| ผู้เขียน | ปดิวลดา บวรศักดิ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
“สมถะ เรียบง่าย ปัญญาชน พิเศษ” บุคลิกพระสงฆ์ที่ชนชั้นกลางใฝ่ฝัน
ข่าวฉาวในวงการผ้าเหลืองหรือพระสงฆ์ของไทยเป็นเรื่องที่มีมานานและไม่เคยแก้ได้จวบจนปัจจุบัน อย่างในช่วงทศวรรษ 2530 อย่างเช่น ข่าวทุจริตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของวัดหลวงในกรุงเทพฯ, พ.ศ. 2533 ข่าวฉาวของพระนิกร ธรรมวาที หรือ พ.ศ. 2537 ข่าวพระภาวนาพุทโธล่วงละเมิดสีกา ฯลฯ
อาสา คำภา ผู้เขียนหนังสือ “ลอกคราบพุทธแท้ ประวัติศาสตร์พุทธศาสนาชนชั้นกลางไทยร่วมสมัย” (สำนักพิมพ์มติชน) ได้วิเคราะห์ถึงบุคลิกของพระสงฆ์ที่ชนชั้นกลางไทยใฝ่ฝันไว้ในตอนหนึ่งของหนังสือเล่มดังกล่าว นั่นคือ “พระเซเลบ พระน้ำดี ถึงข่าวพระฉาว: รสนิยมมวลชนชาวพุทธไทย การไขว่คว้าแสวงหาและความผิดหวัง”
อาสาเล่าว่า ในช่วงที่เศรษฐกิจสังคมไทยเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็วในทศวรรษ 2530-2540 นั้น เห็นได้ว่าชาวพุทธชนชั้นกลางไทยต่างชื่นชมพระสงฆ์ที่มีบุคลิก “สงบสมถะเรียบง่าย ไม่ก็มีภาพลักษณ์ที่เป็นปัญญาชน หรือไม่ก็ต้องมีความพิเศษหรือกิมมิคอันโดดเด่นที่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตและน่าดึงดูดในการเข้าสู่ธรรมะ”
นี่คือบุคลิกพระสงฆ์ที่ชนชั้นกลางใฝ่ฝัน
แต่พระสงฆ์ในช่วงนี้ส่วนใหญ่แล้วจะได้รับความสนใจจากสื่อค่อนข้างมากและมีหลายคนที่โด่งดังจากการไปออกสื่อต่าง ๆ บางรูปจึงเกิดและดับในระยะเวลาอันรวดเร็ว
เขายังเล่าต่อไปอีกว่า ภาพของพระน้ำดี พระเซเลป ดังกล่าว เริ่มทำให้กลายเป็นรูปปฏิมาที่จับต้องได้และเข้าไปอยู่ในกระบวนการขวนขวายแสวงหาพระดี-พระแท้ของชาวพุทธที่ต้องการที่ยึดเหนี่ยว ในช่วงที่สังคมและเศรษฐกิจกำลังเปลี่ยนไป
ทั้งยังเกิดสิ่งที่เรียกว่า “ช็อปปิงครูอาจารย์” ที่แม้แต่กลุ่มชนชั้นกลางที่ดูจะมีสติปัญญาที่สุดก็ยังบริโภค
ผู้เขียนหนังสือดังกล่าววิเคราะห์ไว้ว่า การที่ชาวพุทธชนชั้นกลางไทยพยายามสร้างหรือจินตนาการรูปปฏิมาพระสงฆ์ที่ดีและพึงเป็นที่ยึดเหนี่ยวอยู่เป็นระยะ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะข่าวฉาวของพระสงฆ์ที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้ง ดังที่ได้ยกตัวอย่างไปในช่วงต้น
อย่างไรก็ตาม พระสงฆ์บางรูปที่ชนชั้นกลางไทยมองว่าน่านับถือและยึดเหนี่ยวก็ทำพวกเขาผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่า จนตอนนี้ก็ยังคงเป็นเรื่องแก้ไม่หาย ดังที่เกิดเรื่องมากมายในปัจจุบัน
อ่านเพิ่มเติม :
- ไขข้อสงสัย พระสงฆ์รับ “เงินทอง” ได้หรือไม่ แล้วถ้ารับจะเกิดอะไรขึ้น?
- “พระสงฆ์” ไทย กับคิ้วที่หายไป พระสงฆ์ (ไทย) เริ่มโกนคิ้วตั้งแต่เมื่อไหร่?
- “จีวรดอกพิกุล” เทรนด์จีวรลายดอก “พระสงฆ์ไทย” ยุคต้นรัตนโกสินทร์
อ้างอิง :
อาสา คำภา. ลอกครอบพุทธแท้ ประวัติศาสตร์พุทธศาสนาชนชั้นกลางไทยร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: มติชน, มีนาคม 2567.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 16 พฤษภาคม 2568
