เล่าปี่ ตีง่อก๊กของซุนกวน เพื่อแก้แค้นให้กวนอู หรือช่วงชิงเก็งจิ๋ว กันแน่ !!

ภาพคำสาบานในสวนท้อ ซึ่งเป็นการกล่าวร่วมสัตย์สาบานตนเป็นพี่น้องร่วมสายเลือดระหว่างเล่าปี กวนอู และเตียวหุย (ภาพจาก Wikimedia Commons)

พงศาวดารสามก๊กจี่ ภาคจ๊กก๊ก บทประวัติกวนอู บันทึกไว้ว่า “กวนอู มีชื่อรองว่าหุนเตี๋ยง (อวิ๋นฉาง) เดิมชื่อรองว่าฉางเซิง เป็นคนอำเภอไก (เจี่ย) ภาคฮอตั๋ง (เหอตง) หนีตายมาถึงเมืองตุ้นกวน เล่าปี่กำลังรวบรวมสมัครพรรคพวกอยู่ กวนดูและตียวหุยเข้าเป็นพวกและช่วยเล่าปี่ออกรบ

เมื่อเล่าปี่เป็นนายอำเภอเพ่งง้วนก้วน ตั้งกวนอูกับเตียวหุยเป็นนายทหารคุมคนละแสน เล่าปี่นอนร่วมเตียงกับคนทั้งสอง รักใคร่กันตั้งพี่น้อง เวลาออกงานกับคนหมู่มาก กวนอูกับเตียวหุยจะแวดล้อมเล่าปี่อยู่ซ้าย-ขวา ติดสอยห้อยตามเล่าปีอย่างไม่กลัวทุกข์ภัยใดๆ”

ขณะที่บุคคลทั่วไปจำนวนไม่น้อย ที่แม้ไม่เคยอ่านนิยายสามก๊กเลยก็ยังเคยได้ยิน “การสาบานในสวนดอกท้อ” เป็นพี่น้องของเล่าปี่-กวนอู-เตียวหุย จากการเล่าแบบนิทาน, ภาพยนตร์ ฯลฯ กับคำสาบานที่ว่า “แม้ไม่ได้เกิดวันเดือนปีเดียวกัน ขอตายวันเดือนปีเดียวกัน” หรือ “มีสุขร่วมเสพ มีทุกข์ร่วมต้าน”

รัชศกเจี้ยนอาน ปีที่ 24 (ค.ศ. 249) เล่าปี่ได้เป็น “ฮันต๋งอ๋อง” ยังแต่งยังตั้งกวนอูเป็นขุนพลหน้า รับตราตั้งและขวานอาญาสิทธิ์ และมอบเมืองเก็งจิ๋วซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญที่สุด (รองจากเอ๊กจิ๋ว) ให้กวนอูรักษา

ที่เก็งจิ๋วนี้เองที่กวนอูเสียทีให้กับง่อก๊กของซุนกวน จนทำให้ต้องเสียเมือง และเสียชีวิต

ในนิยายสามก๊ก เล่าปี่ตีกังตั๋งของซุนกวนเพื่อแก้แค้นแทนกวนอู เขากล่าวว่า “ข้าไม่แก้แค้นแทนน้องรอง แม้จะมีแผ่นดินถึงหมื่นลี้ จะมีค่าอะไร?” 

หยุดก่อน! ก่อนที่จะสรุปว่าเล่าปี่รักกวนอูถึงเพียงนี้หรือ? มารู้จักเมืองเก็งจิ๋วเสียก่อน

เก็งจิ๋ว เป็นเมืองโดดเด่นเป็นพิเศษด้วยทำเลทางภูมิศาสตร์ ที่ตั้งอยู่ในลุ่มน้ำแยงซีตอนกลาง เป็นศูนย์กลางสำคัญของการคมนาคม เก็งจิ๋วจึงเป็นดินแดนสำคัญที่ทั้งสามก๊กต่างต้องการ

วุยก๊กของโจโฉ วางแผนตีเก็งจิ๋วต่อหลังจากเสร็จศึกเซ็กแพ็ก แต่น่าเสียดายที่เขาเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ ถามว่าโจโฉให้ความสำคัญกับเก็งจิ๋วเพียงใด ก็ต้องบอกว่า เมื่อรู้ข่าวว่าซุนกวนยอมให้เล่าปี่ยืมเก็งจิ๋ว (คือเมืองลำกุ๋น เมืองหลวงของมณฑลเก็งจิ๋ว) ถึงกับ “พู่กันหล่นจากมือ” ก็แล้วกัน

ฝ่ายจ๊กก๊กของเล่าปี่ เมื่อครั้งที่เล่าปี่ไปเยือนกระท่อมหญ้าเพื่อขงเบ้ง 3 ครั้ง ขงเบ้งถือเก็งจิ๋วเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ เคยวิเคราะห์ไว้อย่างละเอียดว่า

“เก็งจิ๋วด้านเหนือคุมแม่น้ำฮั่นกับแม่น้ำเหมียนสองสาย ทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ตะวันออกเชื่อมต่อเมืองง่อกุ๋นและห้อยเข ตะวันตกทะลุถึงแดนปาและสู่ทั้งสองเมือง จึงเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญ และเจ้าของ (เล่าเปียว) ไม่มีความสามารถที่จะรักษาไว้ได้ เป็นดินแดนที่สวรรค์ประทานให้ท่านขุนพล…

