ในบรรดาสิ่งมหัศจรรย์ของโลกด้านสถาปัตยกรรม ย่อมมีมหาพีระมิดแห่งกีซ่า ของอียิปต์รวมอยู่ด้วยกันแน่นอน

ความจริงอียิปต์ยังมีอนุสรณ์สถานที่เป็นต้นแบบของสิ่งก่อสร้างที่เรียกว่า “พีระมิด” อยู่อีกแห่งหนึ่ง และเชื่อกันว่าเป็นพีระมิดแห่งแรกของโลกอีกด้วย

นั่นคือ พีระมิดขั้นบันได (STEP PYRAMID) แห่งซัคคารา (SAQQARA)

ซัคคาราเป็นเมืองโบราณบนฝั่งซ้ายของแม่น้ำไนล์ทางใต้เมืองกีซ่าและอยู่ไม่ไกลจากกรุงไคโรเท่าใดนัก สมัยเมมฟีส (MEMPHIS) รุ่งเรืองเป็นเมืองหลวง ซัคคาราก็คือที่ตั้งสุสานของกษัตริย์และบรรดาขุนนางทั้งหลายจนได้ชื่อว่า เป็นเมืองปีศาจของอียิปต์

ในสมัยราชวงศ์ที่ ๓ (๒๖๒๐-๒๖๐๐ ก่อน ค.ศ.) ฟาโรห์โจเซอร์ (DJOSER) ได้มีบัญชาให้อัครมหาเสนาบดีชื่อ อิมโฮเทป (IMHOTEP) เป็นสถาปนิคก่อสร้างที่เก็บพระศพเตรียมไว้ให้พระองค์ ณ ที่นี้ด้วย

เดิมทีที่เก็บพระศพของกษัตริย์หรือฟาโรห์จะมีหลังคาสี่เหลี่ยมแบนๆ แบบธรรมดาแต่ด้วยอัจฉริยะของอิมโฮเทฟ, เขาได้สร้างสิ่งขนาดมหึมาคลุมพื้นที่ ๔๑๓ x ๓๔๔ ฟุตขึ้น มีลักษณะเหมือนขั้นบันได ๖ ขั้น แต่ละขั้นร่นเข้าไปจากขอบฐานข้างล่าง ๖ ½ ฟุต, ลดหลั่นกันขึ้นไปเรื่อยๆ จนเป็นความสูงทั้งสิ้น ๒๐๐ ฟุต

ความสำเร็จของอิมโฮเทปไม่ได้อยู่ที่โครงสร้างพิสดารแตกต่างไปจากที่เก็บพระศพอื่นๆ แต่อยู่ที่วัสดุที่นำมาก่อสร้าง คือแทนที่จะเป็นอิฐทำจากดินเหนียวเป็นแท่งๆ เหมือนที่เคยทำกันมา เขากลับสร้างจาก “หิน” ล้วนๆ ที่สกัดออกมาเป็นก้อนในรูปร่างและขนาดเดียวกับอิฐที่เคยใช้ทุกประการ และนับสถาปัตยกรรมชิ้นแรกของอียิปต์โบราณที่สร้างขึ้นจากหิน และเป็นแนวทางให้สถาปนิกรุ่นหลังๆ นำมาสร้างเป็นมหาพีระมิดให้โลกได้ตะลึงจนถึงปัจจุบัน

ภายในพีระมิดขึ้นบันไดแห่งนี้ จากการสำรวจพบว่า มีสิ่งก่อสร้างเป็นห้องหับซ่อนอยู่ข้างในด้วย เพื่อให้เป็นที่ประทับอย่างแสนสบายของฟาโรห์ในโลกแห่งความตาย ตามความเชื่อของคนอียิปต์โบราณ, ในนั้นมีทั้งโบสถ์, ห้องจัดงานเลี้ยง, ตามผนังสลักเป็นรูปเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับองค์ฟาโรห์อย่างงดงาม และมีร่องรอยว่าภาพเหล่านั้นเป็นภาพสีที่ได้จากต้นไม้บางชนิด ซึ่งน่าเสียดายที่สีได้เลือนหายไปหมดจนนำมาพิสูจน์ไม่ได้

พีระมิดขั้นบันไดแห่งนี้เป็นเพียงสิ่งก่อสร้างอย่างหนึ่ง ภายในอาณาเขตที่ตั้งสุสานฟาโรห์โจเซอร์ ซึ่งมีความยาว ๑,๔๗๐ ฟุตและกว้าง ๘๘๕ ฟุต ความงดงามของพีระมิดแห่งนี้ในสมัยนั้น ทำให้ชื่อเสียงของอิมโฮเทปขจรขจายไปทั่ว จนกระทั่งบดบังความยิ่งใหญ่ของฟาห์โจเซอร์ผู้เป็นเจ้าของและผู้สั่งให้สร้างพีระมิดเอง

น่าเสียดายที่นักท่องเที่ยวมักจะมองข้ามพีระมิดขั้นบันไดแห่งนี้ เพราะถูกความอลังการของหมู่พีระมิดแห่งกีซ่าข่มไว้จนหมดสิ้น

บางคนอาจไม่รู้ด้วยซ้ำว่า นี่แหละคือพีระมิดแห่งแรกของโลก

และอิมโฮเทป ก็ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักวิทยาศาสตร์คนแรกของโลกด้วย

 

---

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 ตุลาคม 2559