สมัยรัชกาลที่ 6 เกิดปัญหางบประมาณ เมื่อกระทรวงกลาโหมของบฯ เพิ่ม

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงฉลองพระองค์ชุดพลเอกแห่งกรมทหารราบเบาเดอรัม (ภาพจาก หอจดหมายเหตุแห่งชาติ รหัสภาพ 22 M00032)

ในสมัยรัชกาลที่ 6 การสถาปนากองเสือป่า และกรมทหารรักษาวังให้เป็นกองทัพส่วนพระองค์ รวมทั้งพระราชดำริที่ให้สยามเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 1 กับชาติฝ่ายสัมพันธมิตร คือพระราชกรณียกิจที่สะท้อนภาพลักษณ์ทางการทหารของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6

อย่างไรก็ตาม ในรัชกาลของพระองค์เป็นช่วงที่ประเทศเผชิญกับวิกฤตการณ์การคลัง จนต้องมีการควบคุมรายรับ-รายจ่ายของชาติ และหน่วยงานราชการต่างๆ อย่างเข็มงวด

หากในเวลาเช่นนั้น “กระทรวงกลาโหม” ขอเพิ่มงบประมาณปี 2457  

เรื่องดังกล่าวนี้มีที่มา และบทสรุปอย่างไร เทพ บุญตานนท์ เรียบเรียงไว้ในหนังสือชื่อว่า “การเมืองในการทหารไทย สมัยรัชกาลที่ 6” (สนพ.มติชน, มีนาคม 2559) ดังนี้ (จัดย่อหน้าใหม่และสั่งเน้นคำโดยกองบรรณาธิการ)


 

สมเด็จฯ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถทรงมีพระดำริที่จะให้กระทรวงการคลังเพิ่มงบประมาณให้แก่กระทรวงกลาโหม พร้อมกันนี้ยังทรงเสนอแผนการขึ้นเงินเดือนให้กับข้าราชการทหารใน พ.ศ. 2456 ซึ่งการเสนอเพิ่มงบประมาณในครั้งนี้กระทำในขณะที่ประเทศชาติกำลังเผชิญวิกฤตการณ์ทางด้านการคลัง ถึงขนาดที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจำเป็นต้องตั้งคณะกรรมการตรวจรับรายจ่ายแผ่นดินขึ้นเพื่อทำหน้าที่พิจารณาตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นของกระทรวงต่างๆ

อย่างไรก็ตาม ทรงทำตามข้อเรียกร้องต่างๆ ของสมเด็จฯ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ โดยสาเหตุส่วนหนึ่งมาจาก พระองค์ทรงต้องการผูกใจให้ทหารมีความรู้สึกจงรักภักดีและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ ด้วยเหตุนี้จึงทรงเสนอให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท เสนาบดีกระทรวงการคลัง เพิ่มงบประมาณแก่กระทรวงกลาโหม แต่ทางพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท ทรงคัดค้านการเพิ่มงบประมาณของกระทรวงกลาโหมในคราวนี้

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท ทรงให้เหตุผลในการคัดค้านการเพิ่มงบประมาณให้แก่กระทรวงกลาโหมว่า เวลาดังกล่าวมีความจำเป็นที่จะต้องใช้งบประมาณในการพัฒนาประเทศทางด้านพลเรือนมากกว่าทางด้านการทหาร

สาเหตุอีกประการหนึ่งที่มีการคัดค้านการเพิ่มงบประมาณให้แก่กระทรวงกลาโหมก็เพราะการเพิ่มงบประมาณทางการทหารจะส่งผลกระทบต่อระบบราชการในส่วนอื่นๆ เพราะงบประมาณที่เพิ่มขึ้นมานี้เกินกว่างบประมาณแผ่นดินที่มีอยู่ จึงจำเป็นต้องตัดทอนงบประมาณจากกระทรวงอื่นเพื่อนำมาเพิ่มงบประมาณให้กับกระทรวงกลาโหม

แม้ข้อคัดค้านของพระเจ้าวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาท จะส่งผลให้พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลังเลพระราชหฤทัยในการเพิ่มงบประมาณให้แก่กระทรวงกลาโหม จนทรงขอการวินิจฉัยจากเสนาบดีกระทรวงอื่นๆ

แต่สมเด็จฯ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถทรงมีพระดำริคัดค้านพระราชดำริดังกล่าว ด้วยทรงมองว่าคงไม่มีเสนาบดีคนใดกล้าให้ความเห็นในเรื่องดังกล่าว จึงไม่มีประโยชน์ประการใดที่จะขอข้อคิดเห็นจากบรรดาเสนาบดีเหล่านั้น จะมีก็แต่เพียงพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเท่านั้นที่จะชี้ขาดในเรื่องดังกล่าวได้

สุดท้ายแล้วพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระบรมราชานุญาตให้เพิ่มงบประมาณของกระทรวงกลาโหมตามพระดำริของสมเด็จฯ เจ้าฟ้าฯ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ส่งผลให้กระทรวงกลาโหมได้รับเงินงบประมาณใน พ.ศ. 2457 ทั้งสิ้น 12.3 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ พ.ศ. 2456 ที่ได้รับเงินงบประมาณ 11.5 ล้านบาท กว่า 7 แสนบาท…


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 1 มิถุนายน 2564