รู้จัก “ซามัว” วัฒนธรรมร่วมชาวโพลินีเชียน แห่งมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้

Dwayne Johnson นักแสดงภาพยนตร์เชื้อสายซามัว เขารับบทเป็น Hobbs ในภาพยนตร์ FAST & FURIOUS PRESENTS: HOBBS & SHAW ซึ่งมีเชื้อสายซามัวเช่นกัน (ภาพจาก Universal Pictures)

“ซามัว” หรือเรียกอย่างเป็นทางการว่า รัฐเอกราชซามัว (Independent State of Samoa) เป็นประเทศบนเกาะในมหาสมุทรแปรซิฟิกที่มีวัฒนธรรมร่วมในหมู่โพลินีเชียน (Polynesia) เช่นเดียวกับชาวฮาวาย ชาวตองกา ชาวฟิจิ และชาวเมารี ชนพื้นเมืองในประเทศนิวซีแลนด์ ฯลฯ โดยประเทศซามัวประกอบด้วยเกาะภูเขาไป 9 เกาะ มีเกาะใหญ่สองเกาะคือ Savai’i และ Upolu แบ่งเขตปกครองเป็น 11 เขตมีเมืองหลวงชื่อว่ากรุงอาเปีย (Apia) ตั้งอยู่บนเกาะ Upolu และปัจจุบันปกครองในระบอบประธานาธิบดีเป็นประมุขของรัฐ

คาดว่าบรรพบุรุษของชาวซามัวได้เดินทางมาถึงที่นี่ด้วยเรือแคนู ก่อนจะก่อตั้งถิ่นฐานอาศัยถาวรเมื่อราว 1,000 ปีก่อนคริสต์กาล ซึ่งปรากฏ “หินปิรามิด” และกองหินที่ก่อตัวเป็นรูปดาวซึ่งพบได้ทั่วเกาะ ซึ่งชาวซามัวนับถือธรรมชาติ ทั้งสรวงสวรรค์ พระอาทิตย์และท้องทะเล ในช่วงก่อนคริสต์กาลนั้น ชาวซามัวมีส่วนร่วมในการค้า การสงคราม และการแต่งงานระหว่างชนชั้นสูงกับหมู่เกาะใกล้เคียงอย่างฟิจิและตองกา การผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมและสายเลือดได้ช่วยเสริมสร้างความผูกพันของประเทศในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้

วัฒนธรรมในมหาสมุทรแปซิปิกตอนใต้ (ภาพจาก wikipedia)

ซามัวถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1722 โดย Jacob Roggeveen ชาวดัตช์ ต่อมา ค.ศ. 1830 John Williams พร้อมสมาคมนักสอนศาสนาแห่งอังกฤษได้เข้ามาเผยแพร่ศาสนาที่ซามัว ซึ่งได้ผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่นจนกลายเป็นศาสนาหลักของชาวซามัวจวบจนปัจจุบัน กระทั่ง ค.ศ. 1899 เยอรมนีได้เขามายึดครองพื้นที่ส่วนหนึ่งของซามัว เรียกว่า ซามัวตะวันตก ส่วนสหรัฐอเมริกาก็เข้ามายึดครองเกาะบางส่วนของดินแดนซามัวเช่นกัน เรียกว่า ซามัวตะวันออก

กระทั่งเมื่อเข้าสู่สงครามโลกครั้งที่ 1 ค.ศ. 1914-1918 นิวซีแลนด์เข้ายึดครองซามัวตะวันตก และหลังจากนั้นได้อาศัยอำนาจของสันนิบาตชาติ (League of Nations) และอำนาจของสหประชาชาติ (United Nations) ปกครองซามัวตะวันตกเรื่อยมา จนได้แยกตัวจากนิวซีแลนด์สำเร็จ ซามัวตะวันตกได้เป็นเอกราชเมื่อวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1962 ใช้ชื่อประเทศว่า ซามัวตะวันตก ส่วนซามัวตะวันออกยังคงอยู่ภายใต้การปกครองของสหรัฐอเมริกาจนถึงปัจจุบัน โดยเรียกว่า อเมริกันซามัว

ต่อมาใน ค.ศ. 1997 ประเทศเอกราชแห่งนี้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น รัฐเอกราชซามัว 

ชาวซามัว (ภาพจากเว็บไซต์ www.samoagovt.ws)

สังคมซามัวเป็นสังคมอนุรักษ์นิยมและเคร่งศาสนาอย่างลึกซึ้ง ขณะที่วัฒนธรรมของชาวซามัวนั้นมีศูนย์กลางอยู่ที่ผู้อาวุโสของครอบครัวหรือของชุมชน ซึ่งครอบครัวของชาวซามัวเป็นครอบครัวขยายที่มีขนาดใหญ่ ส่วนภาษาที่นิยมใช้กันในท้องถิ่นคือภาษาซามัว ส่วนภาษาอังกฤษมีใช้สำหรับการสื่อสารและการธุรกิจ ขณะที่เว็บไซต์ samoa.travel ระบุว่า หากนักท่องเที่ยวใช้ภาษาซามัวผสมกับภาษาอังกฤษจะสร้างรอยยิ้มให้กับคนในพื้นที่อย่างมาก นั่นจึงสะท้อนให้เห็นมิตรไมตรีของชาวท้องถิ่นได้ไม่น้อย

เว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศของไทยระบุว่า ซามัวมีเสถียรภาพทางการเมืองและเศรษฐกิจอยู่ในเกณฑ์ดีจึงเริ่มมีชาวต่างชาติสนใจเข้าไปลงทุนมากขึ้น มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับนิวซีแลนด์ และมีศักยภาพด้านการท่องเที่ยวและการประมง แต่มักได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ สินค้าจากไทยส่งออกไปซามัวได้แก่ น้ำตาลทราย รถยนต์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ สายไฟ สายเคเบิ้ล ผลิตภัณฑ์พลาสติก ส่วนสินค้าจากซามัวนำเข้าไทยได้แก่ สัตว์น้ำสดและผลิตภัณฑ์จากสัตว์น้ำ เครื่องใช้เบ็ดเตล็ด

ชาวซามัวส่วนใหญ่ยังคงประกอบอาชีพเกษตรกรรมเพื่อการยังชีพ พืชที่สำคัญคือ มะพร้าว กล้วย โกโก้ และเผือก ส่วนการประมงก็ไม่ได้สร้างรายได้หลักให้ประเทศเท่าใดนัก รวมถึงการท่องเที่ยวที่มีความพยายามส่งเสริมและผลักดันมาโดยเสมอ

อย่างไรก็ตาม ชาวซามัวยุคใหม่นิยมเดินทางไป นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย สหรัฐอเมริกา และ อเมริกันซามัว เพื่อทำงานหาเงินที่ส่งกลับมาให้ครอบครัว โดยชาวซามัวที่อาศัยอยู่ต่างประเทศนับว่าเป็นแหล่งรายได้หลักของครอบครัวก็ว่าได้

 


อ้างอิง :

กระทรวงการต่างประเทศ. (2562). รัฐเอกราชซามัว (Samoa). เข้าถึงเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2562, จาก http://www.mfa.go.th/main/th/other/9239/99671-%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A7-(Samoa).html

BBC. (2018). Samoa country profile. Access 2 August 2019, from https://www.bbc.com/news/world-asia-15655855

Government of Samoa. (2019). Samoa. Access 2 August 2019, from http://www.samoagovt.ws/about-samoa/

History of Samoa. (2019). Access 2 August 2019, from https://www.samoa.travel/page/history-of-samoa

What is Dwayne ‘The Rock’ Johnson’s true ethnicity?. (2019). Access 2 August 2019, from https://www.thecoconet.tv/coco-talanoa/entertainment/what-is-dwayne-the-rock-johnsons-true-ethnicity/


เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 2 สิงหาคม 2562