| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“เงินปากผี” หรือ “เงินใส่ปากผี” เป็นพิธีกรรมหนึ่งที่อยู่ในพิธี “การปลงศพ” และอยู่ร่วมกับวิถีชีวิตของคนไทยมานาน ตั้งแต่โบราณกาล แต่เคยสงสัยไหมว่า ทำไมคนที่ยังอยู่ต้องใส่เงินไว้ในปากศพ ซึ่งโดยมากมักเป็นเหรียญ ทั้งที่ไม่น่าจะเอาไปใช้ประโยชน์ใดๆ ได้อีกแล้ว
ความเชื่อที่กลายเป็นพิธีกรรมในสังคมไทย และหลายที่ก็ยังคงปฏิบัติมาถึงปัจจุบัน เสฐียรโกเศศ หรือ พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) อธิบายเรื่องนี้ในหนังสือ “ประเพณีเนื่องในการตาย” ไว้ว่า สาเหตุที่ทำให้บรรดาญาติโกโหติกาทั้งหลายของผู้ล่วงลับ ต้องนำเงินเหรียญหย่อนไว้ในปากของผู้จากไปแล้ว มี 2 ข้อสันนิษฐาน
ข้อแรก คือ เพื่อเป็นคติสอนใจให้คนที่ยังมีชีวิตอยู่ได้ตระหนักว่า เงินเป็นของนอกกาย แม้จะมีเงินสะสมไว้มากเท่าไหร่ เมื่อถึงปลายทางชีวิตก็ไม่สามารถเอาเงินออกไปใช้ในโลกหน้าได้
ส่วนอีกเหตุผลหนึ่งน่าสนใจมาก และเชื่อว่าหลายคนก็น่าจะไม่รู้ คือ เงินใส่ปากผี มีไว้เพื่อเป็นค่าจ้างให้แก่ “สัปเหร่อ” ผู้ทำหน้าที่ปลงศพ
หลายคนคงจะงุนงงและสงสัยอยู่พอตัวว่า แล้วให้เงินกันดี ๆ ไม่ได้หรือ? ทำไมต้องใส่ปากศพแล้วให้สัปเหร่อนำออกไปเอง เรื่องนี้อยากจะบอกว่า ในสมัยนั้น “สัปเหร่อ” และ “เจ้าภาพงานศพ” ต่างเคลือบแคลงซึ่งกันและกัน เพราะสัปเหร่อก็กลัวว่าจะไม่ได้เงิน ส่วนเจ้าภาพก็มักกลัวว่าผู้ปลงศพจะบิดพลิ้วไม่ยอมทำตามหน้าที่ ท้ายที่สุดจึงนำเงินไว้ในปากผู้ตาย หรือที่เรียกกันให้เข้าใจ (และเห็นภาพ) ว่าเงินปากผี เพื่อเป็นผลดีกับทั้งสองฝ่าย
โดยข้อสันนิษฐานที่ 2 เสฐียรโกเศศถึงกับออกปากว่า “…กลายเป็นเรื่องสัปเหร่อและเจ้าภาพงานศพในสมัยนั้นมีศีลธรรมน้อยเต็มที ถึงกับไม่มีความเชื่อไว้ใจกัน กลัวจะบิดพลิ้วกันหมดทุกราย”
อ่านเพิ่มเติม :
- ปอบ ผีปอบเป็นอย่างไร? เกิดจากไหน? การไล่-กำจัดปอบทำอย่างไร?
- “หอผี…พราหมณ์…พุทธ” สัญญะแห่งศิลปะงานช่างของความเป็นมนุษย์ในสุวรรณภูมิ
- เจาะลึกเรื่องหลอน “ผีกะ” ผีพื้นบ้านภาคเหนือ มีที่มาอย่างไร เลี้ยงแบบไหน ใช้วิธีใดปราบ?!
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 31 ตุลาคม 2566
