| เผยแพร่ |
|---|
ฟรันซ์ คาฟกา (Franz Kafka) เกิดเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม ค.ศ. 1883 ณ กรุงปราก สาธารณรัฐเช็ก เป็นบุตรชายคนโตในจำนวน 6 คนของ แฮร์มัน คาฟกา (Hermann Kafka) และ ยูลี คาฟกา (Julie Kafka) ครอบครัวชาวยิวฐานะปานกลาง เนื่องจากบิดาของคาฟกามีชีวิตที่ยากเข็ญในวัยเยาว์ แต่สร้างฐานะขึ้นมาด้วยความขยันขันแข็งและทะเยอทะยาน ทำให้เขาอบรมบุตรชายคนโตด้วยความเข้มงวด ส่งผลให้คาฟการู้สึกเหมือนตกอยู่ใต้เงาของบิดา ขาดความเชื่อมั่น รู้สึกผิด และเกลียดชังตนเอง
แฮร์มัน คาฟกา ส่งบุตรชายเข้าเรียนมัธยมในโรงเรียนของเยอรมันเนื่องจากเป็นภาษาของชนชั้นปกครองในสมัยนั้น จากนั้นก็เข้าเรียนกฎหมายที่มหาวิทยาลัยแฟร์ดินานด์ คาร์ล (Ferdinand Karl) จนกระทั่งจบปริญญาเอกด้านกฎหมายในปี ค.ศ. 1906 ระหว่างเป็นนักศึกษาในมหาวิทยาลัย คาฟกาเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ ทั้งด้านวิชาการและศิลปะ จนได้รู้จักกับมักซ์ โบรด (Max Brod) ผู้กลายมาเป็นทั้งเพื่อนและที่ปรึกษาของเขา
คาฟกาเริ่มงานประพันธ์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1897 สมัยเรียนชั้นมัธยม แม้บิดาจะไม่เห็นด้วย เขาเรียกงานช่วงแรกนี้ว่า “การขีดๆ เขียนๆ” และได้ทำลายงานเหล่านั้นทิ้งเป็นส่วนใหญ่ ผลงานระยะแรกที่หลงเหลือมาถึงปัจจุบันคือรวมเรื่องสั้นชุด Beschreibung Eines Kampfes ซึ่งเขียนขึ้นในปี ค.ศ. 1904
หลังจบการศึกษา คาฟกาเข้าทำงานที่สำนักงานประกันอุบัติเหตุของผู้ใช้แรงงาน และใช้เวลาที่เหลือทุ่มเทให้กับงานประพันธ์อย่างเต็มที่ เขาทำงานที่นี่จนกระทั่งลาออกในปี ค.ศ. 1922 เพราะปัญหาด้านสุขภาพ
งานประพันธ์ในระยะแรกๆ ยังไม่ได้ฉายแววอัจฉริยะเท่าใดนัก จนกระทั่งปี ค.ศ. 1912 จึงถือเป็นการบรรลุนิติภาวะในวิถีการประพันธ์ของคาฟกา เขาสร้างผลงานยอดเยี่ยมถึง 3 ชิ้น ในปีเดียวกัน ได้แก่ นิยายเล่มแรก เรื่อง “อเมริกา” (America) เรื่องสั้นขนาดยาว 2 เรื่อง คือ “คำพิพากษา” และ “เมตามอร์โฟซิส” งานเขียนของคาฟกาสะท้อนปัญหาซึ่งเกาะกินใจเขาตลอดเวลา ทั้งความหวาดกลัว ความโดดเดี่ยวแปลกแยก นอกจากนี้ ยังนำเสนอภาพของโลกที่เต็มไปด้วยความขัดแย้งระหว่างนามธรรมกับรูปธรรม ผ่านการใช้สัญลักษณ์และการเปรียบเทียบ เขาทุ่มเทให้กับการประพันธ์เพื่อปลดปล่อยตัวเองจากภาวะความจริงที่เผชิญอยู่ คาฟกาเคยกล่าวไว้ว่า “การประพันธ์คือทางเดียวที่ทำให้ข้าพเจ้าดำรงชีวิตภายในไว้ได้”
ปัจจุบันมีการบัญญัติคำศัพท์ Kaf-kaesque ซึ่งหมายถึงานเขียนตามขนบของคาฟกา ผลงานของเขายังคงอิทธิพลต่อนักเขียนรุ่นหลัง การ์เบียล การ์เซีย มาร์เกวซ นักเขียนรางวัลโนเบลในปี ค.ศ. 1982 เคยกล่าวไว้ว่า “คาฟกาคือผู้ที่ทำให้ข้าพเจ้ารู้ว่าเราสามารถเขียนแบบแหกกฎได้”
ฟรันซ์ คาฟกา เสียชีวิตในวัย 41 ปี ด้วยโรควัณโรคปอด เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน ค.ศ. 1924 ก่อนหน้านั้นเขาขอร้องให้ มักซ์ โบรด ทำลายงานเขียนที่ยังไม่สมบูรณ์ทุกชิ้นหลังจากเขาเสียชีวิต แต่นอกจาก มักซ์ โบรด ไม่ได้เผาทิ้งแล้วเขากลับนำงานเหล่านั้นมาตีพิมพ์เผยแพร่ ซึ่งมีหลายเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่าเขาบิดเบือนเจตนารมณ์ และตีความงานของคาฟกาเอง แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราได้รู้จักผลงานและตัวตนของ ฟรันซ์ คาฟกา มากขึ้นเพราะ มักซ์ โบรด ผู้นี้
ที่มา: “ฟรันซ์ คาฟกา” คอลัมน์ ปฏิทินวรรณกรรม โดย ศิริธาดา กองภา ใน ศิลปวัฒนธรรม ฉบับกรกฎาคม 2550