หากท่านยึดเก็งจิ๋วและเอ๊กจิ๋วสองเมืองนี้ไว้ อาศัยชัยภูมิที่เข้าตีได้ยากตั้งมั่นอยู่ ผูกไมตรีกับชนชาติส่วนน้อยทางตะวันตกและใต้ รักษาสัมพันธ์กับซุนกวนจัดการปกครองภายในให้ดี หากสภาวการณ์ในแผ่นดินเปลี่ยนแปลง ค่อยให้แม่ทัพคนหนึ่งยกออกจากเก็งจิ๋ว ตีผ่านเมืองลำหยงไปถึงลกเอี๋ยง ส่วนตัวท่านขุนพลยกทัพออกจากเอ๊กจิ๋วเข้าตีฉินชวน จะมีราษฎรคนไหนกล้าไม่ยินดีต้อนรับท่าน

หากเป็นดังแผนนี้การปราบดาภิเษกก็จะสำเร็จ อำนาจของราชวงศ์ฮั่นก็จะกลับฟื้นคืนมา”

สำหรับง่อก๊กของซุนกวน เมื่อโลซกเสนาธิการของง่อก๊ก ก็เห็นความสำคัญของเก็งจิ๋ว ทั้งมีความคิดตรงกับขงเบ้ง เมื่อเล่าเปียวเสียชีวิต โลซกแนะให้ซุนกวนยึดเก็งจิ๋ว เป็นพันธมิตรกับเล่าปี่ โดยกล่าวว่า

“เก็งจิ๋วอยู่ติดกับพรมแดนเรา แม่น้ำไหลไปทางเหนือ ด้านนอกมีแม่น้ำแยงซีกันฮั่นสุ่ยเป็นปราการ ด้านในมีภูเขาสูงชัน แข็งแรงดังเมืองทอง กว้างใหญ่อุดมสมบูรณ์มั่งคั่ง หากยึดไว้ได้ก็จะเป็นทุนในการตั้งตัวเป็นกษัตริย์

บัดนี้เล่าเปียวตาย บุตรทั้งสองเข้ากันไม่ได้ตลอดมา ขุนนางนายทหารต่างมีฝ่ายของตน ประกอบกับเล่าปี่เป็นยอดคนเก่ง แตกคอกับโจโฉมาอาศัยอยู่กับเล่าเปียว เล่าเปียวริษยาความสามารถจึงไม่ยอมใช้สอย หากเล่าปี่ร่วมแรงร่วมใจกับบุครทั้งสองของเล่าเปียว ทุกฝ่ายสามัคคีกัน เราก็ควรไปเกลี้ยมกล่อมเป็นพันธมิตร หากแตกสามัคคีกัน เราค่อยหาวิธีอื่นจัดการ เพื่อให้การใหญ่ของเราสำเร็จ”

แล้วจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อเล่าปี่เสียเก็งจิ๋ว-จุดยุทธศาสตร์สำคัญหนึ่งในสามก๊ก จ๊กก๊กของเล่าปี่ จะถูกปิดล้อมอยู่ในเอ๊กจิ๋ว ถึงแม้จะป้องกันตัวเองได้ แต่ยุทธศาสตร์ตาม “แผนการที่หลงจง” ก็กลายเป็นอากาศธาตุ

แต่สภาพทางภูมิศาสตร์ดังกล่าวของจ๊กก๊ก รายล้อมรอบด้วยภูเขา ทางเข้า-ออกวิบาก ป้องกันง่ายเข้าโจมตียาก เล่าปี่ยกทัพใหญ่ไปที่ซุนกวนก็ไม่ต้องกลัวว่าโจโฉจะฉวยโอกาสโจมตี การที่จ๊กก๊กอยู่ตอนบนของลุ่มแม่น้ำแยงซี ล่องตามลำน้ำไปได้สะดวก หากเตรียมการพร้อมและใช้ยุทธวิธีที่เหมาะสม เก็งจิ๋วก็น่าจะตกอยู่ในสภาวะถูกยึดได้ เล่าปี่จึงบุกตีซุนกวนด้วยความมั่นใจว่าต้องชนะ

นักวิชาการประเมินจากบุคลิกภาพ และจิตใจของเล่าปี่ จึงเห็นว่า เหตุการณ์นี้ กวนอูจะอยู่หรือตายก็ไม่สำคัญเท่าเมืองเก็งจิ๋ว การได้หรือเสียเก็งจิ๋วจึงจะมีผลกระทบต่อความรุ่งเรืองหรือล่มสลายของจ๊กก๊ก ถึงตรงนี้หากสรุปว่า เล่าปี่ตีซุนกวน หวังช่วงชิงเก็งจิ๋วเป็นหลัก ส่วนการล้างแค้นให้กวนอูเป็นผลพลอยได้หรือไม่ ขอเชิญท่านผู้อ่านตัดสิน


ข้อมูลจาก :

หลี่ฉวนจวินและคณะ (เขียน), ถาวร สิกขโกศล (แปล). 101 คำถามสามก๊ก, สำนักพิมพ์มติชน กรกฎาคม 2556


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม 2563