นายกฯ มีอารมณ์ขัน จอมพล ป. เขียนเล่าสภาพน้ำท่วมเมืองกรุง เมื่อรถกับเรือชนกันบนถนน

ปี 2485 อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยก็ท่วมด้วยเช่นกัน (ภาพจากประมวลภาพเหตุการน์น้ำท่วม พุทธสักราช 2485)

หน้าฝนทุกปีต้องมีข่าวน้ำท่วมจะมากจะน้อยตามแต่สภาพอากาศ ส่วนผลกระทบและความเสียหายอยู่ในระดับใดขึ้นกับฝีมือของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และฝีมือของท่านผู้นำในแต่ละยุค

น้ำท่วมทุกครั้งจึงวัดอะไรได้หลายอย่าง

หนึ่งน้ำท่วมครั้งสำคัญ คือ เมื่อ พ.ศ. 2485 ที่กรุงเทพฯ และภาคกลางบางส่วนถูกน้ำท่วมใหญ่ จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี เขียนบทประพันธุ์ เรื่อง “ข่าวชวนหัวตามน้ำท่วม” (โดยใช้ชื่อว่า สามัคคีชัย ตีพิมพ์ใน ข่าวโคสนาการ ปีที่ 5 ฉบับที่ 10 ประจำเดือนตุลาคม พ.ศ. 2485) อย่างคนมีอารมณ์ขัน กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม ได้คัดมาลง ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับเดือนกันยายน พ.ศ. 2536 ใช้ชื่อว่า“ข่าวชวนหัวตามน้ำท่วม ของสามัคคีชัย” ซึ่งคัดย่อมาดังนี้

หัวลำโพงปี 2485 มีทั้งรถไฟ และเรือพาย (ภาพจากประมวลภาพเหตุการน์น้ำท่วม พุทธสักราช 2485)

“อธิบดีกรมการสาสนาคนใหม่ นายพันเอกสารานุประพันธ์ เล่าไห้ฟังว่าน้ำท่วมนี้ก็ดีเหมือนกัน ไม่ต้องซื้อปลากิน เพราะที่ห้องรับแขกไนบ้านมีปลาหมอ ปลาสลิดเข้าไปมากเลยตกแกงกินสบาย งูก็เข้าไปเหมือนกันแต่ได้ตีตายสับเปนท่อนๆ ไส่กะป๋องเอาไปทิ้ง ผู้เล่าว่างูไม่ดี สู้ปลาไม่ได้ ท่านอธิบดีว่าการไปทำงานเสียเวลามาก เลยไม่ไปทำงานพิเสสเสียบ้าง เช่นตรวดข่าวที่กรมไปรสนีย์เพราะต้องไช้เวลาเดินทางไป 3 ชั่วโมงกลับ 3 ชั่วโมง โดยทางเรือหมดเวลาทำงานพอดี และคุยว่ามีรถยนต์ดำน้ำได้ 1 คัน แล่นไนน้ำได้ เลิกไช้ทีหลังคนอื่น เพราะการที่รถของอธิบดีคนนี้แล่นไนน้ำได้เปนพิเสส ไครเห็นรถแล่นไนน้ำเด็กๆ ว่าเปนรถ พ.อ.สารานุประพันธ์ตามๆ กัน…

การเคารพทธชาติ เวลา 8.00 นาฬิกา (ภาพจากประมวลภาพเหตุการน์น้ำท่วม พุทธสักราช 2485)

ท่านอธิบดีกรมตำหรวดเล่าไห้ฟังว่า น้ำท่วมขึ้นมาคนว่างงานเพราะไปทำอะไรไม่ได้เลย มีเรื่องแปลกๆ เล่ากัน วันหนึ่งท่านเล่าไห้ฟังว่ามีคนถามว่า ถ้าเวลา 8.00 น. เปนเวลาเคารพทงชาติต้องหยุดแสดงความเคารพ ถ้ากำลังวิ่งหนีตำหรวดหยู่จะไห้ทำหย่างไร ถ้าหยุด ตำหรวดจับ ถ้าไม่หยุดก็ไม่ได้เคารพทงชาติเปนการไม่รักชาติ  มีผู้ตอบน่าฟังว่าไห้ดูตำหรวด ถ้าตำหรวดหยุดสแดงความเคารพก็ไห้หยุดด้วย ดังนี้เปนการไม่เสียเปรียบกัน การเคารพทงชาติฝังจิตใจชาวไทยเรามากแล้วน่าชมเชย

ฉันเห็นการประชุมคนะรัถมนตรี ย้ายมาประชุมที่ตึกไทยคู่ฟ้า เวลาจวน เวลาประชุมหรือเลิกประชุมตอนกลับของท่านรัถมนตรีดูเป็นการสนุกมาก ที่น่าตึกไทยคู่ฟ้า ตลาดน้ำเพราะมีเรือเล็กเรือน้อยต่างก็ตรงมาจอดรับท่านรัถมนตรี เป็นแพเต็มไปหมด เพราะน้ำท่วมเลยมีการรับประทานอาหารร่วมกันที่ตึกไทยคู่ฟ้าทุกครั้ง เพราะซาบว่ากลับไปรับประทานตามเคยไม่ได้  ไปทางเรือกินเวลาหลายชั่วโมง ส่วนมากของวาระประชุมก็เรื่องช่วยราสดรน้ำท่วม ท่านรัถมนตรีคลัง ควักเงินแจกพอไช้…

