หอภาพยนตร์ชี้ จุดไฟไหม้มี(เศษ)ฟิล์ม “เลือดชาวนา-พระเจ้าช้างเผือก” แต่สำเนาเก็บแล้ว

ตู้คอนเทนเนอร์ทีเกิดเหตุเป็นสำนักงานสำเร็จรูป ใช้เป็นห้องทำงานตรวจและซ่อมฟิล์มชั่วคราว ซึ่งมีม้วนฟิล์มอยู่เพียงจำนวนน้อยที่อยู่ระหว่างการตรวจซ่อม (ภาพจาก Facebook/หอภาพยนตร์ Thai Film Archive)

เหตุเพลิงไหม้ที่เกิดในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาสร้างความกังวลให้วงการภาพยนตร์เนื่องจากมีรายงานว่า เกิดเหตุเพลิงไหม้ที่หอภาพยนตร์จนเกิดความเสียหาย อย่างไรก็ตาม หอภาพยนตร์แถลงว่า เป็นเหตุการณ์เพลิงไหม้ตู้ทำงานชั่วคราวและเนื่องจากมีเจ้าหน้าที่อยู่ อีกทั้งเจ้าหน้าที่ดับเพลิงมาปฏิบัติหน้าที่อย่างรวดเร็ว ทำให้สามารถควบคุมเพลิงได้ภายในเวลาไม่ถึง 20 นาที และไฟไม่ลามไปห้องทำงานอื่น

เพจ หอภาพยนตร์ Thai Film Archive ในเฟซบุ๊กยังรายงานว่า เหตุการณ์ครั้งนี้ไม่มีผู้ได้รับบาดเจ็บ ล่าสุด วันที่ 30 กันยายน เพจ หอภาพยนตร์ Thai Film Archive โพสต์แถลงการณ์ชี้แจงว่า ฟิล์มที่อยู่ในจุดเกิดเหตุนั้นเป็นฟิล์มเก่า และเป็นฟิล์มไนเตรทบางส่วน ซึ่งได้มีการทำสำเนา หรือ safety print สำรองไว้แล้ว แต่ฟิล์มส่วนหนึ่งที่อยู่ในจุดเกิดเหตุยังรวมถึง “เศษที่เหลืออยู่” ของภาพยนตร์ เลือดชาวนา (พ.ศ. 2479) พระเจ้าช้างเผือก (พ.ศ.2484) ซึ่งหอภาพยนตร์ระบุว่า ทั้งสองเรื่องทำสำเนาไว้แล้ว

แถลงการณ์จากหอภาพยนตร์ที่เผยแพร่ในวันที่ 30 กันยายน มีใจความว่า

“สืบเนื่องจากเหตุการณ์เพลิงไหม้ห้องทำงานชั่วคราวของหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) เมื่อค่ำวันที่ 29 กันยายน 2562 ทางหอภาพยนตร์ขอชี้แจงรายละเอียด ตลอดจนการดำเนินการเร่งด่วนที่ผ่านมา ดังนี้
.
1. ห้องที่เกิดเหตุ เป็นตู้สำนักงานสำเร็จรูปที่ใช้เป็นที่ทำการชั่วคราว ตั้งอยู่บริเวณด้านหลังของสถานที่ เป็นห้องที่ใช้ทำงานตรวจและซ่อมฟิล์ม ทั้งนี้ ตู้นี้ไม่ใช่คลังเก็บฟิล์ม เป็นเพียงห้องทำงานซึ่งมีม้วนฟิล์มอยู่เพียงจำนวนน้อย เป็นฟิล์มซึ่งอยู่ระหว่างการตรวจซ่อม ซึ่งเป็นกิจกรรมปกติของ หอภาพยนตร์และหน่วยงานอนุรักษ์ภาพยนตร์ทุกแห่งอยู่แล้ว
.
2. ฟิล์มที่เสียหายจากเหตุเพลิงไหม้ ในขณะนี้ยังไม่สามารถเข้าไปตรวจสอบในรายละเอียดได้เนื่องจากสถานที่ถูกกันไว้เพื่อการตรวจสอบ แต่ตามที่แจ้งข้างต้น ห้องนี้มีฟิล์มอยู่จำนวนไม่มาก ไม่ใช่เป็นคลังเก็บหลัก
.
3. อย่างไรก็ตาม ฟิล์มที่อยู่ในสถานที่เกิดเหตุ เป็นฟิล์มเก่า และเป็นฟิล์มไนเตรทบางส่วน ซึ่งได้มีการทำสำเนา หรือ safety print สำรองไว้แล้ว อีกทั้งฟิล์มส่วนใหญ่ของหอภาพยนตร์ ได้รับการแปลงเป็นไฟล์ดิจิทัล เพื่อรักษาเนื้อหาอยู่แล้ว รายชื่อฟิล์มบางส่วนที่อยู่ในห้องที่เกิดเหตุ เช่น เศษที่เหลืออยู่ของภาพยนตร์ เลือดชาวนา (พ.ศ. 2479) พระเจ้าช้างเผือก (พ.ศ.2484) โดยฟิล์มเหล่านี้ได้รับการทำสำเนาเป็นไฟล์ดิจิทัลไว้แล้ว ในกรณีฟิล์มไนเตรทเรื่อง พระเจ้าช้างเผือก หอภาพยนตร์มีกอปปี้อื่นเก็บรักษาอยู่แล้ว แต่เนื่องจากยังไม่สามารถเข้าตรวจสอบสถานที่ จึงยังไม่สามารถสรุปความเสียหายที่แท้จริงได้
.
4. เหตุการณ์นี้ไม่มีผู้ได้รับบาดเจ็บ
.
5. สาเหตุของการเกิดเพลิงไหม้ ขณะนี้ยังอยู่ในระหว่างตรวจสอบโดยเจ้าหน้าที่ตำรวจ
.
6. เหตุการณ์นี้ ไม่ส่งผลต่อการเปิดให้บริการของหอภาพยนตร์ ประชาชนยังสามารถเข้าเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์ภาพยนตร์ และชมภาพยนตร์ได้ตามปกติ (วันอังคาร-อาทิตย์ ยกเว้นวันจันทร์)”

สำหรับภาพยนตร์ “พระเจ้าช้างเผือก” ฉบับ 2484 เป็นอีกหนึ่งภาพยนตร์ในยุคเปลี่ยนผ่านทางการเมือง ซึ่งเป็นผลงานที่ปรากฏบุคลากรในวงการภาพยนตร์อย่างคับคั่ง โครงเรื่องเขียนโดยหลวงประดิษฐ์มนูธรรม กำกับโดยสันห์ วสุธาร นักแสดงที่รับบทเป็นพระเจ้าช้างเผือกคือเรนู กริตยากร (เรอเน โกด๊าท)

ชาญวิทย์ เกษตรศิริ อธิบายไว้ในหนังสือ “ภาพยนตร์กับการเมือง” ว่า นักแสดงที่เป็นพลเรือนทั้งหมดนั้นก็มาจากการเลือกของหลวงประดิษฐ์ฯ นักแสดงนำฝ่ายชายส่วนใหญ่มาจากโรงเรียนอัสสัมชัญ หลายคนเป็นอาจารย์มาก่อนจึงพูดภาษาอังกฤษได้ ผู้ที่ชำนาญภาษาอังกฤษแสดงฝ่ายพระเจ้าช้างเผือก (จักรา) ส่วนฝ่ายที่ชำนาญภาษาฝรั่งเศสอยู่ฝ่ายข้าศึก (หงสา)