ราชวงศ์หมิง เป็นราชวงศ์ที่ปกครองจีนหลายร้อยปี ใครที่ไปเที่ยว “กู้กง” หรือ “พระราชวังหลวง” ของจีน ที่กรุงปักกิ่ง จะสังเกตเห็นว่าด้านหลังพระราชวังหลวง จะมีเนินเขาอยู่ลูกหนึ่งและมี “ถะ” หรือ “พระเจดีย์จีน” อยู่บนยอดเขาแห่งนั้น เนินเขาแห่งนี้มีชื่อว่าเขา “จิ่งซาน” เกี่ยวข้องกับจุดจบราชวงศ์หมิง

แท้จริงแล้วในสมัยโบราณภูเขาลูกนี้อยู่ภายในพระราชวังหลวง ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งส่วนเดียวกับพระราชวัง แต่มีสถานะเป็น “สวนหลวง” หรือ “พระราชอุทยานหลวง” แต่ปัจจุบันมีถนนตัดคั่นแยกส่วนกันกลายเป็นสวนสาธารณะ และหากใครต้องการเข้าไปก็ต้องเสียค่าเข้าชมแยกต่างหากจาก “กู้กง”

เจดีย์จีนบนยอดเขาแห่งนี้มีประวัติว่าสร้างขึ้นในรัชสมัยจักรพรรดิ “เฉียนหลง”…ด้านบนมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ภายใน แต่องค์พระเป็นของสร้างขึ้นใหม่เมื่อราว 20 ปีมานี้ แทนองค์เดิมที่ถูกทำลาย (ส่วนใหญ่จีนอ้างว่าถูกทำลายโดยชาติตะวันตกทั้ง 8 ประเทศที่เข้ามารุกรานในปลายราชวงศ์ชิง) แต่สิ่งที่ผู้เขียนจะนำเสนอในที่นี้ไม่ใช่พระเจดีย์จีนแต่ประการใด

สิ่งที่น่าสนใจทางประวัติศาสตร์ของเนินเขาแห่งนี้คือบริเวณต้นไม้เชิงเขาที่จักรพรรดิองค์สุดท้ายของ ราชวงศ์หมิง (เหม็ง) ทรงผูกพระศอปลงพระชนม์ ปิดฉากจักรพรรดิจีนชาติฮั่นองค์สุดท้าย ก่อนการเข้ามาของจักรพรรดิชาวแมนจูในอีกไม่กี่วันต่อมา

แม้กระนั้น “จักรวรรดิ” ราชวงศ์หมิงก็มิใช่ถูกทําลายจากแมนจูแต่เพียงอย่างเดียว เพราะแท้จริงแล้วเหตุที่จักรพรรดิองค์นี้ต้องทรงปลงพระชนม์ก็มาจากกบฏชาวฮั่นนั่นเอง กบฏกลุ่มนี้อยู่ภายใต้ การนําของ “หลี่จื้อเฉิง”

เมื่อกองทัพของ “หลี่จื้อเฉิง” เคลื่อนพลเข้าปักกิ่ง ฮ่องเต้หมิงพระนาม “เฉิงจง” ได้เสด็จไปทอดพระเนตรกองทัพของหลี่จื้อเฉิงกําลังบุกเข้ามาในพระนครหลวง ปักกิ่ง พระองค์ทรงตกพระทัยที่ถูกขันทีหลอกลวงจึงเสด็จออกจากพระราชวังไปยังเนินเขาจิ่งซาน

พระองค์โปรดให้พระมเหสีเสวยยาพิษ จากนั้นพระองค์ทรงฉีกฉลองพระองค์สีขาวซึ่งเป็นแพรออกมาชิ้นหนึ่ง แล้วทรงพระอักษรสารภาพดังที่ทวีป วรดิลก ได้แปลไว้ว่า

“เรา, ผู้ต่ำต้อยต้อยคุณธรรม เป็นคนที่น่าเหยียดหยามที่สุดในบรรดาคนที่น่าเหยียดหยามทั้งหลาย เราคือผู้ที่เรียกร้องให้ซั่งตี้เทพเจ้าสูงสุดได้ระบายความพิโรธของพระองค์ลงมายังเศียรของเรา เสนาบดีหลอกลวงเรา เราเต็มไปด้วยความอัปยศอดสูเมื่อคิดว่าจะต้องไปเผชิญหน้ากับบรรพบุรุษ

เราได้ถอดมงกุฎออกจากเศียรแล้ว เกศาของเราสยายลงมาปรกหน้า รอคอยอยู่แต่ว่าเมื่อไรพวกกบฎจะมาสับร่างเป็นชิ้นๆ ขออย่าให้พวกกบฎทําให้ราษฎรต้องเดือดร้อน เลย…”

พระเจ้าเฉิงจงฮ่องเต้เสด็จหนีได้เพียงเนินเขาจิ่งซานท้ายพระราชวังเท่านั้น จะด้วยขัตติยมานะหรือไม่ก็ตาม และแล้วพระองค์ก็ทรงผูกพระศอปลงพระชนม์ที่ใต้ต้นสนเชิงเขาจิ่งซานนี้เอง

สนต้นเดิมได้ตายไปแล้ว หากทางจีนได้นําต้นใหม่มาปลูกแทนในตําแหน่งเดิม และปักป้ายแนะนําสถานที่ไว้ด้วยว่าที่นี่ คือ “ที่ซึ่งพระเจ้าเฉิงจงฮ่องเต้ ฮ่องเต้องค์สุดท้ายของราชวงศ์หมิงทรงผูกพระศอปลงพระชนม์หลังจากที่กองทัพหลี่จื้อเฉิงตีเมืองปักกิ่งได้”

นี่คือ “จุดจบของราชวงศ์หมิง” ที่ชาวฮั่นปกครองชาวฮั่นด้วยกันเอง เป็นยุคสุดท้ายก่อนที่จะตกอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ชิงซึ่งเป็นแมนจู ไม่ใช่ฮั่น

อ่านเพิ่มเติม :

• จีนคัดนางในอย่างไรที่ว่าโหด จาก 5,000 มีแค่ 50 ได้เป็นสนมจักรพรรดิ ใช้เกณฑ์อะไรตัดตัว
• จุดอวสานธรรมเนียม “สิ้นจักรพรรดิ สนมต้องตายตาม” ในราชสำนักจีน

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 มกราคม 2562