“…ในสมัยหลังความรู้สึกของคนไทยที่มีต่อ ‘เจ๊ก’ (ซึ่งในที่นี้เพื่อให้หมายถึงจีนและเชื้อสายจีนในเมืองไทย) ไม่สู้จะดีนัก* และทำให้ไม่อยากเห็นวีรบุรุษของชาติเป็น ‘เจ๊ก’

ดังที่มีนักเขียนบางท่าน เช่น เอี๊ยะมิ้ง และ ป.พิศนาคะ ได้พยายามปฏิเสธเชื้อสายจีนของพระเจ้ากรุงธนบุรี โดยกล่าวว่า พระราชมารดาเป็นธิดาผู้ดี ถูกส่งไปอยู่ในวัง จึงไปได้เสียกับเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร (เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรซึ่งโสกันต์แล้วยังประทับอยู่ในวังได้อย่างไรก็ไม่ได้อธิบายไว้) ทำให้ต้องออกจากวังมาแต่งงานกับพ่อค้าจีนผู้หนึ่ง เพราะฉะนั้น ความจริงแล้วพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงมีพระราชมารดาเป็นไทยและเป็นเชื้อพระวงศ์กรุงเก่า…

แต่ผู้เขียนไม่สามารถอ้างหลักฐานใดๆ มายืนยันเรื่องเล่าเชิงนิยายของตนได้ และแม้การยืนยันอีกครั้งของนักเขียนในสมัยหลังก็ไม่สามารถทำให้เรื่องนี้น่าเชื่อถือมากขึ้นไปได้… ในทางตรงกันข้าม หลักฐานชั้นต้นจำนวนไม่น้อยได้กล่าวตรงกันว่าพระเจ้ากรุงธนบุรีมีพระราชบิดาเป็นจีน…”

คัดข้อความจากหนังสือ การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี โดย นิธิ เอียวศรีวงศ์

* ช่วงสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม