รัชกาลที่ 4 ทรงรับสั่งพวกวิ่งเต้นติดสินบน“ใจมันมิใช่ใจคน…จะไปกินเลือดเนื้อมนุษย์”

รัชกาลที่ 4 วิ่งเต้นติดสินบน
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงทราบเรื่อง “การวิ่งเต้นติดสินบน” ขอเป็นเจ้าเมือง พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้ออก “ประกาศว่าด้วยการเดินเป็นเจ้าเมือง” เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2406 ความตอนหนึ่งของประกาศดังกล่าวว่า

“…ผู้ที่อยากจะเปนผู้สำเร็จราชการหัวเมือง สู้เปนหนี้ สินกู้ยืมท่านผู้อื่น สู้เสียดอกเบี้ยมาเสียสินบน ไปได้เปนผู้สำเร็จราชการเมืองเหล่านี้นั้น ขอให้ท่านทั้งปวงตั้งแต่ ผู้ดีตลอดไปจนไพร่รู้จักเถิดว่า

ใจมันมิใช่ใจคนเปนผีโหงผีห่า สู้เสียเงินเสียทองเปนหนี้เปนสินผูกดอกท่านผู้อื่นไป ด้วยคิดว่าจะไปกินเลือดเนื้อมนุษย์ เถือเนื้อมนุษย์ หรือเอาเลือดมนุษย์ในเมืองนั้นมาใช้หนี้ได้ทันประสงค์

จึงคิดการดังนั้น ก็เพราะการในหัวเมืองเปนการไกลพระเนตรพระกรรณ ไกลหูไกลตาท่านผู้หลักผู้ใหญ่ จะพูดจะทำบังคับบัญชาอะไรไปคดๆ โกงๆ ก็อาจจะทำไปได้ทุกอย่าง เพราะตัวไปนั่งซังเปนที่สูง ไม่มีผู้ขัดขวางได้ จะพรรณนากิริยาของผู้สำเร็จราชการเมืองหัวเมืองที่ทำผิดๆ ไปนั้น จะรำพันไปเล่มสมุดหนึ่งก็ไม่พอ…”

(พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกประกาศว่าด้วยการเดินเป็นเจ้าเมือง เมื่อวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2406)


ข้อมูลจาก ส.พลายน้อย. ขุนนางสยาม, สำนักพิมพ์มติชน 2559


เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อ 25 พฤษภาคม พ.ศ.2562