“มาเก๊า” จากอาณานิคมโปรตุเกส สู่ศูนย์กลางอุตสาหกรรมคาสิโนแห่งเอเชีย

มาเก๊า

มาเก๊า (Macau) เขตปกครองตนเองพิเศษของสาธารณรัฐประชาชนจีน ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน บริเวณพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำเพิร์ล (แม่น้ำจู/แม่น้ำกวางตุ้ง) ติดกับพรมแดนมณฑลกวางตุ้ง และห่างจากเกาะฮ่องกงเพียง 60 กิโลเมตร มีพื้นที่ 33 ตารางกิโลเมตร (รวมส่วนที่มีการถมทะเลเพิ่ม) ประกอบด้วยพื้นที่ซึ่งเป็นคาบสมุทรและเกาะ

มาเก๊าถูกขนานนามว่า “ลาสเวกัสแห่งเอเชีย” (Las Vegas of Asia) จากการเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมคาสิโนของจีนและภูมิภาคเอเชียตะวันออก ดินแดนขนาดสามสิบกว่าตารางกิโลเมตรนี้มีพัฒนาการทางประวัติศาสตร์อย่างไรก่อนได้รับสมญานามนี้?

แต่เดิมมาเก๊าอยู่ภายใต้การปกครองของโปรตุเกสนานกว่า 400 ปี ในฐานะเมืองท่าและนิคมการค้า ดังนั้น วัฒนธรรม วิถีชีวิต และความเป็นเมืองของมาเก๊าจึงดำเนินไปบนเส้นทางที่แตกต่างจากจีนแผ่นดินใหญ่ค่อนข้างชัดเจน ก่อนการเข้ามาของโปรตุเกส พื้นที่มาเก๊าเป็นเพียงพื้นที่ทำมาหากินของชาวประมงจากมณฑลฝูเจี้ยนและชาวนาจากมณฑลกวางตุ้ง ก่อนพวกเขาจะเริ่มโยกย้ายมาตั้งถิ่นฐานอย่างถาวรในดินแดนนี้

เมื่อเมืองกว่างโจวที่อยู่ลึกเข้าไปในปากแม่น้ำเพิร์ลเจริญรุ่งเรืองจากการค้าทางทะเล เป็นเมืองท่าการค้าที่เชื่อมสถานีการค้าต่าง ๆ ทั้งเส้นทางสายไหมจากแผ่นดินตอนในและมหาสมุทรทางตะวันออก โดยเฉพาะเรือสินค้าจากทะเลจีนใต้ มาเก๊าซึ่งอยู่ปากอ่าวจึงได้รับอานิสงส์จากความคึกคักทางการค้านี้ไปด้วย

ค.ศ. 1550 เรือของชาวโปรตุเกสที่มีทั้งพ่อค้าและนักสำรวจชาวตะวันตกมายังบริเวณมาเก๊า พวกเขาเรียกพื้นที่ดังกล่าว่า “A Ma Gao” หมายถึง ดินแดนแห่งเทพผู้คุ้มครองกะลาสี เป็นที่มาของชื่อ มาเก๊า ในปัจจุบัน

มาเก๊าในตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๑๗ (ภาพโดย Theodore de Bry) โปรตุเกสยึดมาเก๊าไว้เป็นเมืองการค้าของตน ตั้งแต่ ค.ศ. ๑๕๕๗

ชาวโปรตุเกสเริ่มจับจองพื้นที่และสร้างชุมชนขึ้นในมาเก๊า ปี 1557 มาเก๊าถูกสถาปนาเป็นอาณานิคมแห่งแรกของโปรตุเกสและชาติยุโรปในพื้นที่ของจีน นิคมแห่งนี้ค่อย ๆ เติบโตและกลายเป็นศูนย์กลางการค้าระหว่างจีน ญี่ปุ่น อินเดีย และยุโรป วัฒนธรรมตะวันออกผสมผสานกับวัฒนธรรมตะวันตกอย่างกลมกลืนในมาเก๊า

แม้ยุคที่โปรตุเกสครอบครองน่านน้ำตะวันออกจะค่อย ๆ เสื่อมสลายลง เพราะถูกแทนที่โดยชาวดัตช์ (ฮอลันดา) และอังกฤษซึ่งเข้ามามีอิทธิพลและครอบครองการค้าทางทะเลแถบนี้อย่างสมบูรณ์ แต่ราชสำนักจีนยังเลือกทำการค้ากับต่างประเทศโดยผ่านชาวโปรตุเกสอยู่ดี ซึ่งศูนย์กลางอยู่ที่นิคมชาวโปรตุเกสแห่งมาเก๊านั่นเอง

