ถามลูกหลานจีนโพ้นทะเลในไทยจำนวนหนึ่งว่าบรรพบุรุษมาจากไหนก็มักได้คำว่า ซัวเถา คนไทยส่วนใหญ่ก็เข้าใจว่า คนจีนมาจาก ซัวเถา และล่าสุดอดีตนายกฯ คนหนึ่งของไทยก็ไปเป็นผู้บริหารที่ “ซัวเถา”

แล้ว “ซัวเถา” ที่ว่ามาคือเมืองอะไร อยู่ตรงไหนของจีน

ซัวเถา เป็นพื้นที่หนึ่งในเมืองแต้จิ๋ว มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน ถอยหลังกลับไปเมื่อประมาณ พ.ศ. 2281 เมืองแต้จิ๋วมี 9 อำเภอ คือ 1.เหยี่ยวเพ้ง 2.ไหเอี๊ย (เตี้ยอัง) 3. เตี้ยเอี๊ย 4. กิ๊กเอี๊ย 5. เท่งไฮ้ 6. โผวโล้ง 7. ฮุ่ยไล้ 8. ฮงสุน 9. ตั้วโป่ว สำหรับ “ซัวเถา” เป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งอยู่ในอำเภอเท่งไฮ้

ต่อมาพ.ศ. 2404 (บ้างเอกสารว่า พ.ศ. 2403) มีการตั้งท่าเรือซัวเถาขึ้นกับอำเภอเท่งไฮ้  ซัวเถาจึงกลายเป็นเมืองหน้าด่านทางทะเลเมืองแรกๆ ของประเทศจีน ได้รับฉายาให้เป็น “ร้านขายของเก่าแก่ 100 ปี” ประเทศมหาอำนาจ อาทิ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส เยอรมัน ญี่ปุ่น รัสเซีย ฮอลล์แลนด์ และเบลเยียม ต่างมีที่ทำการของสถานกงสุลใหญ่ที่นี้ ไว้เพื่ออำนวยความสะดวกในการค้าขายและขนส่งสินค้าซัวเถาซึ่งอยู่อยู่ติดทะเลเริ่มมีความเจริญขึ้นเป็นลำดับ คนจีนโพ้นทะเลที่อพยพมาไทยในช่วง 70 ปีที่ผ่าน นับล้านคนส่วนมากก็ลงเรือกลไฟจากท่าเรือที่ซัวเถาเช่นกัน

จุดเปลี่ยนสำคัญสำหรับซัวเถา คือการเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษ

ในปี พ.ศ. 2524 มณฑลกวางตุ้งได้รับการอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีจีนให้พัฒนาเมืองซัวเถา ให้กลายเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษ หรือ Special Economic Zone (SEZ) ตามนโนบายของประธานาธิบดีเติ้ง เสี่ยวผิง ที่ต้องการให้จีนมีการติดต่อการค้ากับต่างประเทศมากยิ่งขึ้น ซึ่งนอกจากซัวเถาแล้ว ยังมีเมืองเซี่ยเหมิน ไห่หนาน จูไห่และเซินเจิ้น

พ.ศ. 2526 ตั้งซัวเถาจังหวัดเป็นปกครอง 8 อำเภอ พ.ศ.2534 มีการจัดเขตปกครองในถิ่นแต้จิ๋วใหม่เป็น 3 จังหวัด คือ 1.จังหวัดแต้จิ๋ว  2.จังหวัดซัวเถา 3.จังหวัดกิ๊กเอี๊ย

ปัจจุบันในจีนจะเรียกถิ่นแต้จิ๋ว, ภาษาแต้จิ๋ว, วัฒนธรรมแต้จิ๋ว ฯลฯ ว่า “แต้ซัว” ซึ่งมาจากแต้จิ๋ว+ซัวเถา เนื่องจากซัวเถามีความเจริญถัดเทียมแต้จิ๋วที่เป็นเมืองหลวงเก่าของคนแต้จิ๋ว

 

---

ข้อมูลจาก

ถาวร สิกขโกศล. แต้จิ๋ว:จีนกลุ่มน้อยที่ยิ่งใหญ่, สำนักพิมพ์มติชน 2554

ศูนย์ข้อมูลเศรษฐกิจไทยในจีน (https://www.thaibizchina.com)

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 10 มกราคม 2562