เรือส่วนบุคคล และเรือสาธารณะ บริเวณ ลานพระราชวังดุสิต (ภาพจากหอจดหมายเหตุแห่งชาติ)

เมื่อ 13 ตุลาคม 2485 เช้ามืด ฉันเห็นนายกรัถมนตรีดีไจเพราะน้ำลดลงมากราว 8.00 น. เสส เมื่อตอนที่วิทยุอ่านเรื่องน้ำลดของสามัคคีชัยจบลง ซาบว่านายกรัถมนตรีไจไม่ดี เพราะพอฟังเรื่องน้ำลดลงจบน้ำก็ขึ้นท่วมบ้านท่านตามเคยไม่ตรงตามที่สามัคคีชัยเขียนไว้ ฉันซาบว่าวันหนึ่งปลัดกะซวงกลาโหมพูดโทรสัพท์กับนายกรัถมนตรีเล่าไห้ฟังว่าน้ำช่างขึ้นเร็วจิงๆ เมื่อลงมือพูดโทรสัพท์นั่งบนม้าไนห้องรับแขก พอพูดเส็ดน้ำก็ขึ้นมาเปียกก้นเลยนั่งแช่น้ำพูดโทรสัพท์ น่ากลัวไฟฟ้าจะเดินเข้าตัวปลัดกะซวงกลาโหมจิง วันหนึ่ง ฉันไปที่คลอง 1 ภรรยานายช่างชลประทานเล่าไห้ฟังว่าที่คลอง 1 นี้ เขาลือว่ามีจรเข้ขึ้นไปไล่คนที่บางลำพูพระนคร เรืองจรเข้กัดคนนี้มีมากแห่ง ที่นางเลิ้งก็จรเข้ขึ้นกัดคนบนถนน หน้าโรงตำหรวดสอบถามไปมาได้ความเปนเรื่องกะซิบว่า เปนข่าวราชการตำหรวดก็ได้…

น้ำท่วมบริเวณตึกไทยคู่ฟ้า

วันนี้ มีผู้มาเล่าให้ฟังว่า ต้องไปเปนตุลาการตัดสินระหว่างเรือกับรถชนกันไนถนน รถหลีกทางซ้ายถนนตามระเบียบ ส่วนเรือหลีกทางขวาตามระเบียบ เลยยันกันขึ้น ท่านผู้เล่านั้นว่าตัดสินลำบาก เพราได้หลีกถูกต้องด้วยกันทั้งคู่เลยตัดสินเอาว่า ไครไม่มีไบอนุญาตไช้ถนนเป็นผิด เรือไม่มีไบอนุญาตสำหรับถนน มีไบอนุญาตสำหรับเดินไนแม่น้ำลำคลอง เลยตัดสินไห้เรือเปนฝ่ายผิด ตามคำตัดสินนี้ ฉันเองก็ไม่ซาบว่าหย่างไรจะถูกกดหมายแน่ แต่ฉันเห็นว่า ไม่ว่ารถหรือเรือถ้าเดินไนถนนต้องเดินและหลีกทางซ้ายเสมอ มิฉะนั้นจะเกิดชนกันหย่างที่ได้เล่ามาข้างต้นนี้

สำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์ (ในภาพใช้ภาษาสมัยจอมพล ป.) ถนนราชดำเนินกลางมีป้ายเขียว่า “ไห้ที่พักผู้ต้องอุทกภัย โดยไม่คิดเงิน” (ภาพจากประมวลภาพเหตุการน์น้ำท่วมฯ)

ฉันได้ซาบว่ามีบางท่านกล่าวเรื่องของสามัคคีชัยชอบฟัง ตั้งร้อยหนพันหนก็ไม่เบื่อ ฉันขอขอบคุนยิ่ง ยกตัวเองหน่อย เลยทำให้มีไจเขียนมากขึ้น เพราะไปไหนไม่ได้ด้วย ทีแรกก็เขียนการเมือง แล้วมาการทำมาหากิน ที่สุดลงมาเขียนเรื่องน้ำท่วมหลายหน มาบัดนี้เลยเขียนลงข่าวชวนหัวพาท่านหัวเราะได้บ้าง แทนที่ลุยน้ำ หรือนั่งกลุ้มไนบ้าน แม้มีบกพร่องล่วงเกินไปบ้าง ขอประทานอภัยด้วย

ก่อนจบขอเรียนไห้ซาบว่า น้ำที่หลักป้ายที่บ้านฉันตอนเช้าลงไปมากหย่างไจหายไม่น่าเชื่อ แต่พอตอนสายขึ้นมาเท่าเดิมเสมอ ฉันคิดว่าท่านเปนหย่างนี้อีกสักเดือนเห็นจะไม่ดีแน่ แต่นายมั่นนายคงว่าน้ำลดแล้ว เมื่อตอนค่ำวันนี้ฉันขอเตือนนายมั่นนายคง ไห้ดูระดับน้ำไนบ้านท่านไห้ดีๆ เพราะฉันเคยเข็ดมาแล้วพอพูดว่าลดไม่ทันขาดคำท่านก็ขึ้นมาหย่างเดิมอีก”

อันนี้เป็นการยืนยันเรา (เคย) มีนายกฯ ที่มีอารมณ์ขัน

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 10 สิงหาคม 2561