ความหมายของสี “พัดพระพิธีธรรม” และธรรมเนียมโบราณ

พระพิธีธรรม

พัดพระพิธีธรรม เป็นพัดหน้านางพื้นแพปักใหม่ทอง ลักษณะเหมือนพัดเปรียญในรัชกาลที่ 5 สีต่างๆ กันคือ สีเหลือง สีแดง สีน้ำเงิน และสีเขียว รวมสี่เล่มเป็นหนึ่งสำรับ ที่พัดพระพิธีธรรมมีสีต่างกันนั้นมีความหมายดังนี้ คือ

สีเหลือง หมายถึงพัดเปรียญธรรม 6 ประโยค

Advertisement
y01
สีเหลือง หมายถึงพัดเปรียญธรรม 6 ประโยค

สีแดง หมายถึงพัดเปรียญธรรม 5 ประโยค

r01
สีแดง หมายถึงพัดเปรียญธรรม 5 ประโยค

สีน้ำเงิน หมายถึงพัดเปรียญธรรม 4 ประโยค

b01
สีน้ำเงิน หมายถึงพัดเปรียญธรรม 4 ประโยค

สีเขียว หมายถึงพัดเปรียญธรรม 3 ประโยค

g01
สีเขียว หมายถึงพัดเปรียญธรรม 3 ประโยค

ในโบราณผู้จะเป็นพระพิธีธรรมจึงเป็นเปรียญด้วย และมีธรรมเนียมว่า เปรียญเอก คือตั้งแต่ 7 ประโยคขึ้นไป ไม่นิยมให้สวดอภิธรรมเพราะถือว่าเป็นเปรียญสูงแล้ว แต่ภายหลังอนุโลม คงงดเพียงแต่เปรียญ 9 เท่านั้น พัดพระพิธีธรรมจึงมีสีเพียงแค่เปรียญ 6 คือสีเหลืองนั้นเอง

และมีธรรมเนียมอีกอย่างหนึ่งว่า พระราชาคณะไม่ให้สวดธรรมคาถารับเทศน์ เพราะเป็นผู้ใหญ่แล้ว งานรับเทศน์เป็นของพระครูแลเปรียญเท่านั้น

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


ข้อมูลและภาพจาก :

พระมหาปกรณ์ กิตฺติธโร ป.ธ.9 วัดชนะสงครามราชวรมหาวิหาร)


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 29 ตุลาคม 2559