กระทั่งเกิดสงครามฝิ่นขึ้นในปี 1841 อังกฤษครอบครองฮ่องกงในฐานะอาณานิคมและจัดตั้งสถานีการค้าแห่งใหม่ เพื่อควบคุมการค้าในพื้นที่ทะเลตะวันออกของจีน บทบาทของมาเก๊าค่อย ๆ ลดน้อยลงตามลำดับ พ่อค้าต่างชาติทยอยเดินทางออกจากมาเก๊า สถานะศูนย์กลางการค้าระหว่างจีนกับนานาชาติถูกโยกย้ายจากมาเก๊าไปยังฮ่องกง

ปี 1847 มาเก๊าในฐานะดินแดนอาณานิคมของโปรตุเกส ได้รับการอนุญาตให้ดำเนินกิจการคาสิโนหรือสถานบันเทิงที่มีกิจกรรมการพนันเป็นหลักได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ทำให้อาณานิคมแห่งนี้กลายเป็นดินแดนแห่งอุตสาหกรรมคาสิโนแห่งแรกของเอเชีย บ่อนคาสิโนเติบโตและขยายตัวขึ้นจนทำรายได้ให้เจ้าอาณานิคมชาวโปรตุเกสอย่างมหาศาล

ปี 1999 โปรตุเกสมอบมาเก๊าคืนสู่ประเทศจีน มาเก๊าจึงเป็นทั้งดินแดนอาณานิคมแห่งแรกและสุดท้ายของชาติยุโรปบนแผ่นดินจีน จีนปกครองมาเก๊าด้วยด้วยนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษในฐานะ “เขตปกครองตนเองพิเศษ” อุตสาหกรรมคาสิโนยังเป็นกิจการหลักของมาเก๊าอยู่ และสามารถเลี้ยงดูผู้คนได้เป็นอย่างดี ต่อมาปี 2002 รัฐบาลกลางปักกิ่งเปิดเสรีอุตสาหกรรมคาสิโนให้แก่มาเก๊า โดยออกใบอนุญาตให้รัฐบาลเขตปกครองตนเองพิเศษอย่างเป็นทางการ

ปัจจุบันมาเก๊าเป็นดินแดนขนาดเล็กที่พึ่งพารายได้มหาศาลจากอุตสหากรรมคาสิโน ภาษีจากบ่อนคาสิโนคือแหล่งรายได้มูลค่ามหาศาลของรัฐบาล เป็นเงินทุนสำหรับสวัสดิการทางสังคมและการพัฒนาสาธารณูปโภคโดยรัฐ ตัวเลขจากการสำรวจเมื่อปี 2013 รัฐบาลมาเก๊ามีรายรับจากอุตสาหกรรมคาสิโนด้วยสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 45,090 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

ภาษีที่เก็บจากบ่อนพนันเหล่านี้ยังทำให้รัฐบาลเขตปกครองตนเองพิเศษมีเงินมอบให้ผู้อยู่อาศัยถาวรประมาณ 21,000-25,000 บาท และผู้อยู่อาศัยชั่วคราวประมาณ 12,600-15,000 บาท ในแต่ละปีตั้งแต่ปี 2008 เป็นต้นมา

บ่อนคาสิโน, มาเก๊า (ภาพจาก Pixabay)

แม้อุตสาหกรรมคาสิโนจะเป็นผลดีต่อสังคมโดยรวม แต่ก็มีผลเสียต่อประชาชนมาเก๊าเช่นกัน มีข้อมูลระบุว่าบ่อนพนันทำให้เกิดความแออัด ปัญหาจราจร มลพิษทางอากาศ ค่าครองชีพและมูลค่าอสังหาริมทรัพย์ที่พุ่งสูงขึ้นจากภาวะเงินเฟ้อ รวมถึงปัญหาสาธารณภัยต่าง ๆ สำนักงานตำรวจศาลของเขตปกครองพิเศษมาเก๊า (Judiciary Police of the Macau SAR Government) เปิดเผยว่าอาชญากรรมเกี่ยวกับการพนันในปี 2008 เพิ่มขึ้นถึง 37.8% จากปี 2005

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลมาเก๊ายังพัฒนาอุตสาหกรรมคาสิโนต่อไป เพื่อพัฒนาการท่องเที่ยวและสร้างโอกาสในการทำงานของคนในพื้นที่ ความได้เปรียบจากความใกล้ชิดจีนแผ่นดินใหญ่ยังดึงดูดนักพนันจำนวนมหาศาลจากจีน นั่นช่วยยกระดับตลาดการพนันและสถานะศูนย์กลางเมืองคาสิโนถูกกฎหมายเพียงแห่งเดียวในประเทศจีนได้อย่างดียิ่ง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) (สืบค้นวันที่ 16 มกราคม 2566) : กรณีศึกษาธุรกิจคาสิโนในมาเก๊า, สิงคโปร์ กับผลกระทบทางสังคม. (ออนไลน์)

ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในจีน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง, thaibizchina.com (สืบค้นวันที่ 16 มกราคม 2566) :  เขตบริหารพิเศษมาเก๊า (ออนไลน์)


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 16 มกราคม 2566