พระคาถามงคลอันวิเศษ ณ พลับพลาเปลื้องเครื่องวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

พลับพลาเปลื้องเครื่องวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

พลับพลาเปลื้องเครื่องวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม มีพระคาถามงคลอันวิเศษ

บนกำแพงด้านทิศตะวันออกใกล้กับเสาศิลาสีมามีพลับพลาเปลื้องเครื่องหลังหนึ่ง หน้าพลับพลามีเกยอยู่ด้านนอกกำแพง ด้านในมีบันไดจากพลับพลาลงสู่ลานพุทธาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

เกยและพลับพลานี้สร้างไว้สำหรับรับเสด็จพระเจ้าแผ่นดินเมื่อเสด็จพระราชดำเนินโดยขบวนพยุหยาตราทางสถลมารคเพื่อทรงนมัสการ หรือถวายผ้าพระกฐิน เมื่อประทับพระราชยานมาเทียบที่เกย จากนั้นเสด็จขึ้นพลับพลาเปลื้องเครื่อง เพื่อทรงเปลี่ยนฉลองพระองค์สำหรับทรงนมัสการ

พลับพลาเปลื้องเครื่องที่พระอารามในพระนคร นอกจากวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามแล้วยังมีที่วัดบวรนิเวศวิหาร สำหรับพระอารามหัวเมืองมีที่วัดพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี และวัดพระปฐมเจดีย์ จังหวัดนครปฐม เป็นต้น

พลับพลาเปลื้องเครื่องวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เป็นศาลาโถง บานหน้าต่างประดับกระจก หลังคาประกอบช่อฟ้า ใบระกา หน้าบันจำหลักลายตราราชวัลลภ ตรงกลางเป็นรูปพระเกี้ยวเปล่งรัศมีประดิษฐานบนพานแว่นฟ้าเหลือช้าง 3 เศียร ในกรอบรูปโล่ มีราชสีห์ คชสีห์ ประคองฉัตร 7 ชั้น ข้างละคัน เบื้องล่างจำหลักเป็นแถบแพรมีพระคาถาอักษรภาษาบาลีกำกับว่า

“สพฺเพสํ สงฺฆภูตานํ สามคฺคี วุฑฺฒิสาธิกา”

แปลว่า “ความพร้อมเพรียงแห่งชนผู้เป็นหมู่แล้วทั้งหลายทั้งปวง ยังความเจริญให้สำเร็จ”

หน้าบันพลับพลาเปลื้องเครื่องวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ที่แถบแพรมีพระคาถาอักษรภาษาบาลีกำกับไว้

พระคาถาดังกล่าวสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทวมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 9 วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม ทรงนิพนธ์ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เพื่อนำไปเป็นพระคาถาจารึกตราแผ่นดิน (ตราอาร์ม) อนึ่งภายในพระอุโบสถวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามก็มีตรานี้พร้อมพระคาถาเหนือซุ้มประตูกลางภายในพระอุโบสถ

ตราแผ่นดินประจำรัชกาลที่ 5 บนหนังสือราชการสมัยรัชกาลที่ 5
ตราแผ่นดินประจำรัชกาลที่ 5 เหนือซุ้มประตูกลางภายในพระอุโบสถ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ที่ใต้ตราทำเป็นแถบเลียนแบบแถบผ้ามีพระคาถาซึ่งเป็นพระนิพนธ์สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ (สา ปุสฺสเทวมหาเถร) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 9

อ้างอิง

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม พระอารามประจำรัชกาลที่ 5. จัดพิมพ์โดย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย, 2555.

นนทพร อยู่มั่งมี. พระประวัติ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช(สา ปุสฺสเทโว) สมเด็จพระสังฆราช. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มติชน, 2546.