรีหนังแมว ประวัติศาสตร์ดนตรี ที่ทาสแมวไม่อยากได้ยิน
- กำเนิด “ฮิปฮอป-แร็ป” จากวัยรุ่นใช้ปาร์ตี้ในชุมชน กลายเป็นดนตรีฮิตทั่วโลกได้อย่างไร
- รู้จัก “เครื่องบิน” วงฝรั่งหยิบหมอลำ-ลูกทุ่ง(ในไทย)ยุค 60-70s ดนตรีแถบเอเชีย มาผลิตใหม่
สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่
อ้างอิง :
Schuller, G. (2025, January 4). jazz. Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/art/jazz
https://jazzobserver.com/the-origins-of-jazz/
https://www.byarcadia.org/post/the-role-of-jazz-in-political-participation-in-the-mid-20th-century
https://jazzhistoryonline.com/politics-big-band/
https://americanhistory.si.edu/explore/projects/smithsonian-jazz/education/what-jazz
https://www.museumsiam.org/km-detail.php?CID=177&CONID=4168
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 มกราคม 2568