จาก “อุดเตา” สู่เตารีดไฟฟ้าแสนสะดวกสบาย

อุดเตา หรือเตารีดถ่าน
อุดเตา (เตารีดถ่าน) (ภาพโดย วิชัย จรจรัญ)

กลิ่นควันถ่านที่ลอยมาจาก “เตารีดถ่าน” ความอบอุ่นที่หาไม่ได้จากเครื่องใช้ไฟฟ้า

เตารีด อุปกรณ์ที่ทุก ๆ บ้านต้องมีติดไว้ แม้ปัจจุบันบางคนอาจมองว่าการรีดผ้าเป็นสิ่งไม่จำเป็นและสิ้นเปลือง แต่ทุกคนรู้ไหม กว่าจะเป็นเตารีดไฟฟ้าในทุกวันนี้ ไทยเราเคยมี เตารีดถ่าน หรือ อุดเตา มาก่อน

ในอดีตอุดเตามีลักษณะเป็นแท่งเหล็กหล่อรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีด้ามจับทำจากไม้เพื่อป้องกันความร้อน โดยทั่วไปจะทำจากทองเหลือง ซึ่งเป็นโลหะที่มีความแข็งแรง ทนทาน กักเก็บความร้อนได้ดี 

นอกจากนี้ ยังมีอุดเตาที่ทำจากเหล็ก แต่มีรูปร่างเล็กและเบากว่าอุดเตาที่ทำจากทองเหลือง 

ราว ๆ 50-60 ปีก่อน ผู้ใช้มักนิยมใช้ยี่ห้อตราไก่และตรานางฟ้า

เตารีดถ่านแบบมีท่อ
อุดเตาแบบมีท่อ (ภาพโดยวิชัย จรจรัญ)

น้ำหนักอุดเตาสำคัญอย่างยิ่งต่อการรีดผ้า เนื่องจากน้ำหนักจะช่วยกดทับผ้า ทำให้รอยยับหายไปและผ้าเรียบเนียน 

นอกจากนี้ ความร้อนที่สะสมอยู่ในตัวอุดเตาจะค่อย ๆ ถ่ายเทไปยังผ้า เมื่อเกิดความร้อนสม่ำเสมอ จะรีดผ้าเรียบขึ้น

การใช้งานอุดเตาต้องอาศัยความชำนาญพอสมควร ก่อนใช้งานจะต้องจุดไฟในเตาถ่านเพื่อให้ถ่านร้อนจัด จากนั้นจึงนำถ่านร้อนใส่ลงในช่องของอุดเตา ปิดฝาให้สนิท ทิ้งไว้ให้ความร้อนกระจายทั่วตัวอุดเตา

อุดเตา เตารีดถ่าน
ภายในของอุดเตา (ภาพโดยวิชัย จรจรัญ)

เมื่ออุดเตาร้อนถึงอุณหภูมิที่ต้องการแล้ว จะต้องเป่าขี้เถ่าของถ่านออกก่อน จากนั้นนำอุดเตาไปรีดบนใบตองก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้ผ้าไหม้ และนำไปรีดบนเสื้อผ้าได้

เมื่อความเจริญมาถึง ไฟฟ้าก็ตามมา…

เนื่องจากอุดเตามีขนาดใหญ่และอันตราย จึงพัฒนาเป็นอุดเตาที่ทำจากเหล็กขนาดเล็กลง แต่เมื่อเทคโนโลยีพัฒนาขึ้น เตารีดไฟฟ้าก็เข้ามามีบทบาทและได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย 

ปัจจุบัน เตารีดมีมากมายหลายประเภทให้เลือกใช้ ทั้งแบบไฟฟ้าธรรมดา ทั้งแบบไอน้ำ รวมถึงการผลิตเสื้อผ้าที่มีนวัตกรรมไม่ต้องรีด ก็เรียบได้อีกด้วย 

ทำให้อุดเตาค่อย ๆ สูญหายไปจากวิถีชีวิตประจำวัน

อ่านเพิ่มเติม : 

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง : 

https://traditional-objects.sac.or.th/th/equipment-detail.php?ob_id=154

https://www.navanurak.in.th/KhlongKrachong/site/theme/muse_show_cat1.php?refcode=%E0%B8%872-2564&catid=1


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 19 มกราคม 2568