กองทัพจีนยุคใหม่ กองทัพที่ใหญ่ที่สุดในโลก ไฉนไม่เคยมีรัฐประหาร

กองทัพจีน ทหารจีน พร้อมธงพรรคคอมมิวนิสต์ สวนสนาม
ภาพถ่าย ทหารจีน พร้อมธงพรรคคอมมิวนิสต์ ธงแห่งรัฐ และธงประจำกองทัพปลดปล่อยประชาชน (People's Liberation Army) ระหว่างการสวนสนามที่ฐานซ้อมรบ Zhurihe เมื่อ 30 ก.ค. 2017 (ภาพจาก AFP)

กองทัพจีน หรือกองกำลังติดอาวุธของประเทศจีนแบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ กองทัพปลดแอกประชาชนแห่งชาติจีน และกองกำลังตำรวจติดอาวุธเพื่อประชาชนแห่งชาติจีน กองกำลังติดอาวุธของจีนทั้ง 2 ส่วน มีกำลังพลรวม 3.5 ล้านนาย เป็นกองทัพที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก

กองทัพปลดแอกฯ ประกอบด้วยกองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ และกองกำลังขีปนาวุธ อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาโดยตรงของคณะกรรมาธิการกลางทหารสูงสุด มีกองกำลังทั้งสิ้น 2.3 ล้านนาย, กองกำลังตำรวจติดอาวุธฯ ประกอบด้วยหน่วยปราบปรามและพิทักษ์สันติราษฎร์ภายในประเทศ, หน่วยสำรวจธรณีและทรัพยากรเหมืองแร่, หน่วยพิทักษ์ป่าไม้, หน่วยโยธาการไฟฟ้าและการประปา, หน่วยโยธาการคมนาคม, หน่วยลาดตระเวนชายแดน, หน่วยดับเพลิง และหน่วยตำรวจอารักขา เป็นต้น ขึ้นตรงต่อสำนักนายกรัฐมนตรีและคณะกรรมาธิการกลางทหารสูงสุด มีกองกำลังทั้งสิ้น 1.2 ล้านนาย

แต่กองทัพที่ใหญ่นี้กลับอยู่ใต้บังคับบัญชาของพรรคคอมมิวนิสต์จีนอย่างเคร่งครัด

ขณะที่กองทัพของชาติตะวันตกโดยทั่วไป ยึดหลักการว่ากองทัพจะต้องปฏิบัติตามคำบังคับบัญชาของรัฐบาลพลเรือนที่ได้รับเลือกตั้งจากประชาชน แต่กองทัพของประเทศจีนยึดหลักการว่า จะต้องปฏิบัติตามคำบัญชาการของคณะกรรมาธิการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนโดยปราศจากเงื่อนไข ห้ามมิให้ทำการแยกตัวเป็นเอกเทศจากพรรคคอมมิวนิสต์จีน ห้ามมิให้ผู้ใดแย่งชิงอำนาจทางกองทัพจากพรรคคอมมิวนิสต์จีน และห้ามมิให้พรรคการเมืองอื่นใดจัดตั้งองค์กรหรือดำเนินกิจกรรมภายในกองทัพ

การก่อตั้งกองกำลังแห่งการปฏิวัติ ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีนจัดตั้งกลุ่มติดอาวุธในแต่ละท้องถิ่น เพื่อก่อตั้งเป็นกองกำลังแห่งการปฏิวัติ เช่น การลุกฮือขึ้นต่อสู้ที่หนานชาง นำโดยโจวเอินไหล, การลุกฮือขึ้นต่อสู้ในช่วงเก็บเกี่ยวฤดูใบไม้ร่วง นำโดยเหมาเจ๋อตง พรรคคอมมิวนิสต์จีนจึงเป็นทั้งผู้ก่อตั้งกองทัพและผู้บัญชาการกองทัพของจีน ช่วงระยะดังกล่าว เหมาเจ๋อตงได้เสนอแนวคิดเรื่องการบัญชาการกองทัพของพรรคว่า “พรรคต้องบัญชาการกระบอกปืน ห้ามมิให้กระบอกปืนบัญชาการพรรค”

โดยกลไกและมาตรการในการบังคับบัญชาการกองทัพของพรรค ประกอบด้วยมาตรการต่างๆ ดังนี้

  1. จัดการศึกษาด้านรัฐศาสตร์แก่กองทัพอย่างสม่ำเสมอ โดยสำคัญพื้นฐานคือ การบ่มเพาะให้กองทัพเชื่อฟัง ก้าวตาม และน้อมรับการบัญชาการของพรรคคอมมิวนิสต์ รวมทั้งให้สถาบันการศึกษาทางทหารทุกระดับ
  2. หลักการที่กำหนดให้คณะกรรมการธิการกลางแห่งพรรคคอมมิวนิสต์ เป็นผู้บังคับบัญชาโดยตรงของคณะกรรมาธิการกลางทหารสูงสุด อีกทั้งหน่วยบัญชาการระดับต่างๆ จะต้องมีองค์การของพรรคร่วมด้วย
  3. กำหนดวาระตำแหน่งผู้บัญชาการฝ่ายทหารระดับสูง ไม่ให้อยู่ในตำแหน่งเดิมนานเกินไป ป้องกันการเกิดกลุ่มอิทธิพลอิสระประจำท้องถิ่น

นี่คงพอเป็นคำตอบคร่าวๆ ว่าทำไมกองทัพที่ใหญ่ที่สุดในโลก ไม่เคยก่อการปฏิวัติรัฐประหาร

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


ข้อมูลจาก :

จางซีเจิ้น เขียน,   แปล. “กองทัพกับการเมืองการปกครองของจีน” ใน, จีน 3 มิติ, วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, พิพม์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2560


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 12 มกราคม 2565